Skessuhorn - 27.04.2022, Síða 25

MIÐVIKUDAGUR 27. APRÍL 2022 25
Við þurfum ekki öll að sigra heim-
inn. Margt smátt gerir eitt stórt og
þannig ber okkur að hugsa þegar
kemur að aðgengi. Við skulum fyrst
og fremst huga að okkar nærum-
hverfi og þeim verkefnum sem
við sjálf vinnum að og standa okk-
ur nærri. Hér koma nokkrar hug-
myndir um hluti sem ég tel mikil-
væga og ættu allir að geta fundið
eitthvað sem þeir geta gert:
Stofnanir og fyrirtæki þurfa að
innleiða aðgengi í alla sína vinnu-
ferla og hafa aðgengi til hliðsjón-
ar í öllum ákvörðunum sem teknar
eru. Aðgengismál eiga að vera hluti
af fyrirtækjamenningu. Hér koma
nokkur dæmi um aðgengi innan
stofnana og fyrirtækja:
• Aðgengi hjólastóla, rampar, ská-
brautir o.s.frv.
• Skýrar og góðar umhverfismerk-
ingar.
• Gæta þess að handrið sé á öll-
um tröppum og þær merktar með
afgerandi lit, þ.e. tröppunef.
• Engar hindranir á gangvegi.
Leiðarlínur og áherslusvæði fyrir
blinda og sjónskerta.
• Huga að hljóðvist. Er mikill
kliður eða bergmál?
• Hafa þægilega og góða lýsingu.
• Aðgengi að salernum fyrir fatl-
aða.
• Góðar og skýrar merkingar á
lyftuhnöppum. Talandi lyftur.
• Aðgengileg heimasíða.
• Ekki aðeins huga að aðgengi fyr-
ir viðskiptavini. Starfsfólk nýtur
einnig góðs af góðu aðgengi.
• Bjóða upp á að hafa samband í
síma, spjallglugga og tölvupósti
eða að koma á staðinn. Sami sam-
skiptamátinn hentar ekki öllum.
• Huga þarf að aðgengi þegar
kemur að lausnum á borð við
sjálfsafgreiðslukassa, hraðbanka,
innskráningarskjái o.fl.
• Huga að aðgengi utandyra sem
og innandyra.
• Vera með augljósar og opnar
samskiptaleiðir þar sem almenn-
ingur getur komið ábendingum til
skila, t.d. varðandi aðgengismál.
Þegar verið er að byggja, breyta
eða endurnýja húsnæði skal huga
að aðgengismálum frá upphafi.
Kröfur um aðgengi og algilda
hönnun má m.a. finna í núgild-
andi byggingarreglugerð. Einnig
þarf við hönnun, breytingu eða
skipulagningu á svæði utandyra
að huga að aðgengi og má þar
nýta sér nýlegar leiðbeiningar
um „Hönnun fyrir alla – algild
hönnun utandyra“ sem nálgast má
á vef Vegagerðarinnar. Við smíði
á nýju vefsvæði eða smáforriti er
brýnt að huga að aðgengismálum
frá upphafi og í gegnum allt ferlið.
Notast skal við WCAG aðgengis-
staðalinn þegar kemur að stafrænu
aðgengi, gera notendaprófanir
o.s.frv.
Einstaklingar sem vilja láta gott
af sér leiða og stuðla að auknu
sjálfstæði blindra og sjónskertra
geta t.d. sótt smáforritið Be My
Eyes og skráð sig sem sjálfboða-
liða. Almenningur getur einnig
sent ábendingar á sveitarfélög í
gegnum heimasíður þeirra, komi
þeir auga á eitthvað sem bet-
ur má fara, t.d. bilaðir ljósastaur-
ar, illa farnir göngustígar, óað-
gengilegar byggingar eða vefsíð-
ur o.s.frv. Komum ábendingum
áleiðis frekar en að bölva í hljóði.
Listinn hér að ofan er langt frá
því tæmandi og það er fjölmargt
sem við sem einstaklingar, fyrirtæki
og stofnanir getum gert, auk ríkis
og sveitarfélaga.
Ef þú hefur einhverjar spurn-
ingar, vilt óska eftir ráðgjöf eða
fá frekari upplýsingar, hvet ég þig
til að hafa samband við okkur hjá
Blindrafélaginu í síma 525 0000
eða senda tölvupóst á netfangið
adgengi@blind.is.
