Heilsuvernd - 01.09.1952, Blaðsíða 15

HEILSUVERND
75
eða öll líffæri. Annars afeitrast blóðið í lifrinni, og líkaminn
hefir undraverða hæfileika til að venjast eitrinu og gera
það óskaðlegt. Þessvegna þola vanir tóbaksmenn stóra
skammta, án þess séð verði, að það valdi bráðu tjóni. Nokk-
ur hluti eitursins síast út gegnum nýrun á 2—4 dögum.
Bráð tóbakseitrun er engan veginn óalgeng, einkum hjá
byrjendum, svo að flestir, sem annars hafa smakkað á tó-
baki, munu kannast við hana. Hún lýsir sér með vanlíðan,
svima og köldum svita, fölva, ógleði, uppköstum, maga-
verkjum og niðurgangi, slappleika og magnleysi, jafnvel
meðvitundarleysi. Þetta stendur venjulega í einn til nokkra
tíma, og menn ákveða að gera þennan fjanda aldrei aftur.
Við langa og mikla tóbaksnotkun getur komið fram
„krónisk tóbakseitrun“, vegna áhrifa eitursins á flest eða öll
líffæri líkamans.
Hjarta og æðakerfi verður mjög fyrir barðinu á nikótín-
inu. Hjartsláttur breytist, verður oftast hraðari, 5—10
slögum á mínútu, sjaldnar hægari en eðlilegt er. Það getur
valdið hjartanu aukaslögum, jafnvel hjartatitring. Blóð-
þrýstingur hækkar — ein til tvær sígarettur eða lítill vind-
ill geta valdið blóðþrýstingshækkun um 20—30mm, og er
það síður en svo heppilegt fyrir roskna menn, sem e. t. v.
hafa of háan blóðþrýsting fyrir. (Við byrjandi eitrun og
einkum hjá byrjendum eða við ofsalega neyzlu getur blóð-
þrýstingurinn þó lækkað).
Tóbakið er æðaeitur fyrst og fremst. Það veldur krampa-
kenndum samdráttum í öllum slagæðum líkamans, svo að
þær herpast saman og næring vefjanna truflast og minnkar.
Hvergi verða áhrif þess eins tilfinnanleg og í kransæðum
hjartans, sem þrengjast og kalkast yfirleitt mun fyrr hjá
reykingamönnum en hinum, sem ekki neyta tóbaks. Loks
getur svo farið, að önnur eða báðar kransæðarnar lokist á
parti, og fær þá meiri eða minni hluti hjartans litla eða
enga næringu. Þessu fylgir mikil hjartakvöl og lífshætta,
ef mikil brögð verða að. Þegar menn deyja úr svonefndu