Fiskifréttir - 17.12.1999, Qupperneq 11

FISKIFRÉTTIR 17. desember 1999
11
Texti: GE Myndir: GE og Albert Haraldsson
i
BYLTIN
TROLLSVEIÐUM
Þantroll
„Með CLORIU þantrollinu veiðist mun meiri fiskur en áður, hann fælist síður og
streymir jafnt og þétt aflur í þokann. Það helst miklu betur klárt heldur en hefðbundin
troll, ekki sist þegar togað er I miklum straumi og þegar snúið er með það.
Tæknin felst I þvi að garnið I trollinu er réttsnúið og rangsnúið og þegar straumurinn
fer eftir snúningnum á leggjunum myndast kraftur sem þenur út trollið."
I I a A AM \ I kl Arngrímur Brynjólfsson
H Ann ■ íu skipstjóri á Þorsteini EA
saman á vissum tímum sólarhrings
og á vissum stöðum. Sumir staðir
gefa afla á daginn, aðrir á nóttunni
og enn aðrir í morgunsárið. Fiskur-
inn er brellinn og maður verður að
vera stundvís á hann. Þá virðist
hann vera viðkvæmur fyrir hljóð-
um. Það þýðir ekki að fara yfir
veiðistaðina til að tékka á honum
og koma svo aftur, því þá hafa torf-
urnar splundrast. Maður ferður að
kasta beint á hann,“ segir Albert.
Það er enginn kvóti á besuko og
heldur ekki á rauðserknum. Gefin
eru út veiðileyfi og þeir sem þau fá
mega veiða eins mikið og þeir
vilja. Þrátt fyrir það hafa ekki
margir sótt í rauðserkinn. „Ætli við
höfum ekki verið hvað harðastir í
því. Sumir halda að aðeins sé hægt
að taka rauðserkinn í botntroll en
ég hef einnig veitt hann í flottroll
með góðum árangri og þá á nótt-
unni á 120-150 metra dýpi. Á dag-
inn leggst hann á erfiðan botn niðri
á 300-400 metrum,“ segir Albert.
Lýsingurinn er mikilvægasta
botnfisktegundin í Chile og er
heildarkvótinn um 80 þús. tonn á
ári. Kvótanum er deilt niður á alla
mánuði ársins og síðan keppa skip-
in um að ná sem mestu áður en
kvóti hvers mánaðar er búinn, eins
og fram kom hér í upphafi. Eins og
nærri má geta er erfitt að stjórna
því að ekki sé fiskað umfram kvóta
í hvert sinn. Veiðileyfin fyrir lýsing
eru að mestu í höndum tveggja fyr-
irtækja í Talcahuano, Bio Bio og E1
Golfo.
Gamlir íslenskir togarar
Segja má að Talcahuano sé mið-
stöð sjávarútvegs í Chile. Við för-
um niður á hafnarsvæðið í fylgd
Alberts og furðum okkur á fjölda
togara sem liggja úti á ytri höfn-
inni. Ástæðan er sú að bryggju-
pláss er ekki meira en svo að togar-
amir geta aðeins komið að hafnar-
kantinum til þess að landa en verða
síðan að liggja við festar utan við
höfnina. Meðal skipanna sem blasa
við augum okkar er skip Alberts,
sem heitir Bonn, og annar rauð-
málaður togari sem okkur er tjáð
að sé gamli Bessi ÍS. Tveir aðrir
fyrrum íslenskir togarar eru gerðir
út frá staðnum, Jón Baldvinsson
RE og Björgvin EA, nú báðir í eigu
fyrirtækisins E1 Golfo. Nýsmíðaða
togara er hvergi að sjá og Albert
segir það stafa af því að útgerðar-
menn hafi ekki hingað til haft trú á
að botnfiskveiðar stæðu undir
miklum fjárfestingum. Því hafi
þeir í mörgum tilfellum keypt
gömul skip frá Evrópu, m.a. frá
norskum skipasmíðastöðvum sem
tekið hafi eldri skip upp í nýsmíði.
S
s
brestur er kominn í hrossamakríl-
stofninn.
