Morgunblaðið - 17.08.2021, Blaðsíða 10

Viðhorf fólks til búsetu og mögulegir flutningar
Ánægja með núverandi búsetu eftir bæjarfélagi
Ástæður fyrir flutningum frá höfuðborgarsvæði (ætla að flytja á næstu 2-3 árum) Skiptir miklu máli Nokkru máli
Fyrirhuguð búseta þeirra sem hyggja á flutninga
Á Höfuðborgarsvæðið Innan landshluta
Til annars landshluta Til útlanda Óákveðið
Meiri kyrrð
og ró
Ódýrara eða
betra húsnæði
Minni
umferð
Betri möguleikar
til útivistar
Hreinna
loft
Betra
samfélag
Nálægð við vini
eða fjölskyldu
Minni hætta
á afbrotum
Atvinnu-
tækifæri
Heimild: Könnun Maskínu fyrir
Byggðastofnun
Þorlákshöfn
Hveragerði
Grindavík
Akranes
Selfoss
Vestmannaeyjar
Ísafjörður
Garður
Sandgerði
Akureyri
Egilsstaðir
Reykjavík vestan Elliðaár
Sauðárkrókur
Húsavík
Reykjanesbær
Nágr.sveitarf. Reykjavíkur
Borgarnes
Vogar
Reykjavík austan Elliðaár
Höfuðborgarsvæði
Reykjanesbær
Suðurnes annað
Akranes / Borgarnes
Hveragerði / Þorlákshöfn
Selfoss
Ísafjörður
Sauðárkrókur
Akureyri
Húsavík
Egilsstaðir
Vestmannaeyjar
65%
62%
60%
57%
54%
54%
51%
50%
49%
49%
48%
47%
47%
47%
41%
40%
38%
37%
33%
Hlutfall þeirra sem segjast mjög ánægð með búsetu sína Áfangastaðir sem fólk nefndi í könnuninni
45%47%
13%30%43%
13%13%17%50%
17%30%43%
14%18%18%45%
13%24%26%32%
23%14%51%
19%19%33%30%
25%20%14%41%
14%29%43%
26%24%36%
12%12%64%
63% 51%57% 55% 51% 39% 33% 29% 19%
26%
26%
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Yfirgnæfandi meirihluti íbúa á höf-
uðborgarsvæðinu og í 16 stærri bæj-
um utan þess er frekar eða mjög
ánægður með búsetuna í sínu bæjar-
félagi. 4% eru frekar eða mjög
óánægð. Ánægja með búsetuna er þó
mismunandi eftir bæjarfélögum.
Mest ánægja virðist vera meðal íbúa
Þorlákshafnar, Grindavíkur, Hvera-
gerðis og Akraness en í Reykjavík
austan Elliðaár, í Vogum og Borgar-
nesi er hlutfall þeirra sem segjast
mjög ánægðir með búsetu sína tals-
vert lægra, eða undir 40%. Í höfuð-
borginni austan Elliðaár er þó hlut-
fall þeirra sem segjast frekar
ánægðir með búsetuna hærra en
annars staðar eða 49%.
Um 70% íbúa í þessum bæjar-
félögum á landsbyggðinni og á höf-
uðborgarsvæðinu telja ólíklegt að
þau muni flytja á brott í framtíðinni
fyrir fullt og allt.
Þetta er meðal þess sem fram
kemur í nýbirtri rannsókn á afstöðu
íbúa á höfuðborgarsvæðinu og í
stærri bæjarfélögum í landsbyggð-
unum til búsetu, sem birt er á vef
Byggðastofnunar. Um er að ræða
þriðja hluta rannsóknarinnar
Byggðafesta og búferlaflutningar
sem teymi rannsakenda hefur unnið
að á umliðnum árum undir stjórn
Þórodds Bjarnasonar, prófessors við
Háskólann á Akureyri. Alls svöruðu
9.664 manns þessari nýjustu könnun
sem gerð var frá október til desem-
ber á seinasta ári.
55% segja lífsskilyrði betri
Meirihluti íbúa þéttbýlisstaðanna
er þeirrar skoðunar að lífsskilyrði í
byggðarlagi þeirra hafi fremur batn-
að en versnað á síðustu árum ef
marka má svör þátttakendanna.
