Ægir - 01.06.2022, Blaðsíða 6

6
Nýtt fiskveiðiár er gengið í garð með tilheyrandi úthlutunum
aflaheimilda til næstu 12 mánaða. Ráðgjöf um heildarafla frá Haf-
rannsóknastofnun er jafnan beðið með mikilli óþreyju og skal
engan undra því hún er undirstaða úthlutana aflaheimilda til út-
gerðarfyrirtækja og þar með sá grunnur sem sjávarútvegsgrein-
in byggir á. Frá því kvótakerfinu var komið á hafa sannarlega
skipst á skin og skúrir.
Þegar kemur að umræðu um úthlutun aflaheimilda þarf að
hafa í huga að hún er í reynd verkfæri til að vinna að sjálfbærri
nýtingu auðlindarinnar og byggir á alþjóðlegum samningum um
sjálfbærni og nýtingu náttúruauðinda. Í umfjöllun sem fylgdi ráð-
gjöf Hafrannsóknastofnunar til stjórnvalda í júní síðastliðnum
segir að til að veita ráðgjöf um hámarksafrakstur og jafnframt að
tryggja að stofnar séu innan varúðarmarka, þurfi að liggja fyrir
áreiðanleg gögn og vitneskja um helstu þætti sem skipti máli með
tilliti til nýtingar, þ.e. aldursgreiningar, vöxtur, kynþroski og svo
framvegis.
Stærsta atriðið í úthlutun hvers árs eru vitanlega aflaheimild-
ir í þorski. Sjávarútveginum í heild er þungbært að þriðja árið í
röð er samdráttur í þorskaflaheimildum sem verða á nýju fisk-
veiðiári rúmum 23% minni en voru á fiskveiðiárinu 2019/2020.
Samdrátturinn við úthlutun í ár er 6% miðað við síðasta fisk-
veiðiár og samdrátturinn var 13% í fyrra miðað við fiskveiðiárið
þar á undan. Þessa gætti augljóslega nú á sumarmánuðum þegar
mörg sjávarútvegsfyrirtæki gerðu lengra sumarhlé í vinnslu og
útgerð en síðustu ár og má heita öruggt að sama verður uppi á
teningnum á komandi ári og jafnvel á komandi árum. Þorskurinn
er í slíku aðalhlutverki hjá stærstu landvinnslunum í dag að ekki
getur öðruvísi farið en svo mikils samdráttar gæti í starfseminni.
Ástæða þess að kvótakerfið kom til fyrir tæpum fjórum ára-
tugum var ofveiði og of stór fiskiskipafloti. Framan af varð aflinn
jafnan talsvert umfram ráðgjöf og úthlutun aflaheimilda en frá
1990 hefur verið meira samræmi í ráðgjöf og afla. Frá árinu 2009
hefur ráðgjöf verið fylgt við ákvörðun um úthlutun aflaheimilda.
Mesti þorskaflinn á Íslandsmiðum var árið 1981, 461.000 tonn,
meira en tvöfalt það magn sem nú verður til skiptanna. Sveifl-
urnar hafa verið miklar því sem dæmi var ráðlagður þorskafli
fiskveiðiárið 2008/2009 aðeins 124.000 tonn. Engu að síður var þá
úthlutað 160.000 tonnum. Það virðist skrifað í skýin að veiðiþol
þorskstofnsins þokist ekki langt yfir 200.000 tonnin, litið yfir
lengri tíma. Sé horft til allra mögrustu áranna í þorskveiðinni frá
því kvótakerfið var tekið upp er það ekki alslæmt en líkast til
höfðu margir mun meiri væntingar til uppbyggingar stofnsins
þegar kerfinu var komið á. Sú spurning er fullkomlega eðlileg á
hverjum tíma, og hún sækir æ meira á eftir því sem árunum
fjölgar í aflamarkskerfinu, hvort árangurinn af kerfinu sé ásætt-
anlegur. Hefur mistekist að byggja þorskstofninn nægjanlega upp
á þessum áratugum eða er það ásættanlegur árangur að stofninn
gefi ekki meira af sér en 200-250 þúsund tonna þorskafla árlega?
Umræða um þessa þróun er eðlileg og í reynd nauðsynleg.
Jóhann Ólafur Halldórsson skrifar
Höfum við gengið til góðs ...?
Út gef andi:
Ritform ehf. ISSN 0001-9038
Rit stjórn:
Ritform ehf. Brekkutröð 4, 605 Ak ur eyri.
Rit stjór i:
Jóhann Ólafur Hall dórs son (ábm.)
GSM 899-9865.
Net fang: johann@ritform.is
Aug lýs ing ar:
Inga Ágústsdóttir.
Net fang: inga@ritform.is
Hönnun & umbrot:
Ritform ehf.
Vatnagörðum 14, 104 Reykjavík.
Á skrift:
Hálfsársáskrift að Ægi kostar 7800 kr.
Áskrift: 694 2693, ingunn@ritform.is
Af Ægi koma út 10 tölublöð á ári.
Eft ir prent un og ívitn un er heim il,
sé heim ild ar get ið.
Leiðari
Frystigámar / Sala og leiga 10 / 20 og 40 ft.
Seljum einnig og leigjum gámahús, geymslugáma og salernishús í
ýmsum stærðum og gerðum. Fjöldi sérlausna í boði, sniðnar að
þörfum hvers og eins viðskiptavinar.
www.stolpigamar.is
Hafðu
samband
568 0100 Óseyrarbraut 12 | 220 Hafnarfirði | Klettagörðum 5 | 104 Reykjavík