Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Blaðsíða 17

landnánii Freysteins fagra
Spánskadys á varpinu á milli Viðfarðar og Vöðlavíkur, þar eiga að vera heygðir 18 Spánverjar. Ljósm. SGÞ.
til 1882 og Borg sem var sunnanvert við
ijarðarbotninn og var þar búið á árunum
1926 til 1936. Höfðu ábúendur á báðum
þessum býlum lítið slæjuland og lifðu mest
á sjósókn.10
Ymsar fornar sagnir tengjast Viðfirði. I
sagnakveri Björns Bjarnasonar segir að eitt
sinn hafi Ijandskapur ríkt með bónda einum
í Sandvík og þeim manni sem þá bjó í
Viðfirði. Svo kom að lokum að Sandvíkur-
bóndin stefndi saman öllum Víkurbúum og
vildi hefna harma sinna á Viðfirðingum.
Viðfirðingum barst njósn af liðsafnaði þess-
um og söfnuðu þeir liði og laust fylking-
unum saman þar sem nú heitir Valsmýri.
Oljósar sagnir eru um hvernig fundinum
hafi lyktað en hermt er að Viðfirðingar hafi
haft sigur eftir að mikið mannfall hafði orð-
ið í liðum beggja. Efst í niýrinni er harð-
vellisbali sem kallaður er Valur og segir
sagan að þar sjáist votta íyrir dysjum og á
þar að hafa fundist spjótsoddur og ístað
fornt úr kopar.11
Spánskadys heitir grjóthaugur á varpi
milli Viðljarðar og Vöðlavíkur, þar eiga að
vera heygðir 18 Spánverjar sem fóru með
ófriði og þóttust eiga Hellisfirðingum grátt
að gjalda eftir að hafa átt við þá viðskipti.
Með þeim í dysinni á að hvíla smaladrengur
úr Vaðlavík sem þeir neyddu til að lylgja
sér til Hellisljarðar.
Segir sagan að pilturinn hafi leitt þá
ýmsa krókavegu og torfærur til þess að
þreyta þá, með þeim afleiðingum að allur
hópurinn steinsofnaði þegar eftir að hafa
snætt dögurð á Almannaskarði. Neytti
drengur þá færis, losaði af sér ljötra tók
byssur þeirra, meig í þær og hraðaði sér
síðan niður í Hellisfjörð þar sem hann
sagði sögu sína. Lögðu heimamenn til at-
lögu við Spánverjana vopnaðir bareflum.
Spánverjar vörðust af harðfengi en byssurn-
Sveitir ogjarðir í Múlaþingi III bindi bls. 62.
Sagnakverið Huld, Björn Bjarnason.
15