Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2013, Qupperneq 45

Sjómannablaðið Víkingur – 45
síðar kom hann auga á þunglestað skip á
leið upp fljótið, sex mílur á stjórnborða.
Þetta var norska kolaflutningaskipið
Storstad. Hann breytti stefnunni dálítið
þannig að þau mættust á stjórnborða. Þá
helltist skyndilega niðdimm þoka yfir
fljótið. Kendall skipstjóri var þess full-
viss, að hann hefði séð grænt stjórn-
borðsljósið á Storstad, gaf skipun um
fulla ferð aftur á bak og þeytti eimpípuna
þrisvar til merkis um það. Þegar skipið
var orðið ferðlaust, gaf hann það til
kynna með tveim flautum úr eimpíp-
unni.
Árekstur
Klukkan 1.55 birtist Storstad óvænt í
þokunni og stefndi beint á Empress of
Ireland. Þetta virðist hafa komið skip-
stjórum beggja skipanna jafnmikið á
óvart. Kendall skipaði, að sett yrði á fulla
ferð áfram, en það var of seint, Storstad
rakst af fullum þunga á farþegaskipið
miðskips stjórnborðsmegin og stefni
þess, sem var sérstaklega styrkt til sigl-
inga í ís, gróf sig inn í skipið. Kendall
kallaði um hátalara til skipstjóra Storstad
að reyna að loka gatinu með því að hafa
vélarnar á „áfram“, en það tókst ekki og
innan skamms flæddi gríðarlegt magn af
sjó inn í skipið. Ekki bætti úr skák, að á
mörgum klefanna voru kýraugun opin,
en slíkt var bannað meðan á siglingu
stóð, og þar flæddi mikið inn eftir að
skipið tók að hallast. Rafmagnið fór
fljótt af og örvæntingarfullir farþegar,
sem flestir höfðu verið í fastasvefni og
því fáklæddir, og áhöfn þreifuðu sig
áfram í myrkrinu í von um björgun.
Empress of Ireland lagðist fljótlega á
hliðina, sem varð til þess, að ekki var
hægt að sjósetja björgunarbátana bak-
borðsmegin, en tekist hafði að kom fá-
einum niður stjórnborðsmegin. Aðeins
14 mínútum eftir áreksturinn hvolfdi
skipinu. Kendall skipstjóri hentist út úr
brúnni og lenti í sjónum, en var bjargað
slösuðum um borð í bát. Strax eftir
áreksturinn sjósetti áhöfnin á Storstad
alla björgunarbáta sína og tókst að bjarga
á fimmta hundrað manns. Reynt var eftir
föngum að hlúa að fólkinu, sem var
erfitt, því margir voru illa á sig komnir
og Storstad var flutningaskip og engan
veginn í stakk búið að taka við hröktum
Járnbraut og skip
Á árunum 1881-1885 var lögð járnbraut milli austurhluta Kanada og Kyrrahafs-
strandarinnar. Járnbrautin var í fyrstu ætluð eingöngu til vöruflutninga, en far-
þegum fjölgaði jafnt og þétt og þar með var lagður grunnurinn að uppbyggingu
vesturfylkja Kanada, sem m.a. laðaði til sín innflytjendur frá Evrópu. Víst er, að
margir Vestur-Íslendingar drýgðu tekjur sínar með vinnu við brautarlagninguna.
Á sama tíma fékk Kanadíska járnbrautarfélagið (The Canadian Pacific Railway,
CPR) leyfi til að hefja siglingar frá Vancouver til Japans og Kína. Síðan hóf félag-
ið reglubundnar farþegasiglingar frá Englandi til Kanada. Liverpool var
heimahöfn skipa félagsins á Englandi. Sagt var, að CPR væri stærsta flutninga-
félag í heimi.
Kyndarinn
Einn af mörgum, sem stóðu vaktina
við gufukatlana þessa örlaganótt,
var William Clake. Hann var einn af
kyndurunum. Þegar áreksturinn
varð, klifraði hann upp stiga, sem lá
beint upp á þilfar. Þar hjálpaði hann
við að sjósetja björgunarbát. Hann
hafði reynsluna, því hann hafði verið
kyndari á Titanic tveim árum fyrr.
Örlög hans eru ókunn.
Skipskötturinn Emmy
Það er víst gömul hjátrú meðal sjó-
manna, að kettir færi skipi og skip-
verjum gæfu. Empress of Ireland
átti einmitt skipskött, gulbrúna
læðu, sem gekk undir nafninu
Emmy, sem aldrei hafði misst af
ferð. Nú vildi hins vegar svo til, að
fyrir þessa örlagaríku ferð fannst
Emmy hvergi þrátt fyrir mikla leit
og því sigldi Empress of Ireland
sína hinstu ferð skipskattarlaus.
Sagan segir, að þegar Empress of
Ireland lagði frá bryggju, hafi Emmy
setið á þakinu á 27. bryggju, en þar
voru líkin einmitt borin á land dag-
ana á eftir.
Á þilfari Empress of Ireland. Myndin er líklega tekin um eða fyrir 1910.