Heilsuvernd - 01.06.1953, Qupperneq 8

36
HEILSUVERND
-þjóðir hafa tekið upp menningarháttu og siðu vestrænna
þjóða, þá er þeirra góðu heilsu lokið. Og því getum vér
ekki heldur neitað, að þetta hefir reynzt svo um íslendinga.
Meðan vér lifðum á eigin framleiðslu, var krabbamein og
aðrir hrörnunarsjúkdómar, svo sem tannveiki, skjaldkirtil-
bólga, magasár og botnlangabólga því nær óþekktir kvillar.
Nú vita allir, að þessir sjúkdómar eru orðnir feikna al-
gengir og hafa vaxið hræðilega á undanförnum áratugum.
Er þetta ekki nokkur bending um, hvar orsaka krabba-
meinsins er að leita og hvernig eigi að herja á það? Og
er ekki stórfelld aukning allskonar hrörnunarsjúkdóma
hér á landi, samfara gagngerðum breytingum á mataræði
þjóðarinnar, fúllgreinileg bending, sem stappar nærri fullri
sönnun, um það, að mataræðið eigi þyngstu sökina á aukn-
ingu þessara sjúkdóma?
Um þetta má segja hið fornkveðna, að sjáandi sjá menn
ekki né skilja. Vér flytjum til landsins óætar og hraklegar
matvörur, án þess að leggja mat: á þær, en af oss er kraf-
izt margfalds mats og vöruvöndunar. Haframjölið, sem
flutt er inn til manneldis, er gömul og geymd vara og all-
oft fjarri því að geta talizt hæf til manneldis. Sama er að
segja um flestar aðkeyptar fóðurvörur. Hænsnafóður er t.
d. alloft svo hráklegt, að hænsnin þrífast varla á því, og
rauðan í eggjunum verður gulbleik, sem ber vott um blóð-
leysi í hænunum.
Nei, endinn skyldi í upphafi skoða. Ryðjum orsökunum
fyrst úr vegi, og afleiðingarnar munu hverfa af sjálfu sér.
Fyrir allmörgum árum var svo bágborið heilsufar í einu
fátækrahverfi í London, að bæjarstjórninni fannst, að við
svo búið mætti ekki standa. Var hafizt handa um byggingu
nýrra íbúðarhúsa á sólríkum hæðum utanvert við borgina
og hverfisbúar fluttir þangað. Allir urðu glaðir við um-
skiptin og vörðu nokkru af sínum litlu launum til þess að
fá sér betri húsmuni en áður. En launin hrukku ekki fyrir
útgjöldum, svo að íbúarnir neyddust til að spara við sig í
matarkaupum, keyptu minna en áður af heilnæmum fæðu-