Fréttabréf Siglfirðingafélagsins í Reykjavík og nágrenni - maí 2019, Blaðsíða 27

Siglfirðingablaðið 27
á þessum árum. Þar var fullt
af Norðmönnum og Svíum,
bæði sjómönnum og alls konar
útgerðarbröskurum. Og það
var mál manna að Íslendingar
stæðust þessum útlendingum ekki
snúning í ástamálum. Íslensku
stúlkunum þóttu landar sínir
eins og aumir sveitarkurfar í
samanburði við hina veraldarvönu
útlendinga.
Norðmennirnir og Svíarnir
kunnu alls konar brögð í sam­
bandi við ástalíf, sem Íslendingar
höfðu aldrei heyrt minnst á. Það
er haft fyrir satt að Norðmenn og
Svíar á Siglufirði hafi gerbreytt
íslenskri kossatísku. Áður kunnu
Íslendingar ekki aðra kossa en
litla og feimnislega smellkossa,
sem voru strax búnir. Útlendingar
kenndu íslensku stúlkunum
blauta og langa kossa þar sem
hver koss gat staðið yfir svo
mínútum skipti. Síldarstúlkurnar
dreifðu svo þessari kossatísku
um landið og svo fór að íslensku
karlmennirnir lærðu hana líka.
Enn á áratugnum milli 1920 og
1930 voru slíkir kossar kallaðir
Siglufjarðarkossar hér í Reykjavík.
Nú á dögum mun æskulýðnum í
Reykjavík þykja Siglufjarðarkossar
sjálfsagður hlutur.
Siglufjörður hafði á þessum
árum á sér sérstakan blæ sem var
ólíkur öllu öðru á Íslandi. Hann
verkaði á mann eins og hálfgerð
heimsborg. Í góðu veðri voru allir
bæjarbúar úti að labba, ólíkt því
sem tíðkaðist á Akureyri.
Siglufjörður verkaði ekki á neinn
hátt sérstaklega norðlenskur,
enda voru margir bæjarbúar
innflytjendur af Suðurlandi,
Vesturlandi eða Norðurlandi.
Hafliðaættin, sem setti sinn svip
á bæinn á þessum árum, var til
dæmis að miklu leyti sunnlensk
að uppruna.
Mannlífið var allt öðruvísi
á Siglufirði en á Akureyri.
Stéttaskiptingar gætti miklu
minna þar en í höfuðstað
Norðurlands. Og Siglfirðingar
voru lausir við hofmannlegt
fálæti Akureyringa í viðmóti við
ókunnuga. Blærinn á fólkinu
var allur alþjóðlegri. Og þrátt
fyrir breytta tíma gætir þessa
mismunar talsvert enn í dag.
Siglfirskur yfirstéttarmaður
getur talað við fátækling eins og
jafningja sinn, en mér er sem ég
sjái slíkt gerast á Akureyri.
Síðustu áratugirnir hafa verið
Siglfirðingum erfiðir. Síldin er
farin, fólk hefur flutst í burtu í
stórum stíl, og íbúunum farið
sífækkandi. Kannski er þetta að
breytast núna, þess sjást nokkur
merki. Ef til vill eiga Siglfirðingar
nýja uppgangstíma fyrir höndum.
En ég er hræddur um að síldar­
rómantíkin siglfirska komi aldrei
aftur. Slík ævintýrasumur koma
ekki aftur í bráðina. En þrátt fyrir
erfiða tíma hefur gamli blærinn á
Siglfirðingum haldist furðanlega.
Siglufjörður er enn í dag heimur
út af fyrir sig, með sínum sérstaka
andblæ – þó að hann sé ekki eins
rómantískur og var í gamla daga.
Það eru nokkuð áreiðanlegar heimildir fyrir því að strákurinn á myndinni sé Þórir
Björnsson, 15­16 ára gamall.
Ljósmynd Jöran.