„Um 55% allra segja þau hafa batnað
nokkuð eða mikið en 15% að þau hafi
versnað nokkuð eða mikið. Tals-
verður munur er þó á svörum eftir
bæjarfélögum hvað þetta varðar. Í
Þorlákshöfn og í Grindavík er hæsta
hlutfall þeirra sem segja að lífsskil-
yrði hafi batnað, eða yfir 80% svar-
enda […]. Í Vogum er lægst hlutfall
svarenda sem telja lífsskilyrði hafa
batnað, eða 36%, en yfir helmingur
svarenda þar segir þau hvorki hafa
batnað né versnað. Í Reykjanesbæ
og í Reykjavík austan Elliðaár er þó
hæst hlutfall fólks sem segir að lífs-
skilyrði hafi versnað á síðustu ár-
um,“ segir í könnuninni.
Í Reykjavík austan Elliðaár segja
á hinn bóginn 40% að lífsskilyrðin
hafi batnað nokkuð eða mikið og 54%
íbúa vestan Elliðaár eru sömu skoð-
unar. 18% íbúa í nágrannasveitar-
félögum Reykjavíkur segja að lífs-
skilyrðin hafi versnað á síðustu árum
en 46% segja þau hafa batnað.
Þegar spurt var hvort íbúar teldu
að lífsskilyrðin myndu batna eða
versna á næstu árum sker Þorláks-
höfn sig nokkuð úr. 32% telja að þau
muni batna mikið og 59% að þau
muni batna nokkuð. „Svarendur
margra annarra staða eru einnig
nokkuð bjartsýnir hvað þetta varðar,
svo sem svarendur frá Grindavík,
Hveragerði, Sandgerði, Selfossi og
Sauðárkróki. Höfuðborgarbúar virð-
ast líklegri en íbúar annarra bæja til
að sjá fyrir sér að lífsskilyrði versni á
næstu árum en í kringum fjórðungur
svarenda á höfuðborgarsvæðinu tel-
ur að lífsskilyrðin muni versna nokk-
uð eða mikið,“ segir um þetta.
Svör íbúa í nágrannasveitar-
félögum borgarinnar eru á sömu
lund og í höfuðborginni en þar telja
25% að lífsskilyrðin muni versna
nokkuð eða mikið á næstu árum.
Þegar þátttakendur voru spurðir
hvaða búsetuþættir skiptu þá mestu
persónulega í þeirra bæjarfélagi
kom í ljós að náttúran og umhverfið
skipta flesta máli, en 50% segja þau
skipta miklu máli og 27% talsverðu
máli. Samfélagið á staðnum skiptir
miklu máli fyrir þriðjung svarenda
og talsverðu máli fyrir tæpan þriðj-
ung. Nokkur munur er milli bæja
þegar spurt er um mikilvægi stað-
arins sem slíks fyrir svarendur per-
sónulega og eru Vestmannaeyingar,
Ísfirðingar og Húsvíkingar þeir sem
finnst staðurinn sem slíkur skipta
sig mestu máli. „Svipað er upp á ten-
ingnum varðandi mikilvægi sam-
félagsins á staðnum fyrir svarendur
persónulega. Þeir sem búa í Vest-
mannaeyjum, Þorlákshöfn og á Ísa-
firði telja þetta atriði að jafnaði
skipta sig mestu máli […],“ segir um
þetta í skýrslunni.
Ástæður búferlaflutninga eru
einnig af ýmsum toga. Þeir sem flutt
hafa á höfuðborgarsvæðið utan af
landi segja atvinnu- og menntunar-
tækifæri helstu ástæður þess að þeir
fluttu. Hins vegar nefnir yfir helm-
ingur þeirra sem fluttu frá höfuð-
borgarsvæðinu í bæi utan þess meiri
kyrrð og ró sem þátt sem skipti
miklu máli í þeirri ákvörðun að flytja
frá höfuðborgarsvæðinu. Enn frem-
ur sagði tæpur helmingur minni um-
ferð hafa skipt miklu máli og álíka
stór hópur nefndi ódýrara eða betra
húsnæði sem ástæður flutninganna.
56% sögðu betri möguleika til úti-
vistar hafa skipt nokkru eða miklu
máli og 45% sögðu einnig minni
hættu á afbrotum hafa skipt máli í
þeirri ákvörðun að flytja frá
höfuðborgarsvæðinu.