„Komið hefur í ljós að alltof
mikið var veitt af ungum hrossa-
makríl sem gerir það að verkum að
núna 3-4 fjórum árum síðar vantar
stóra makrílinn alveg í veiðina.
Smái makrílinn skilaði sér aldrei á
land því bannað er að landa makríl
undir ákveðnum stærðarmörkum.
Ef það er gert eru nætur skipanna
innsiglaðar og því þurfa útgerðirn-
ar annað hvort að borga sektina eða
fá sér nýja nót. Þetta bann er auð-
vitað gert í verndunarskyni en leið-
ir hins vegar til þess að smáfiskin-
um er fleygt dauðum í sjóinn aftur
og hann kemur engum að gagni.
Því miður eru menn ennþá að
stunda þessa iðju í leit sinni að
stærri makríl og þar með að grafa
sína eigin gröf. Það eru 140 nót-
veiðiskip á þessu svæði og þau
hafa leitað skipulega í lögsögunni
að stóra hrossamakrílnum en engan
fundið,“ segir Albert.
Gjaldþrotahrina
Heildaraflinn í Chile minnkaði
úr 8 milljónum tonna árið 1994 í
Rauð steypa í trollpokanum.
Rauðserkurinn festist svo ræki-
lega saman að tína þarf hann úr
pokanum með höndunum, fisk
fyrir fisk. Þetta verk getur tekið
upp undir sólarhring þegar vel
fiskast og er ekki vinsælt starf
eins og nærri má geta. (Mynd:
AH).
Vænt rauðserkshol komið inn á dekk á togaranum Bonn. (Mynd: Albert Haraldsson).
Öðru máli gegnir um uppsjávar-
veiðiflotann. Hann hefur verið
endurnýjaður að stórum hluta með
nýsmíði bæði í Chile og Noregi.
Að sögn Alberts er um að ræða öfl-
ug skip með sjókælitönkum og afar
kröftugum vindum. „Makrílinn er
erfitt að taka í nót og því hafa út-
gerðir í Evrópu mikið til gefxst upp
á því og veiða þennan fisk nú aðal-
lega í flottroll. I Chile er makríllinn
hins vegar veiddur á afar kraftmikl-
um nótaskipum. Það er ótrúlegt að
sjá þá taka 850 faðma nót inn í 40-
45 mínútum. Þeir eru farnir að
snurpa þegar um 30% af nótinni
hefur verið hífð,“ segir Albert.
Smáfískadráp á
hrossamakrfl
Utgerðir og sjómenn í uppsjáv-
arveiðum í Chile, og reyndar Perú
líka, hafa gengið í gegnum miklar
hremmingar síðustu misserin
vegna E1 Nino hamfaranna sem
valdið hafa gífurlegu aflahruni,
einkum á ansjósu. Þar við bætist að
6,4 milljónir árið 1997 og áfram
niður í 3,8 milljónir tonna árið
1998. Samdráttarins gætir ein-
göngu í uppsjávarveiðum. Eins og
gefur að skilja hrykktir í stoðum
þessarar greinar sjávarútvegsins,
enda hefur fjöldi útgerða orðið
gjaldþrota og þær bræðslur sem
enn eru í gangi eru reknar á hálfum
afköstum. I ökuferð Fiskifrétta
með Albert um hafnarsvæðið í
Talcahuano gat að líta nokkrar
stærstu fiskimjölsverksmiðjur í
Chile, sem áður gátu brætt allt að
10 þús. tonn af fiski á sólarhring en
verða nú að sætta sig við brot af
því. Eins og að líkum lætur eru öll
þessi fyrirtæki í miklum fjárhags-
legum erfiðleikum, ekki síst þau
sem nýlega höfðu fjárfest í nýjum
skipum, en ný fiskiveiðilög fyrr á
þessum áratug hrundu af stað mik-
illi nýsmíði fiskiskipa, eins og
fram kom í frásögn af skipasmíð-
um í Chile í Fiskifréttum nýlega.
Einnig var fjárfest ótæpilega í
fiskimjölsverksmiðjum enda var þá