Fréttablaðið - 31.03.2022, Blaðsíða 23

Listasafn Kópavogs í Gerðar-
safni er forvitnilegt og lif-
andi safn sem gleður gesti á
öllum aldri með frábærum
sýningum, viðburðum,
safnbúð og girnilegu kaffi-
húsi.
„Ég er Reykvíkingur, alin upp
af fjölskyldu sem hafði mikinn
áhuga á myndlist og menningu.
Menningin hefur því alltaf verið
nálægt mér, sem og menningar-
læsið: hvernig hægt er að túlka
menningu á mismunandi hátt.
Pabbi er bókmenntafræðingur,
föðuramma mín lærði listfræði
og föðurafi myndlist í Flórens.
Móðurfjölskyldan hefur svo
mikinn áhuga á söfnum, myndlist
og ljósmyndum sem hluta af dag-
legri næringu. Allt seytlaðist þetta
í gegn þótt ég hafi ekki áttað mig
á því fyrr en á háskólaárunum,
hversu menningaruppeldið hafði
sterk og viðloðandi áhrif á mig.“
Þetta segir Brynja Sveinsdóttir,
nýr safnsstjóri Listasafns Kópa-
vogs í Gerðarsafni.
Brynja tók við starfi safnstjóra í
október í fyrra en hafði þá unnið
á safninu frá árinu 2015. Hún er
menntuð í listfræði, heimspeki
og hagnýtri menningarmiðlun
og lauk auk þess námi í sýningar-
stjórnun í Stokkhólmi.
„Ég þekki hvern krók og kima í
Gerðarsafni og þótt safneignin sé
sú þriðja stærsta á landinu er það í
sjálfu sér lítið safn. Það þykir mér
kostur því teymið er lítið og þétt
og sér um allar hliðar safnstarfs-
ins, sem gefur færi á að kynnast
fjölbreyttum hliðum þess og eiga
víðara samtal um ólíka nálgun
í starfinu. Starf safnstjóra er
margþætt, því auk þess að sjá um
reksturinn er það að setja listræna
stefnu safnsins, ákveða sýningar
og stóru línurnar í starfseminni,
bæði hvað varðar sýningar, við-
burði og viðmót, en líka safn-
eignina, hvernig henni er miðlað,“
segir Brynja sem þessa dagana
er hugleikið hvernig hægt er að
tvinna saman heildræna upplifun
og myndlist á listasafninu, bæði
hið innra og ytra.
Lifandi samtal við verk Gerðar
Gerðarsafn var opnað árið 1994,
eftir að erfingjar listakonunnar
Gerðar Helgadóttur (1928-1975)
færðu Kópavogsbæ að gjöf 1.400
listaverk úr dánarbúi Gerðar. Skil-
yrði fyrir gjöfinni var að bærinn
byggði listasafn sem tengdist
nafni Gerðar, geymdi og sýndi
verk hennar og héldi minningu
hennar á lofti.
„Ég kynntist verkum Gerðar
vel eftir að ég byrjaði að vinna á
safninu. Gerður var frumkvöðull
innan íslenskrar myndlistar og
mér þykir spennandi að miðla
verkum hennar og vinna út frá
hennar arfleifð og í hennar anda
í öllu starfi safnsins. Gerður var
mikil tilraunamanneskja og
framúrstefnuleg á sínum tíma.
Einmitt það er svo gaman, að
teygja inn í okkar samtíma og
láta tala við listamenn sem vinna
á svipaðan hátt og hún gerði,
prófa mörkin, ný efni og efnistök.
Sýningar safnsins á samtíma-
list eru því að kanna stefnur og
strauma innan myndlistar og sjá
hvert samtal listarinnar er við
ólíkar hliðar samfélagsins. Það er
því alltaf skemmtilegt að vinna
með verk Gerðar og sem fyrir-
mynd að ákveðnu viðhorfi, hug-
sjón og nálgun. Ég legg því áherslu
á að hún sé lifandi hluti af safninu
og við erum alltaf með litla grunn-
sýningu á neðri hæð Gerðarsafns
þar sem verk hennar eru aðgengi-
leg um leið og við gerum reglulega
uppbrot með annarri sýningu
inni í grunnsýningu Gerðar, eins
Það þarf ekki að hvísla eða læðast á listasöfnum
Brynja Sveinsdóttir er nýr safnstjóri í Gerðarsafni sem hún segir heillandi samkomustað. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
og verður á HönnunarMars í maí
með verkum Hönnu Dísar White-
head. Því á sér stöðugt stað lifandi
samtal við verk Gerðar,“ greinir
Brynja frá.
Fram undan er spennandi
rannsóknarverkefni á ferli Gerðar
Helgadóttur, en safnið fékk stóran
styrk frá Safnasjóði til að fara í
tveggja og hálfs árs rannsókn á
ferli og verkum listakonunnar.
„Við ætlum að skoða gögnin
hennar Gerðar, bréfin og verkin,
og gefa út bók og halda sýningu
að rannsókn lokinni. Rannsóknir
sem þessar getur maður sjaldan
framkvæmt á söfnum, en á sama
tíma er það virkilega mikilvægt og
því frábært að fá stuðning til þess.“
Ólíkir snertifletir samtímalistar
Gerðarsafn er lifandi og skemmti-
legt listasafn heim að sækja.