Í umræðukafla skýrslunnar um
niðurstöðurnar er m.a. bent á að þótt
stór hluti íbúa í stærri bæjum hafi
einhvern tímann búið á höfuðborgar-
svæðinu sé „ekki hægt að gera ráð
fyrir miklum búferlaflutningum
þangað frá höfuðborgarsvæðinu á
næstu árum, því íbúar höfuðborgar-
svæðisins eru ólíklegri til að sjá fyrir
sér að flytja í burtu en þeir sem búa í
flestum stærri bæjum utan höfuð-
borgarsvæðisins“.
69% Eyjamanna ólust þar upp
Fram kemur að um 17% þeirra
sem tóku þátt í könnuninni hafa aldr-
ei búið annars staðar en í bænum þar
sem þau búa núna en 83% hafa búið
annars staðar áður. Talsvert lægra
hlutfall íbúa höfuðborgarsvæðisins
hefur búið annars staðar á landinu,
eða aðeins 53%. „Vestmannaeyjar
eru nokkuð frábrugðnar öðrum
stærri bæjum hvað varðar uppeldis-
stað íbúa en 69% Eyjamanna í könn-
uninni ólust þar upp að miklu eða
öllu leyti. Aðrir staðir með hátt hlut-
fall uppalinna íbúa eru Húsavík,
Akranes, Ísafjörður og Akureyri.“
Þegar þeir íbúar í bæjum utan
höfuðborgarsvæðisins sem ætla að
flytja á næstu tveimur til þremur ár-
um voru spurðir hvaða þættir réðu
mestu um það, sögðu um 44% ná-
lægð við vini eða fjölskyldu skipta
miklu máli fyrir þær fyrirætlanir.
Einnig vega atvinnutækifærin
þungt, 38% sögðu þau skipta miklu
máli, og aðgengi að heilbrigðisþjón-
ustu. En einnig má sjá að t.a.m. svör-
uðu 25% því til að það skipti miklu
eða nokkru máli að losna við umtal
eða slúður og 14% sögðu máli skipta
að losna við gamaldags kynjaviðhorf.
Þegar þátttakendur voru spurðir
hvort þeir gætu hugsað sér að búa í
öðrum stærri bæjum eða erlendis
voru þeir svarendur sem töldu það
koma til greina jákvæðari gagnvart
því að búa erlendis en á þeim stöðum
innanlands sem taldir voru upp. 74%
þeirra sem svöruðu spurninginni já-
kvætt og töldu koma til greina að
búa annars staðar sögðust kannski,
líklega eða örugglega vilja búa er-
lendis. Akureyri kom svo næst í röð-
inni.
Íbúar Þorlákshafnar ánægðastir
- 70% íbúa á höfuðborgarsvæði og í 16 stærri bæjum telja ólíklegt að þau muni flytja á brott í fram-
tíðinni - Ný viðamikil búsetukönnun birt - Margir sækja í kyrrð og ró, hreint loft og litla umferð
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Mannlíf Meirihluti íbúa hefur lítinn áhuga á að flytja fyrir fullt og allt.
10 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. ÁGÚST 2021
Sími 555 2992 / 698 7999
Hátt hlutfall Omega 3 fitusýra
Gott fyrir:
• Maga- og þarmastarfsemi
• Hjarta og æðar
• Ónæmiskerfið
• Kolesterol
• Liðina
Læknar mæla með selaolíunni
Selaolían fæst í: Apótekum, Þín verslun Seljabraut, heilsuhúsum, Fjarðarkaupum, Fiskbúðinni Trönuhrauni, Hafrúnu ogMelabúð
Óblönduð
– meiri virkni Selaolía
Ég heyrði fyrst um Selaolíuna í gegnum kunningja minn en
konan hans hafði lengi glímt við það sama og ég, - stirðleika
í öllum liðum og tilheyrandi verki. Reynsla hennar var það góð
að ég ákvað að prufa. Fyrstu tvo mánuðina fann ég litlar
breytingar, en eftir þrjá mánuði var ég farin að geta gengið
niður stiga á vinnustað mínum sem ég hafði ekki getað
áður. Ein góð „aukaverkun“ fylgdi í kjölfarið, ég var
með frekar þurra húð um allan líkamann, en eftir
að ég fór að nota Selaolíuna hvarf sá þurrkur og
húð mín varð silkimjúk. Ég hef nú notað
Selaolíuna í eitt og hálft ár og þakka henni
bætta líðan og heilsu.
Guðfinna Sigurgeirsdóttir.
„Eftir þrjá mánuði var ég farin að geta gengið niður stiga
á vinnustaðmínum sem ég hafði ekki getað áður.“