Fréttablaðið - 02.09.2022, Blaðsíða 11

Meginefni málsins var
að tryggja enn frekar
flugöryggi. Svo eitt-
hvað um hergagna-
flutninga og svoleiðis
smotterí.
Eins og sumir aðrir átti ég von á því
að þing kæmi saman í sumar. Til að
ræða skýrslu ríkisendurskoðunar
um sölu Bjarna Benediktssonar
á hlutabréfum ríkisins í Íslands­
banka.
Boðað var að skýrslan yrði til­
búin í júní. Nú er kominn septem­
ber og ekkert bólar á rannsókninni.
Varla þarf að rifja upp að eitt af
þeim sem voru handvalin til að fá
að kaupa hlutabréfin var Banana­
lýðveldið ehf. Það var í eigu uppi­
standara. Einkar viðeigandi.
Við skoðun ársreikninga kom í
ljós að félagið var með umtalsvert
neikvætt eigið fé. Sumsé tækni­
lega gjaldþrota, en var samt valið
sérstaklega til að kaupa eignir
almennings og græða svolítið á
snúningnum.
Aftur mjög viðeigandi. Og
kunnuglegt.
Forsenda velsældar
En úr því okkur skortir nýlegar
þingræður til að vitna í, þá er hér
ein af þeim síðustu sem fluttar
voru í vor.
Sennilega hafa allir gleymt
þessari ræðu nema við Njáll Trausti
Friðbertsson. Umræðuefnið var
frumvarp til laga um loftferðir.
Jájá, ég veit að þetta hljómar
ákaflega ósexí, en ekki sofna alveg
strax.
Meginefni málsins var að tryggja
enn frekar flugöryggi. Svo eitthvað
um hergagnaflutninga og svoleiðis
smotterí.
Einhver hefði haldið að flug­
umferðarstjórinn Njáll Trausti
hefði þarna haft frumkvæði á sínu
sérlega þekkingarsviði.
Nei, ekki var það svo.
Þarna var verið að staðfesta
ýmsar reglugerðir Evrópusam­
bandsins um öryggi í flugsam­
göngum. Meginefni þeirra var frá
2018. Það tók íslenzk stjórnvöld
sumsé fjögur ár að lögfesta þær.
Þrátt fyrir – svo ég vitni beint í
Njál Trausta: „[Þær eru] mikilvæg
forsenda fyrir samkeppnishæfni
íslenskra flugfélaga, rekstri flug­
valla, flugleiðsögu og annarra
aðila sem starfa á markaðnum.
[Þetta ofangreint] er ein forsenda
efnahagslegrar velsældar og sam­
keppnishæfni nútímasamfélags.“
Atarna er ekki lítið sagt og aftur
er nú bölvað Evrópusambandið að
gera okkur óleik.
Trúlega er þarna þýðingarvilla
og fyrra ellið hefur skotizt óvart
inn í velsæld.
Dómstóllinn
Ræða Njáls var merkileg fyrir fleiri
hluta sakir.
Það er eilíft viðfangsefni þegar
reglur ESB eru leiddar í lög, hvort
slík samþykkt standist stjórnar­
skrána.
Fullveldið og sjálfstæðið,
muniði? Okkar helgustu vé.
Njáll var með allt uppi á borðum
og sagði nefndina hafa rannsakað
„hvort slíkt væri annmörkum háð
með tilliti til ákvæða stjórnar­
skrárinnar í ljósi þeirrar aðkomu
erlendra aðila að framkvæmdar­
valdi og dómsvaldi sem reglugerð­
in felur í sér. Með hliðsjón af því
svigrúmi sem löggjafinn hefur til
mats á túlkun stjórnarskrárinnar
var það hins vegar mat meiri hluta
nefndarinnar að frumvarpið væri í
samræmi við hana.“
Þetta er ekki beinlínis þjáll texti,
en í honum felst samt þetta:
Umhverfis­ og samgöngunefnd
Alþingis tók að sér að meta og
túlka stjórnarskrána.
Um aðkomu erlendra aðila að
framkvæmdavaldi og dómsvaldi.
Niðurstaða nefndarinnar var að
þetta stöff væri bara alltílæ. Fínt.
Og nauðsynlegt. Enda velsældin í
húfi.
Leiðum alveg hjá okkur efnis­
atriði málsins, en þarna var þing­
nefnd að taka sér stöðu sem stjórn­
lagadómstóll, með því að ákveða
hvað stæðist stjórnarskrána og
hvað ekki.
Viðurhlutaminni verkefni hafa
flugumferðarstjórar tekið að sér.
Hitt gleymdist alveg að segja
okkur hinum, hvaðan þing­
nefndir hefðu fengið þetta vald,
sem allajafna ætti að vera á fororði
dómstóla.
En það er áreiðanlega Evrópu­
sambandinu að kenna líka.
Et tu, Birgir?
Þingnefndum er samt nokkur
vorkunn. Öllum hefur orðið
fyrir löngu ljóst að Evrópusam­
starf Íslendinga er komið út fyrir
þanþol stjórnarskrárinnar. Jafnvel
hinum skáldgáfuðustu túlkendum
hennar.
Af því að heimurinn breytist, en
stjórnarskráin ekki.
Meiraðsegja Birgir Ármanns­
son, óþreytandi talsmaður engra
breytinga á neinu nokkurs staðar,
hefur viðurkennt þennan vanda.
Ég nenni ekki að fletta upp
ummælunum, en get skrifað þetta
fyrir hann:
„Mér sýnist ljóst á þeirri þróun,
sem orðið hefur í alþjóðlegu
samstarfi, að hér þurfi að gæta að
ýmsum ákvæðum stjórnarskrár­
innar, sem virðast að athuguðu
máli ekki alveg hafa fylgt þeirri
þróun sem þar hefur orðið. Við
getum hins vegar ekki hrapað að
breytingum á stjórnarskránni.
Hún er grundvöllurinn að full­
veldi okkar, en mér sýnist þegar
allar aðstæður eru metnar og
margvísleg sjónarmið hafa komið
fram, að þá þurfum við að huga að
breytingum að þessu afmarkaða
leyti.“
Alþingi er semsagt að sveigja eða
brjóta stjórnarskrána nokkrum
sinnum á vetri, en hefur tekið sér
vald til að ákvarða að svo sé ekki.
Stóru málin
En allt eru þetta nú neðanmáls­
greinar, kæru lesendur, á meðan
við bíðum upplýsinga um stóru
málin.
Til dæmis um hvers vegna
Bananalýðveldið keypti hlut í ríkis­
banka af Bjarna Benediktssyni. n
Stóru málin (svo)
Karl Th.
Birgisson
n Í dag
FÖSTUDAGUR 2. september 2022 Skoðun 11FRÉTTABLAÐIÐ