Heilsuvernd - 15.12.1958, Side 8

100
HEILSUVERND
allt frá heimskautsbaugi til suðurhvels jarðar, kynnti sér
rækilega mataræði og lifnaðarhætti íbúanna, skoðaði tenn-
ur svo tugþúsundum skipti, bæði hjá fólki, sem bjó einangr-
að og lifði samkvæmt fornum venjum, og hjá öðrum, sem
höfðu tekið upp matarhætti hvítra manna.
Maður þessi var tannlæknir að nafni Weston A. Price,
viðurkenndur vísindamaður. Hann hefir ritað stóra bók
um þessi ferðalög og um rannsóknir sínar: Nutrition and
physical degeneration (Næring og líkamleg hrörnun), sem
kom fyrst út 1939 og í 5. útgáfu árið 1950. Bókin er öll
hin fróðlegasta og skemmtileg í bezta lagi. Væri æskilegt
að geta endursagt úr henni smákafla í næstu heftum
Heilsuverndar. I þetta sinn verður sagt frá heimsókn höf-
undar til Sviss árin 1931—’32.
I Alpafjöllum vestanverðum er dalur, sem Lötschenddlur
heitir. Hann er 1500 metra yfir sjó, umgirtur fjöll-
um á alla vegu og samgöngur við umheiminn voru mjög
erfiðar til ársins 1931, en þá var lögð þangað járnbraut
gegnum jarðgöng. Þangað kom Price árið 1931 og aftur
1932. Bjuggu í dalnum um 2000 manns, og höfðu
þeir og forfeður þeirra nærzt eingöngu á heima-
fengnum matvælum og verið sjálfum sér nógir að
flestu leyti. Þeir stunduðu kvikfjárrækt: sauðfé, kýr
og geitur. Hestar og vagnar þekktust ekki. Heilsufar
dalbúa má nokkuð marka af því, að þar var enginn lækn-
ir. Sem dæmi má nefna, að ekki var vitað til, að neinn
hefði dáið þar úr berklum. Börn gengu í skóla 6 mánuði
ársins. Þar var prestur og kirkja. Fangelsi var ekkert.
Helzti jarðargróður var gras, rúgur, rótarávextir og græn-
meti. Úr mjólkinni voru unnir ostar og smjör að sumrinu.
Aðalfæðan var rúgbrauð og mjólkurmatur, auk grænmetis.
Kjöt var borðað tvisvar í viku. Um fisk var ekki að ræða.
Sykur og hvitt hveiti þekktist heldur ekki. Rúgurinn var
auðvitað malaður eftir hendinni. Með brauðinu var borðað
smjör, og sem álegg voru ostsneiðar álíka þykkar og brauð-
sneiðin.