Heilsuvernd - 01.09.1959, Blaðsíða 4

66
HEILSUVERND
Esra Pétursson, lœknir:
Skaðsemi
tóbaksreykinga
(Grein þessi er úr mánaðar-
ritinu Einingu, nóv. 1958, og
birtist hér með góðfúslegu
leyfi ritstjórans fyrir hönd
ritsins og höfundar, sem er
fjarstaddur).
öldum saman hafa Indíánar í Vesturheimi iðkað tó-
baksreykingar. Þegar Columbus lenti í Vestur-Indlands-
eyjum árið 1492 sá hann þar, að bæði konur og karlar
reyktu i löngum pípum, sem þeir kölluðu „tobacos“, þurrk-
uð blöð tóbaksplöntunnar. Það var þó ekki fyrr en rúm-
um hundrað árum síðar, að tóbakið tók að ná verulegri
útbreiðslu í Evrópu.
Talið er, að Sir Walter Raleigh hafi fyrstur flutt það
til Bretlandseyja á dögum Elísabetar drottningar. Allir
kannast við söguna um þjón hans, sem hélt, er hann sá
húsbónda sinn sitja og reykja langa pípu, að kviknað væri
í honum og steypti því fullri vatnsfötu yfir hann.
Á þeim 350 árum, sem síðan eru liðin, hefur tóbakið náð
slíkri útbreiðslu, að undrum sætir, og hefur ekkert annað
nautnalyf komizt í hálfkvisti við það. Nú reykir allur heim-
urinn, jafnt hvítir menn sem svertingjar, Indíánar og Kín-
verjar, Islendingar og Danir. Það verkar svipað á alla, og
munurinn á áhrifum þess á Vesturlandamenn og Asíubúa
er ekki sá sami og gildir um morfín- og haschis-notkun.
Ekki hefur loftslagið heldur áhrif á útbreiðslu þess, eins