Heilbrigðisskýrslur - 06.12.1982, Blaðsíða 31

29
Auk bifreiöakaupanna hefur félagió haldið ráðstefnur, námskeið og fundi. Það
hefur veitt ráógjöf um sjúkraflutningarekstur, aðstoóað við innkaup á vörum til
sjúkraflutninga, verið i forsvari margra aóila af landsbyggðinni, gengið í fjár-
hagsábyrgó, og þannig má lengi telja.
3.10.3 Sjúkraflutninqar á höfuðborgarsvæðinu
Stærsta sjúkraflutningaumdæmi landsins er að sjálfsögðu höfuðborgarsvæðið -
Reykjavik, Seltjarnarnes, Kópavogur og Kjósarsýsla. Ibúatalan á þessu þjónustu-
svæði er 45% af ibúatölu þjóðarinnar, þar fara fram 64% allra sjúkraflutninga.
Slökkviliðið i Reykjavik hefur annast þar sjúkraflutninga frá upphafi i tengslum
við RKÍ. Sjúkraflutningar eru annar meginþátturinn i starfi slökkviliósins i
Reykjavik. Brunaútköll eru aöeins nálægt 400 á ári hverju (59).
Slökkviliðið hefur lengi haldið þvi fram að slökkvistarfið væri aðalstarf sem
gengi fyrir. Þessi afstaða setur svip á sjúkraflutningaþjónustu þess. Sjúkra-
flutningarnir hafa ekki þróast faglega, svo sem eðlilegt hefði verið. Er þetta
raunar ekki ólikt þvi sem gerist viða þar sem þessir tveir þættir eru sam-
tvinnaðir. Er sums staðar i athugun aó aóskilja þá (60-64) eða hefur þegar
verið gert (49 50).
A sama hátt og borið hefur á óánægju innan slökkviliðsins hefur einnig verið
óánægja með árangur sjúkraflutninganna. Eru það einkum læknar við gjörgæslu- og
hjartasjúkdómadeildir sem talið hafa að skipulagi sjúkraflutninganna mætti betur
fyrir koma. Hefur verið sýnt fram á að árangur var hér lakari i sjúkraflutninga-
kerfinu hvað hjartasjúkdómum viðkemur en á öðrum sambærilegum stöðum (65).
Hefur þessu verið mótmælt af hálfu slökkviliðsins (66) án þess þó að málið hafi
fengið fullnægjandi umræðu (67) . Þess má geta að nýrri rannsóknir benda til að
árangur hafi siðar farið batnandi (68).
Fyrir um 15 árum fór fram athugun á kostnaði við sérstakt sjúkraflutningalið
(69). Hefur tillögum sem ganga i aðskilnaðarátt, þ.e. að færa hluta sjúkraflutn-
ingarekstrarins i umsjón heilsugæslu borgarinnar, vaxið ásmegin i seinni tið og
fengið vinsamlegri hljómgrunn frá slökkviliðinu en áður (43 70). Gengur ósk
slökkviliðsins nú i þá átt að sjúkrahúsin taki sjálf að sér svokallaða milli-
spitalaflutninga, en slökkviliðið telur þá vera 50% flutninganna. Þar að auki
eru þeir erfiðir, þar sem þeir eru að mestu leyti á timabilinu kl. 10-15 virka
daga, en þá fara almennir flutningar einnig aðallega fram, eða allt að 90% allra
sjúkraflutninga. Neyóarflutningar, 10%, dreifast yfir sólarhringinn, þó að
sjálfsögðu megi búast við að slys, ekki sist vinnuslys, eigi sér stað einnig á
þessum sama tima. Hefur slökkviliðið i röksemdafærslu sinni gert millispitala-
flutninga tortryggilega og borið sakir á starfslið spitalanna fyrir misnotkun
(71) .
Ósk sjúkraflutningamanna um að losna við millispitalaflutninga hefur fengið
hljómgrunn hjá sjúkraflutninganefnd Reykjavikur (72) sem telur eðlilegt aó
sjúkrahúsin taki við þessum flutningum, væntanlega hvert fyrir sig. Þá stæði
eftir um helmingur flutninganna, neyðarflutningur og annað sem ekki er talið
"millispitalaflutningur". Fulltrúi Borgarspitalans lagði fram frekari tillögur
um breytt fyrirkomulag sjúkraflutninga (73).
Um þessar mundir er áformað að koma fyrir neyðarbifreið, sérstaklega útbúinni,
á timabilinu frá kl. 8-18 við Slysadeild Borgarspitalans og myndu slökkviliðs-
menn þjóna henni á vixl ásamt þeim læknum sem stjórna bráðamóttöku spitalans.
Af viðtölum við lækna spitalans kemur fram að nokkrir telja ósennilegt að þessi
tilraun takist, m.a. vegna stjórnunar sjúkraflutninga. ðliklegt má telja að
mjög margir menn geti annast sjúkraflutninga og skipst á um svo vandasama þjón-
ustu. Slökkviliðið sem heild hefur enn ekki þann faglega metnað sem nauðsyn-
legur er.
Þjálfun manna til sjúkraflutnings i liði þar sem slökkvistörf koma sem fyrsta
skylda, er að sjálfsögðu erfið. Sérhæfingu verður ekki við komið þar sem 52
menn skiptast á i starfi, og þjálfun einkum miðuð við slökkvistarf. Hæfnis-
kröfur við ráðningu miðast þar af leiðandi varla við sjúkraflutning. Starfsmenn
hafa ekki tök á að tileinka sér kunnáttu á báðum sviðum og á það bæði við um
yfirmenn og undirmenn.
Þjálfun manna er að sögn slökkviliðsstjóra fólgin i byrjunarnámskeiði nýlióa,
12 tima, samsvarandi skyndihjálparnámskeiði RKl fyrir byrjendur. Þar næst kemur
40-50 klukkutima námskeið fyrir fasta starfsmenn. Eftir þaó er framhaldsnám-
skeið á spitölum og að lokum gat slökkviliðsstjóri þess að yfirmenn færu á