Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2013, Blaðsíða 12

12 – Sjómannablaðið Víkingur
Í fyrsta þætti sagði Þórarinn frá upphafi
ferðar. Þeir voru aðeins 36 klukku-
stundir að sigla yfir hafið, frá Reykjavík
til Stornoway á Suðureyjum. Þaðan var
siglt á töluvert minni ferð til Ports-
mouth. Þar áttu hraðbátarnir þrír frá-
tekinn grafreit í „skipakirkjugarði“. Svo
var staldrað við í London og þar tekur
Þórarinn nú upp þráðinn aftur.
Samskipti við Scotland Yard
Í London komst ég í tæri við hina heims-
frægu lögreglu Scotland Yard og gat sann-
færst um ágæti hennar. Það varð með
þeim hætti sem nú skal greina: Sumarið áður, um það bil, sem
styrjöldinni lauk, fór ég sem háseti á línuveiðaranum Bjarka frá
Akureyri í söluferð til Fleetwood á Englandi með ísfisk. Þar
hitti ég á yfirfullri bjórkrá einn soldáta, sem var nýkominn frá
meginlandinu þar sem hann barðist í Þýskalandi þegar Þjóð-
verjar gáfust upp. Þessi dáti var með ýmiss konar hluti, sem
voru einskonar herfang hans úr stríðinu, og vildi hann selja
dótið. Voru þarna margir góðir gripir og forvitnilegir, sem kost-
uðu raunar hlægilega lítið. Ég keypti af honum þýska Mauser-
skammbyssu, sem ekki fer fleiri sögum af, og vandaða þýska
ljósmyndavél. Það var belgvél, sem hægt var að leggja saman
þegar hún var ekki í notkun.
Ég var með þessa myndavél í Ítalíuferðinni og tók hana með
mér einn daginn í skoðunarferð um London. Niðri í gríðarlega
stóru anddyri hótelsins þar sem var stöðugur straumur af sjó-
mönnum, sem voru að fara eða koma, allra þjóða mönnum,
ýmislega útlítandi, eins og gengur, stoppaði ég andartak. Margir
voru þarna knálegir og hraustir sægarpar, aðrir síður myndar-
legir og innanum skuggalegir og óhrjálegir ævintýramenn. Var
hótelið greinilega mikið notað, sem biðstöð sjómanna, sem
voru að skipta um skipsrúm eða þurftu svefnstað í einhverju
hléi á sjómannsferlinum, eða voru á ferðalagi eins og við. Þarna
var a.m.k. síkvikur straumur af fólki.
Ég settist á bekk í miðri forstofunni og lagði myndavélina frá
mér andartak. Þegar ég stóð upp aftur og gekk af stað út sakn-
aði ég hennar strax og snéri við til að taka hana. En hún var þá
horfin. Þetta voru bara fáein augnablik, svo að ég trúði ekki
mínum eigin augum. En varð að viðurkenna að búið var að
stela minni forláta myndavél. Mér sárnaði mjög því að ég var
viss um að ég mundi aldrei sjá hana framar og það var svo
margt um manninn þarna að ég hafði enga hugmynd um hver
þjófurinn gæti verið, enda mundi ógerlegt að finna hann innan
um milljónir manna. Ég snéri mér samt til afgreiðslu hótelsins
og tilkynnti þjófnaðinn. Þeir voru samúðarfullir og sögðust
mundu láta lögregluna vita. Engar vonir gaf það mér þó. Og ég
gat ekki annað sætt mig við að vélin væri mér að eilífu glötuð.
