Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Blaðsíða 158

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Blaðsíða 158
Múlaþing býli. Þetta gengur gegn því sem þekkt er í dag og reyndar lengst af á þeim tíma sem jarðarinnar finnst getið í heimildum. Ekki er þó að öllu ördeyða hvað snertir heimildir um Þórarinsstaðakirkju. I þriðja bindi Islensks fornbréfasafns er birt uppskrift úr gamalli máldagabók frá Skálholti sem nefnist Hítardalsbók,14 Þótt hér sé um að ræða ungt pappírshandrit frá miðri seytjándu öld þá eru færð fyrir því rök í formála fyrir uppskriftinni í Fornbréfa- safninu að Hítardalsbók byggi á máldaga- bók frá a.m.k. miðri þórtándu öld. Þarna er Þórarinsstaða í Seyðisfirði getið á eftir- farandi hátt: „Hinn heilage olafur kongur a ii hlute i þorarinsstodum þar fylger kyr og ii ær. Altarisklæde. ii Klukkur.“ Það er engum vafa undirorpið að þarna er sönnun þess að íyrir miðja ijórtándu öld var kirkja á Þórarinsstöðum helguð Olafi helga. Klukkueignin og altarisklæðið vitna um að þarna hefur verið velbúin kirkja, en trúlega aflögð fyrir nokkuð löngu. Það má búast við að þarna hafi enn verið bænhús. Máldagabók kennd við Vilchin Skál- holtsbiskup er prentuð í þriðja bindi Forn- bréfasafnsins og er bókin talin til ársins 1397.15 Þar er texti samhljóða Hítardalsbók með einni athyglisverðri breytingu. Yfír- skriftin er: „Seyðarfjörður“ og síðan segir; „Hinn heilagi Olafur kongur i Seyðarfírði a ii hluti i Þorarinsstöðum.“ Það að nefna Seyðarfjörð vísar sterklega til þess sem áður hefur verið vitnað til um Þórarinn í Seyðarfírði. I máldögum Gísla Jónssonar Skálholts- biskups, sem taldir eru frá 1570 eða síðar, er kristijárjörðin Þórarinsstaðir, 6 hundraða, talin eiga reka, góðan.16 Það er heldur ótrú- legt á þeim tíma, þegar hlunnindi voru að safnast á sífellt færri hendur, hafí kotið Þór- arinsstaðir, eignast verðmætan reka. Það er miklu líklegra að hér komi fram gömul eign frá velmektardögum Þórarinsstaða þegar jörðin var stórbýli. Landnáma getur ekki landnámsbæjar Bjólfs í Seyðisfírði, það er athyglisvert með tilliti til þess að heimildarmaðurinn er Kol- skeggur Asbjarnarson, sonarsonur Þórarins í Seyðarfírði. En ekki er þó með öllu spor- laust um byggðamynstrið. Landnáma segir „Bjólfur fóstbróðir Loðmundar nam Seyð- isíjörð allan og bjó þar alla ævi; hann gaf Helgu dóttur sína Ani inum ramma, og fylgdi henni heiman öll in nyrðri strönd Seyðisfjarðar til Vestdalsár. ísólfur hét sonur Bjólfs, er þar bjó síðan og Seyðfirð- ingar eru frá komnir.“17 Þarna eru komin ákveðin leiðarmerki. Öll nyrðri strönd Seyðisfjaröar heyrir til Helgu Bjólfsdóttur, það er rökrétt að ætla að ísólfur hafí því fengið landið frá Vestdalsá og suðurströndina alla. Það er lífsseig sú skoðun að Fjörður hljóti að hafa verið land- námsjörðin, það er skoðun Sigurðar Vil- hjálmssonar bónda á Hánefsstöðum í Seyð- isfirði,. Hann telur að Seyðisijörður hafí í upphafi skipts milli milli þriggja stórjarða. Dvergasteins, Fjarðar og Austdals. Hann telur reyndar Þórarinsstaði byggða út úr Austdal og byggir það á því að Þórarins- staða sé getið síðar en Austdals.18 Sigurð- ur hefur ekki þekkt heimildina um Ólafs kirkju á Þórarinsstöðum. Hugmyndir sínar 1 áslenskl fornbré/asafn Þriðjabindi bls. 233. Kaupmannahöfn 1896. ^íslenskt fornbréfasafn. Fjórða bindi bls. 225. Kaupmannahöfn 1897. 1 ^íslenskt fornbréfasafh. Fimmtánda bindi, bls. 708 Reykjavík 1947-1950. 17íslenskfornrit 1 bindi, Landnáma bls. 306. Reykjavík 1968. 18Sigurður Vilhjálmsson, Handrit á Héraðsskjalasafni Austfirðinga. Örnefhalýsing Seyðisfjarðar, Örn. 10, A.15. 156
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.