Skessuhorn - 30.03.2022, Qupperneq 26

MIÐVIKUDAGUR 30. MARS 202226
Undanfarin 40 ár hefur Vegagerðin
og Borgarbyggð lagt til að fara með
þjóðveg nr. 1 út í Hvítá austan við
Brúartorgið og Bjargsland í Borg­
arnesi. Í tengslum við endurskoðun
aðalskipulags Borgarbyggðar 2022­
2034 þá er eitt erfiðasta verkefni
sveitarstjórnar að ákveða framtíðar
staðsetningu þjóðvegar nr. 1 í gegn­
um Borgarnes. Allir sem hafa farið
í gegnum Borgarnes vita að bærinn
er langur og mjór, því ekki margir
kostir er varðar nýtt vegstæði fyr­
ir þjóðveg nr. 1, sem tekur tillit til
umferðaröryggis, náttúruvernd­
ar og íbúabyggðar. Það er eðlilegt
að skiptar skoðanir séu um mál­
ið enda mun hún hafa mikil áhrif á
umhverfi, landslag og íbúa í Bjargs­
landi. Undirritaður hefur hug­
leitt málið í mörg ár, ritaði m.a.
grein í Mbl. 22.6.2013 „Hjáleiðir
til góðs“. Núverandi vegur í gegn­
um Borgarnes um Borgarbraut og
að hringtorgi við Snæfellsnesveg er
ekki góður m.t.t. umferðaröryggis
og flæði umferðar.
Vegagerðin hefur ekki látið kanna
umhverfisáhrif leiðarinnar eða aðra
kosti. Hjáleið út í Borgarfjörðinn
hefur marga ókosti og margt bend­
ir til að veglínan eigi erfitt með að
komast í gegnum mat á umhverfis­
áhrifum framkvæmda. Kynna þarf
fyrir íbúum í Borgarnesi hvað fyrir­
huguð hjáleið út í Borgarfirði hafi
á umferðarhávaða, breytingar á
landslagi og útivistarsvæði.
Núverandi þjóðvegur fer um
Brúartorg og Borgarbraut framhjá
íbúabyggð og honum fylgir tölu­
verður umferðarþungi og hávaði.
Vegagerðin hefur bent sveitarfé­
laginu á að nauðsynlegt sé að fækka
gatnamótum til að auka umferðar­
öryggi, en tíu aðkomuleiðir eru inn
á núverandi þjóðveg. Skipulagslega
séð er erfitt að fækka gatnamótum
án þess að íþyngja íbúum.
Sveitarstjórn Borgarbyggð­
ar ákvað 2014 að fara í samræður
við fulltrúa Vegagerðarinnar um
umferðaröryggi á þjóðvegi 1 í gegn­
um Borgarnes, í framhaldi var skip­
uð nefnd af fulltrúum sveitarstjórn­
ar og Vegagerðarinnar. Árið 2017
kom út skýrsla þar sem m.a. var
ákveðið að tryggja betra umferð­
aröryggi í gegnum Borgarnes með
því að koma upp umferðarstýr­
ingu á Borgarbraut við tvö gatna­
mót í gegnum Borgarnes, en þau
verða væntanlega komin upp í byrj­
un sumars.
Íbúabyggðin norðan við Brú­
artorg (Sandvíkin) liggur í um 2,5
metra hæð yfir sjó. Í aðalskipulagi
Borgarbyggðar 2000­2022 er mið­
að við 5 metra flóðahættusvæði
Hvítá, það er því nauðsynlegt að
finna leið til verja byggðina. Það
væri hægt að gera með uppbyggð­
um vegi sem byggður yrði út í
fjörðinn framan við Sandvíkina
á milli Brúartorgs og vestan við
bæinn Bjarg.
Undirritaður leggur til að skoð­
aður verði nýr valkostur, það er að
fara á milli Borgarbrautar og fyr­
irhugaðar hjáleiðar út í Borgar­
fjörðinn. Veglínan myndi liggja
frá núverandi þjóðvegi við Brú­
artorg (bensínstöðvarnar), þar
kæmi hringtorg til að leiða þá sem
eiga erindi inn í Borgarnes. Með­
fram strandlengjunni yrði um 800
metra langur vegur að klettun­
um vestan við bæinn Bjarg. Grafin
yrðu 540 metra löng jarðgöng sem
myndu liggja að Hrafnakletti og
síðan kæmi 650 metra nýr veg­
ur að núverandi hringtorgi við
Snæfellsveg. Úr jarðgöngum yrði
hægt að fá um 22.000 rúmmetra
af burðarlagsefni sem hægt væri að
nýta í vegagerðina. Fyrrnefnd leið
hefur ekki verið skoðuð og metin,
en margt bendir til að hún sé betri
m.t.t. náttúruverndar, umferðarhá­
vaða og fjárhagslegra hagsmuna.
Lagt er til að unnið verði mat á
umhverfisáhrifum þriggja veglína:
A. Núverandi leið í gegnum
Borgarnes, um Borgarbraut að
hringtorgi Snæfellsnesvegar.
