Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Blaðsíða 18

Múlaþing
Guðrim Jónsdóttir œttmóðir Viðfirðinga. Ljós-
myndasafn Austurlands.
ar voru þeim ónýtar og lyktaði viðureign-
inni þannig að þeir féllu allir en náðu áður
að drepa drenginn með steinkasti og var
hann lagður í dysina með þeim. Ox þessi
dys lengi síðan því allir þeir sem áttu leið
um köstuðu hver um sig steini í dysina,
jafnvel fyrir hund sinn og hest.12
Þegar manntalið 1703 er tekið er Við-
ijörður ekki í byggð og er talið að jörðin sem
þótti ágætis bújörð vegna beitarkosta, jafnt
sumar sem vetur og rekahlunninda, hafi farið
í eyði tímabundið vegna skriðufalla. Til er
gömul sögn sem greinir frá þeim atburðum.
Einhverju sinni dreymdi bóndann í Viðfirði
draum undarlegan sem hann réð þannig að
bæinn mundi innan skamms taka af í hlaupi.
Yfirgaf hann bæinn strax næsta morgun með
12Þjóösögur Sigfúsar Sigfússonar VI, bls. 110-111
12Sagnakverið Huld. Björn Bjamason
allt fólk sitt. Nóttina eftir hljóp á bæinn svo
hann gjöreyddist. Var síðan byggt upp að
nýju á stað sem talinn var öruggari. Mörgum
árum seinna kom enn ógurlegt hlaup, sem
tók mikið af túninu, en bærinn stóð
óskemmdur. Klauf hlaupið sig fyrir ofan
bæinn og rann fram beggja vegna við hann.
Fólkið flýði þá allt burt úr bænum en hann
lagðist í eyði.13
Á seinni hluta 18. aldar kemst Viðljörður
aftur í byggð en þá hefur þar búskap Sveinn
Bjamason og kona hans Ólöf Pétursdóttir.
Voru þau hjón norðan úr Vopnafirði en
Sveinn var ásamt föður sínum Bjama sterka
fenginn að Brú á Jökuldal til að verja
heimilið fyrir ófreskjunni Gunnlaugsbana,
en það er önnur saga sem ekki verður rakin
hér. Af Efra Dal lá leið þeirra hjóna til
Sandvíkur og síðan til Viðfjarðar þar sem
þau hófú búskap og bjuggu afkomendur
þeirra þar fram yfir miðja síðustu öld eða þar
til jörðin fór í eyði árið 1956. Ættforeldrar
Viófjarðarættar eru þó almennt taldir hjónin
Bjarni Sveinsson og Guðrún Jónsdóttir, en
Bjarni var sonarsonur Sveins og Ólafar, og
var móðir hans Sigríður Davíðsdóttir frá
Hellisfírði sem fyrr er getið.
Bjami og Guðrún hófu búskap í Viðfirði
árið 1869. Þau eignuðust alls 16 böm og
komust 12 til fullorðinsára. Bjarni andaðist
árið 1893 en Guðrún lifði í ekkjudómi í rúm
30 ár, hún andaðist haustið 1926 níræð að
aldri, voru þá barnaböm þeirra hjóna orðin
yfír 90 að tölu.
Um Bjama er sagt að hann hafi verið
stillingarmaður, vel greindur og bókhneigður
og hafí varið hvemi tómstund til lesturs og
skrifta, skrifari var hann einnig með afbrigð-
um, bæði á settaskriff sem var eins og prent
væri og svo snarhönd og fljótaskrift Hann
skrifaði margar bækur, sumar fágæts effiis
16