Fréttablaðið - 17.11.2022, Blaðsíða 40

Fréttablaðið - 17.11.2022, Blaðsíða 40
Elliðaárnar voru virkjaðar á árunum 1921–1933. elin@frettabladid.is Almenningsrafstöðvar á Íslandi eru 91. Það eru 28 vatnsaflsstöðvar, 6 jarðhitastöðvar og 57 eru elds- neytisstöðvar sem yfirleitt brenna dísilolíu. Fyrsta vatnsaflsvirkjunin á Íslandi var byggð árið 1904 þegar Hamarskotslækur í Hafnarfirði var virkjaður af Jóhannesi Reykdal. Virkjunin sá fimmtán húsum og fjórum götuljósum fyrir raf- magni. Elliðaárnar voru virkjaðar á árunum 1921–1933 og á árunum eftir seinni heimsstyrjöld jókst raforkunotkun mikið og fjölmargar heimarafstöðvar voru byggðar. Árið 1950 var búið að reisa 530 smávirkjanir um allt land, en fyrsta virkjunin til að framleiða 10 MW var Írafossvirkjun árið 1953. Lands- virkjun var stofnuð árið 1965 og hófst þá markaðssetning á raforku. Í kjölfarið risu nokkrar stórar vatnsaflsvirkjanir, en sú fyrsta til að ná 200 MW var Búrfellsvirkjun árið 1969. Árið 2007 varð Kárahnjúka- virkjun stærsta vatnsaflsvirkjun landsins, en hún framleiðir 650 MW. Samkvæmt Orkustofnun komu um 70% af allri raforku á Íslandi frá vatnsaflsvirkjunum árið 2018. n Virkjanir stórar og smáar Það krefst orku að hjóla. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR sandragudrun@frettabladid.is Hjólreiðar eru rík uppspretta hreyfiorku. Hægt er að virkja þessa orku með smá útsjónarsemi. Ef hjólið er tengt við rafal getur snúningskrafturinn sem fylgir því að hjóla á reiðhjóli valdið því að framleitt rafmagn er síðan er hægt að geyma í rafhlöðu. Vísindamenn í Kaupmannahöfn hafa þróað tæki sem býr til raf- magn úr snúningi hjólanna á reið- hjóli. Varlega áætlað gæti svona búnaður, ef hann er notaður á bæði hjólin, framleitt 33,3 W/klst. af orku eftir hálftíma hjólreiðar. Það hefur verið reiknað út hversu mikið rafmagn hægt væri að búa til með því að tengja reiðhjól við rafmagn og hjóla í átta tíma á dag á meðalhraða í 30 daga. Sú raforka dugar ekki til að framleiða nema um 2,4 prósent af þeirra raforku sem meðalheimilið í Bandaríkjunum notar mánaðar- lega. Það er kannski ekki mikið, en ef allir í heiminum sem geta hjólað myndu hjóla nokkrar hálftíma- ferðir á viku, þá væri hægt að fram- leiða smá magn af raforku á mjög umhverfisvænan hátt. Ef fólk er hvort sem er að hjóla, hvers vegna ekki að búa til smá raf- magn í leiðinni? n Hjólreiðavirkjun starri@frettabladid.is Samorka, samtök orku- og veitu- fyrirtækja á Íslandi, heldur úti hlaðvarpsþáttunum Lífæðar lands- ins en fyrsti þátturinn fór í loftið í ágúst. Í Lífæðum landsins er fjallað um orku- og veitumál frá hinum ýmsu hliðum enda af nógu að taka að sögn Lovísu Árnadóttur, upplýs- ingafulltrúa Samorku og umsjón- armanns hlaðvarpsins. „Þarna má finna blöndu af skemmtilegum fróðleik og umfjöllun um þau viðfangsefni sem orku- og veitu- fyrirtæki fást við á hverjum degi. Hlaðvarpið gefur einnig kost á því að kynnast fólkinu sem vinnur í geiranum, sem er upp til hópa kraftmikið og vinnur að mikil- vægum verkefnum.“ Í fyrstu þáttunum var fjallað um það hvernig íslenska hita- veitan varð til og um mikla grósku í orkutengdri nýsköpun á Norður- landi. Stefnt er að því að hafa nýjan þátt mánaðarlega. „Í næstu þáttum verða fráveitumálin til umfjöllunar, við ætlum að fjalla um hvort nægt heitt vatn sé til í landinu til að mæta eftir- spurninni sem eykst í sífellu og boðið verður upp á fróðleik um vindorku.“ Hægt er að hlusta á hlaðvarpið á öllum helstu hlaðvarpsveitum, Spotify, Apple Music og Google Podcast en einnig á samorka.is. n Hlaðvarp um orku- og veitumál HUGUM AÐ HITAVEITUNNI ER ALLTAF NÓG TIL? Samorka býður til morgunfundar um málefni hitaveitna, stöðu jarðhitaauðlindarinnar og forðamála. Boðið verður upp á morgunhressingu frá 8:30. Fram koma: Hera Grímsdóttir, Veitur Framkvæmdastýra Rannsókna og þróunar hjá OR Sigurður Þór Haraldsson, Selfossveitur Veitustjóri Hjalti Steinn Gunnarsson, Norðurorka Fagstjóri hitaveitu Marta Rós Karlsdóttir, Orkustofnun Sviðsstjóri sjálfbærrar orkunýtingar Almar Barja, Samorka Fagsviðsstjóri Fundarstjóri er Lovísa Árnadóttir, upplýsingafulltrúi Samorku. Allir eru velkomnir á fundinn og aðgangur er ókeypis. Fundinum verður einnig streymt. Skráning er á samorka.is Fimmtudaginn 17. nóvember Kl. 9:00–10:30 Kaldalóni, Hörpu 16 kynningarblað 17. nóvember 2022 FIMMTUDAGURHREIN ORK A
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.