B. Hjáleið út í Borgarfjörðin í
samræmi við aðalskipulag Borgar­
byggðar 2010­2022.
C. Vegstæði sem færi austan
við Brúartorg og Sandvík, með
jarðgöngum undir Bjarg og inn
á núverandi þjóðveg norðan við
Hrafnaklett og að hringtorgi við
Snæfellsnesveg.

Rauð lína sýnir hugmynd að nýrri
veglínu þjóðvegar nr.1.
Gera þarf arðsemismat fram­
kvæmda. Ef hægt er að finna leið
sem er hagkvæmari og meira í sátt
við umhverfið þá er æskilegt að
skoða þann kost.
Virðingarfyllst,
Ragnar Frank Kristjánsson,
landslagsarkitekt FÍLA, hjá RFK
umhverfisráðgjöf
Hringvegur um Borgarnes
Pennagrein
Minjastofnun Íslands hefur
úthlutað úr Fornminjasjóði og
Húsafriðunarsjóði að fenginni
umsögn hlutaðeigandi nefnda,
samtals um 376 milljónum króna.
Að jafnaði er úthlutað úr sjóðunum
einu sinni á ári og hlutfall styrkupp­
hæðar ekki haft hærra en sem nem­
ur 50% af kostnaðaráætlun verk­
efnisins. Allnokkur verkefni á Vest­
urlandi hlutu styrk að þessu sinni.
Fornminjasjóður
• Arnarstapi 1602­1787: Inve­
stigation of a Danish monopoly
trade port and its associated
archaeological remains. Kevin
Martin, 2.350.000 kr.
• Bænhúsaskráning í Dalasýslu.
Fornleifastofnun Íslands ses,
1.140.000 kr.
• Rannsókn á fornum rústum
í Ólafsdal. Fornleifastofnun
Íslands ses, 2.500.000 kr.
• Fornleifar í Fagurey. Forn­
leifastofnun Íslands ses,
1.380.000 kr.
• Alls bárust 78 umsóknir um
styrki úr Fornminjasjóði og
veittir voru 33 styrkir upp á sam­
tals 66.750.000 kr.
Húsafriðunarsjóður
Friðlýstar kirkjur:
• Borgarkirkja, 200.000 kr.
• Fitjakirkja í Skorradal ,
400.000 kr.
• Hallgrímskirkja í Saurbæ,
400.000 kr.
• Hvanneyrarkirkja, 700.000 kr.
• Innra­Hólmskirkja, 3.200.000
kr.
• Rauðamelskirkja, Ytri­Rauði­
mel, 850.000 kr.
• Stafholtskirkja, 400.000 kr.
Friðlýst hús og mannvirki:
• Hreppslaug í Andakíl, 500.000
kr.
• Hvanneyri – íþróttahús, 400.000
kr.
• Hvanneyri – skólahús, 650.000
kr.
• Skólahúsið á Bifröst, 4.500.000
kr.
• Norska húsið Stykkishólmi,
1.050.000 kr.
Friðuð hús og mannvirki:
• Ráðagerði, Vesturgata 24B
Akranesi, 850.000 kr.
• Reynisrétt, Vestri Reyni,
500.000 kr.
• Hlíðartúnshús í Borgarnesi,
1.000.000 kr.
• Pakkhús í Ferjukoti, 1.350.000
kr.
• Bókhlöðustígur 9 í Stykkishólmi,
1.300.000 kr.
• Kristjánshús í Stykkishólmi,
2.600.000 kr.
• Sívertsenshús, Víkurgata 3 í
Stykkishólmi, 2.250.000 kr.
• Sjónarhóll, Höfðagata 1 í Stykk­
ishólmi, 700.000 kr.
• Súgandiseyjarviti í Súgandisey,
Stykkishólmi, 2.000.000 kr.
• Sæmundarreitur 8 í Stykkis­
hólmi, 1.200.000 kr.
• Ásgarður í Flatey, Breiðafirði
1.100.000 kr.
• Jónshús, Grundarbraut 1 Ólafs­
vík, 600.000 kr.
• Brautarholt I Haukadalshreppi,
2.400.000. kr.
• Að auki var veitt 1.600.000 kr. til
húsakönnunar í Stykkishólmi.
Alls bárust 285 umsóknir um
styrk úr húsafriðunarsjóði árið
2022. Veittir voru 242 styrkir og
úthlutað var 300 milljónum króna.
Ofangreint er birt með fyrirvara
um misritun blaðsins og er vísað
á heimasíðu Minjastofnunar varð­
andi frekari upplýsingar: www.
minjastofnun.is.
gj
Styrkir Minjastofnunar til Vesturlands árið 2022
Fitjakirkja í Skorradal.
Rannsókn á verslunarminjum á Arnarstapa hlaut styrk úr Fornminjasjóði.
Nýjasti hluti endurgerðar Hlíðartúnshúsanna í Borgarnesi.
Aðalskipulag Borgarbyggðar 2010-
2022.