Vissir þú að:
Blindrafélagið er í samstarfi við
ýmis fyrirtæki og er með umboð
fyrir ýmsar vörur hérlendis er snúa
að aðgengismálum. Við getum veitt
ráðgjöf og útvegað lausnir sem
stuðla að bættu aðgengi, hvort sem
það er í raunheimum eða stafræn-
um lausnum:
• Umboðsaðili fyrir leiðarlínur
og aðrar umhverfismerkingar frá
fyrir tækjunum Handi-Friendly frá
Tékklandi og Olejár frá Slóvakíu.
• Umboðsaðili ReadSpeaker á
Íslandi. Talgervislausnir á borð við
vefþuluna (hlusta hnappinn) o.fl.
• Samstarfsaðili Siteimprove á
Íslandi. Siteimprove býður lausnir
sem snúa að því að bæta gæði vef-
svæða, allt frá aðgengi upp í leitar-
vélabestun.
• Umboðsaðili NaviLens á Íslandi.
NaviLens er ný og spennandi tækni
fyrir merkingar í umhverfi, vörum
og í raun hverju sem er.
• Samstarfsaðili Be My Eyes á
Íslandi. Með Be My Eyes appinu
geta sjáandi einstaklingar aðstoðað
blinda og sjónskerta notendur með
ýmis hversdagsleg verk með ein-
földum hætti.
Hlynur Þór Agnarsson
Höfundur er aðgengisfulltrúi
Blindrafélagsins
Pennagrein
Hvað geta einstaklingar og fyrirtæki
gert til að bæta aðgengi?
Í dag, miðvikudaginn 27. apríl,
frumsýnir Þjóðleikhúsið, í sam-
starfi við Frystiklefann í Rifi, nýtt
íslenskt leikrit; Prinsinn, eftir
Maríu Reyndal og Kára Viðarsson.
Verkið er byggt á sönnum atburð-
um en það er byggt á reynslu Kára
sem horfðist í augu við það sautján
ára gamall að eiga von á barni. „En
hversu áreiðanlegt vitni er mað-
ur í sinni eigin sögu? Er hægt að
muna hlutina rétt,“ eru spurningar
sem settar eru fram. María Reyn-
dal leikstýrir verkinu, en auk Kára
fara með hlutverk í sýningunni þau
Sverrir Þór Sverrisson (Sveppi),
Sólveig Guðmundsdóttir og Birna
Pétursdóttir. Frumsýnt verður í
Rifi og í framhaldinu verður sýnt
víðar um land.
Um sýninguna segir: „Prins-
inn er alveg örugglega langbesta
sjoppan undir Jökli, og það er þar
sem hlutirnir gerast, að nóttu sem
degi – sérstaklega ef maður vinn-
ur í sjoppunni og er með lyklana! Í
verkinu kynnumst við manni á fer-
tugsaldri sem bíður í ofvæni eft-
ir því að barn hans komi í heim-
inn. Eftirvænting og kvíði takast á í
huga hans, og atburðir sem áttu sér
stað tveimur áratugum fyrr fara að
sækja á hann: 17 ára menntaskóla-
strákur er staddur á Laugavegin-
um ásamt vini sínum þegar sím-
inn hringir. Sæta stelpan sem vinn-
ur á Prinsinum er í símanum. „Ég
er ólétt. Þú ert að verða pabbi.“
Hvernig getur maður orðið pabbi
sautján ára, og mamman bara sext-
án? Er framtíðin í rúst?“ Verkið er
hjartnæmt og fyndið nýtt íslenskt
leikrit, sem talar beint til okkar,
segir í lýsingu Þjóðleikhússins.
Alls verður Prinsinn sýndur á
sjö stöðum víðs vegar um landið
áður en sýningar hefjast í Þjóðleik-
húsinu í haust. Sýningarnar í Rifi
verða 27., 28. og 29. apríl. Þá verð-
ur farið á flakk með sýninguna og
m.a. sýnt í Hjálmakletti í Borgar-
nesi fimmtudaginn 12. maí.
mm/ Ljósm. Þjóðleikhúsið
Þjóðleikhúsið frumsýnir Prinsinn
í Frystiklefanum í Rifi