„Ég vil helst að allir líti á safnið,
og reyndar öll söfn, sem heim-
ilislegan stað sem er leyfilegt að
detta inn á, hvort sem ætlunin
er að eyða þar fimm mínútum
eða klukkutímum, og hvort sem
það er til að fara á kaffihúsið, í
fræðslurýmið eða á sýningu. Að
listasafn sé skapandi áfangastaður
og aðgengilegur þar sem maður
getur líka hangsað, án þess að setja
sig í sérstakar stellingar. Söfn hafa
stundum yfir sér áru þar sem á að
læðast um og hvísla, en þau eru
ekki svo hátíðleg. Ég vil að fólki
finnist það alltaf velkomið og finn
að fjölskyldufólk áttar sig æ betur
á að Gerðarsafn er góður staður
til að njóta samveru eftir leikskóla
eða jafnvel verja heilum degi hjá
okkur, og þannig vil ég hafa það,“
segir Brynja.
Sjálf átti hún æskudrauma um
að verða dýralæknir eða leikkona,
og fiktaði ekkert við myndlist.
„Ég er því engin myndlistarkona.
Ég er meira í því að njóta myndlist-
ar, skoða hana og túlka og nýt þess
til hins ítrasta að sýningarstýra.
Mér finnst gefandi að vinna að
sýningum með listamönnum með
ný verk en líka spennandi að setja
upp sýningar með eldri verk og þá
í nýju samhengi eða samtali, því
það er hægt að skapa svo miklar
frásagnir í gegnum sýningar,“ segir
Brynja.
Hún er í draumastarfinu.
„Já, svo sannarlega. Þetta er
ótrúlega skemmtilegt og gefandi
starf. Nú eru hér til dæmis fjöl-
margir að vinna að uppsetningu
sýningarinnar Stöðufundar sem
verður opnuð á laugardaginn, 2.
apríl, klukkan 15, og allir vel-
komir. Því er mikið fjör í húsinu
og á Stöðufundi verða sýnd verk
eftir fimm myndlistarmenn og
fimm rithöfunda sem taka afstöðu
til samtímans okkar: hvernig við
förum að eftir tveggja ára tak-
markanir og frestun verkefna – já,
hvað gerist nú? Sýningarnar okkar
tala við hugðarefni samtímans og
hafa snertifleti við aðrar greinar
eins og þessi um myndlist og
bókmenntir. Á HönnunarMars
verður það myndlist og hönnun
og á Listahátíð myndlist og dans,
þegar Katrín Gunnarsdóttir dans-
höfundur sýnir verk. Við leyfum
myndlistinni því að teygja sig út
fyrir sitt skilgreinda svið og það
eru virkilega spennandi tímar
í myndlistinni,“ segir Brynja og
hlakkar mikið til opnunarinnar á
laugardag.
„Það er alltaf hátíðlegt að opna
sýningu og gleðilegt að geta aftur
boðið fólki á opnun eftir langar
takmarkanir og til að samgleðj-
ast listafólkinu að geta loks sýnt
afrakstur vinnu sinnar. Stöðufund-
ur er einmitt hægmallandi sýning
sem átti að opna 2020 en sem
veiran hamlaði æ ofan í æ. Spenn-
andi hluti af þema sýningarinnar
er líka hvað gerum við þegar við
stöðnum í tíma? Er kannski enn
2020, þegar allt var sett í pásu?“
Samkomustaður fyrir
túlkun og sköpun
Við Gerðarsafn er stór og fallegur
garður með vindbelg og leiktækj-
um fyrir börn, og náið sambýli við
önnur menningarhús í Kópavogi,
svo sem Salinn, Náttúrufræðistofu
Kópavogs, Bókasafn Kópavogs og
Héraðsskjalasafnið.
„Við vinnum öll mikið saman,
enda eru miklir möguleikar í því
að hafa þverfaglega nálgun í menn-
ingarstarfi, eins og nú með Nátt-
úrustofunni þar sem við skoðum
umhverfissjónarmið í sýningum
og finnum snertifleti á milli mynd-
listar og náttúru. Þá erum við alltaf
með spennandi starf í fræðslu-
rýminu Stúdíó Gerðar, kaffihúsið
Reykjavík Roasters er sívinsælt
fyrir æðislegar kræsingar og safn-
búðin freistandi með fögrum
listmunum. Það eru þessar ólíku
hliðar sem gera Gerðarsafn ein-
mitt að spennandi viðkomustað og
alltaf er hægt að dunda sér við ótal
margt.“
Brynja segir gesti Gerðarsafns
líka skemmtilega og ólíka.
„Hingað koma gestir sem fylgjast
vel með myndlist, aðrir mæta á
viðburði í fræðslurýminu okkar og
á laugardögum er vinsælt að koma
á fjölskyldustund sem eru þrír
viðburðir í samvinnu við Menn-
ingarhúsin í Kópavogi, og á mið-
vikudögum eru ýmist tónleikar,
fyrirlestrar eða leiðsögn í hádeg-
inu. Þá höfum við yndi af því að
taka á móti skólahópum enda eru
börn svo ótrúlega klár og tilbúin
að mynda sínar eigin skoðanir.
Það er gaman að sjá hvernig þau
eru orðin vön nálgun og orðræðu
í myndlist, því þau eru skapandi í
hugsun og þora að nálgast listina
og túlka á eigin forsendum. Þau
sem eru hér heimavön fara rak-
leiðis að skoða sín uppáhaldsverk,
halda sína fyrirlestra um Gerði
og skúlptúra og nokkrir krakkar í
nágrenninu koma á eigin vegum,
hoppa í garðinum, koma inn að
teikna og svo aftur heim. Allt er
þetta draumur að fylgjast með.“ n
Í Gerðarsafni njóta gestir sín á öllum aldri, enda fádæma fallegt safn með margvíslegt til yndisauka og dundurs.
kynningarblað 3FIMMTUDAGUR 31. mars 2022 MYNDLIST Á ÍSLANDI