Ég held að það hafi svo verið daginn eftir, eða kannski tveim
dögum seinna, að ég fékk skilaboð frá afgreiðslunni um að
koma strax niður í anddyrið – lögreglan þyrfti að hafa tal af
mér. Mér brá í brún en fór niður. Þar var fyrir stór og þrekinn
leynilögreglumaður fá Scotland Yard, óeinkennisklæddur. Eftir
að hafa spurt mig hvort ég hefði kært stuld á ljósmyndavél, bað
hann mig að koma með sér og gengum við nokkuð lengi þar til
við komum í mikið stræti, sem hét, og heitir enn, Commercial
Road. Eftir að hafa farið alllangan spöl eftir strætinu, nam hann
staðar við útstillingarglugga á verslun í stóru húsi nr. 220. Þar
var auglýst að verslað væri með úr og klukkur, ljósmyndavélar
og skartgripi. Og að þeir keyptu og seldu notað og nýtt.
Lögregluþjónninn sagði mér að skoða í gluggann, og var ég
þá fljótur að koma auga á vélina mína. Hún var sú eina sinnar
gerðar innan um fjölda annarra myndavéla, sem stillt var út og
auglýstar til sölu. Ég var ekki seinn á mér að benda lögreglu-
manninum á hana. Gengum við síðan inn í búðina og kom eig-
andinn, miðaldra Gyðingur, til að afgreiða okkur. Scotland Yard
maðurinn bað hann að sýna okkur myndavélina mína úr glugg-
anum. Ég skoðaði hana aftur og gat sannað þarna að þetta var
myndavélin, sem stolið hafði verið frá mér. Þá sýndi lögreglu-
maðurinn Gyðingnum skilríki sín og sagðist leggja hald á
myndavélina, sem ég ætti, og ákærði hann fyrir að kaupa stolið
góss til að selja. Gyðingurinn varð mjög aumur, barði sér á
brjóst og sór og sárt við lagði að hann hefði ekkert vitað um
þjófnaðinn heldur haldið að fátækur maður hefði verið að afla
sér peninga fyrir nauðsynjum. Hann kallaði eitthvað inn í íbúð
sína, sem var á bak við, og kom þá konan hans fram í búðina
döpur í bragði, fátæklega búin með ungbarn á handleggnum.
Þau báru sig mjög illa og þegar barnið fór að gráta, kvaddi
lögreglumaðurinn í skyndi og dró mig með sér út úr búðinni.
Úti á götunni talaði hann ekkert fallega um þetta fólk, sem
hann hafði haft svipuð afskipti af áður. Nú sagði hann mér að
koma með sér í dómhúsið og skunduðum við þangað. Við fór-
um þetta allt gangandi á tveim jafnfljótum.
Í dómhúsinu var þjófurinn leiddur fyrir dómarann. Þegar ég
sá hann mundi ég eftir því að hafa séð honum bregða fyrir á
hótelinu. Það var lágvaxinn, órakaður og skuggalegur náungi.
Dómarinn yfirheyrði hann og leynilögregluþjónninn bar
vitni. Þá fór ég að vorkenna vesalings manninum, sem viður-
kenndi brot sitt og virtist iðrunarfullur. En bar sig illa af því að
skipið, sem hann var á, átti að sigla frá London þá um kvöldið
og hann var óþolinmóður að sér yrði sleppt svo að hann gæti
komist um borð. Ég ætlaði þá að fara að lýsa því yfir að ég ætl-
aði ekki að ákæra hann. En þá var mér sagt að þegja og setjast.
Ég varð síðan að hlusta á það að dómarinn dæmdi hann í
tveggja mánaða fangelsi. Þegar ég spurði hann um þetta á eftir
sagði hann að þjófurinn hefði framið glæp, sem hann hefði
viðurkennt og hlotið fyrir vægasta dóm, sem lögin leyfðu. Hann
sagði að ég mætti vera ánægður yfir því að hafa fengið aftur
myndavélina mína, ég gæti, hins vegar, engu ráðið um réttarfar-
ið á Bretlandi. Ég varð að láta mér það svar lynda. Þegar ég svo
ætlaði að spyrja hann um það hvernig hann hefði fundið
Þórarinn Þór
HVASSAFELL
– Annar hluti –
Nokkrar minningar úr ferðinni, sem farin var til að sækja skipið sumarið 1946
Jón Þ. Þór.