Fréttablaðið - 10.12.2022, Blaðsíða 6

Leigjendur hafa ýmis
ráð og það er þekkt
úrræði að hætta að
borga leigu ef reynt er
að okra á þeim.
Guðmundur
Hrafn Arngríms-
son, formaður
Leigjendasam-
takanna
n Tölur vikunnar
370
milljarða króna er hlutur ríkisins í
bönkunum metinn á.
5
daga tekur að bregðast við olíu-
leka frá skemmtiferðaskipi hér.
6
milljónir plantna mun Skógræktin
framleiða á næsta ári.
1
milljarð kosta nýir lampar í ljósa-
staura Reykjavíkurborgar.
60
börn æfa sund á Selfossi
og laugin er sprungin.
n Þrjú í fréttum
Vilhjálmur
Birgisson
formaður Starfs-
greinasambandsins
sagðist dapur
vegna gagnrýni
Ragnars Þórs
Ingólfssonar hjá
VR og Sólveigar
Önnu Jónsdóttur hjá Eflingu á
nýgerðan kjarasamning. Einnig
sagðist hann hafa verið stunginn
í bakið af vinum sínum sem hafi
lekið upplýsingum í fjölmiðla.
Dramatíkin heldur því áfram.
Brynja
Bjarnadóttir
65 ára einstæðingur
og öryrki
sem leigir á
Hverfisgötu hjá
íbúðafélaginu
Ölmu greindi frá
75 þúsund króna
hækkun á húsaleigu. Leigan átti
að hækka úr 250 þúsund krónum
í 325 Hefur þessi hækkun valdið
hneykslan og hefur fólk verið
hvatt til að sniðganga vörur frá
eigendunum, svo sem Freyju, Ali,
Matfugli og f leirum.
Ólafur Jóhann
Ólafsson
rithöfundur
toppar Arnald,
Yrsu, Ragnar
og Katrínu á
metsölulista
Eymundsson.
Bók hans Játning
var mest selda bókin í nóvember.
Í helgarviðtali Fréttablaðsins 11.
nóvember sagðist Ólafur alltaf
hafa hugann á Íslandi þrátt fyrir
að vera búsettur erlendis. Síðasta
bók hans, Snerting, verður brátt
kvikmynduð af Baltasar Kor-
máki.n
Lágir vextir í heimsfaraldri kórónaveirunnar og takmörkuð fjárfestingartæki-
færi virðast hafa skapað vanda hjá leigjendum. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Formaður Leigjendasam-
takanna segir að fólk sem gert
er að taka á sig miklar húsa-
leiguhækkanir hafi þá leið að
greiða ekki samkvæmt hækk-
aðri leigu heldur leggi gömlu
upphæðina á biðreikning.
bth@frettabladid.is
HÚSNÆÐISMÁL Guðmundur Hrafn
Arngrímsson, formaður Leigjenda-
samtakanna, hvetur leigjendur hjá
Ölmu til að íhuga að hætta að greiða
húsaleigu til félagsins. Þá hvetur
hann almenning til að sniðganga
allar vörur frá Langasjó, félaginu
sem á Ölmu.
„Leigjendur hafa ýmis ráð og það
er þekkt úrræði að hætta að borga
leigu ef reynt er að okra á þeim,“
segir Guðmundur Hrafn.
„Á Spáni er algengt ef mikið ber
á milli eftir hækkanir að leigjendur
greiði leigu án hækkunar inn á bið-
reikning lögfræðinga í stað þess að
hún renni beint til leigusala. Þetta
gæti verið góð leið hér,“ segir Guð-
mundur Hrafn sem telur vel koma
til greina að leigjendur hjá Ölmu
beiti slíkum aðgerðum.
Vafamál er hvort skilmálar hjá
hagnaðardrifnum leigufélögum
eru virtir. Óljóst virðist við hvað
vísitöluhækkanir eiga að miðast
eftir því hvort um langtíma- eða
skammtímaleigu er að ræða.
Ef íbúðafélagið Alma hefur hækk-
að leigu um 30 prósent á tímum þar
sem verðbólga er undir 10 prósent-
um kallar það á athugun, að sögn
Más Wolfgangs Mixa, hagfræðings
og lektors við Háskóla Íslands.
Már Mixa segir að hækkun á
húsaleigu komi ekki á óvart vegna
mikilla verðhækkana á fasteignum
undangengin misseri. Í rannsókn
sem hann gerði á stöðu leigjenda
í fyrra kom fram að uppbygging
leigumarkaðarins síðastliðin ár
hefur leitt til aðstæðna hjá leigj-
endum sem einkennast af óöryggi.
Már skoðaði meðal annars staðl-
aða leigusamninga hjá tveimur
atk væðamiklum einkareknum
leigufélögum, Ölmu og Heimsta-
den, sem áður hét Heimavellir. Í
samningunum, sem voru lang-
tímasamningar, segir að leiguverð
breytist í takt við neysluvísitölu.
„Ef fréttirnar af Ölmu eru það sem
koma skal eru um blikur á lofti,“
segir Már Mixa. „Ein spurningin
er hvort Alma lítur á endurnýjun
samnings sem ígildi nýs samnings.“
Már telur að ef rétt reynist að
staða fólks á leigumarkaði hjá
hagnaðardrifnum leigufélögum sé
eins viðkvæm hvað varðar skamm-
tímasamninga og fram hafi komið í
fréttum þurfi áhætta sem kunni að
leynast að koma fram.
Auður Jónsdóttir rithöfundur
sagði á Fréttavaktinni á Hring-
braut í gær að stærstu mistök sem
hún hefði gert um dagana væru að
selja eigið húsnæði fyrir skemmstu.
Staðan á markaði í dag væri eins og
villta vestrið. Dæmi væru um að
leigusalar krefjist fyrirframgreiðslu
sem næmi hálfri milljón króna.
Auður er sjálf leigjandi. Hún segir
öll spil á hendi fasteignaeigenda.
Sumir leigusalar líti á húsnæði sem
hlutabréf. Helsta markmiðið sé að
græða eins mikið fé og mögulegt er
sem spyrji siðferðislegra spurninga,
ekki síst þegar um ræði börn í leigu-
húsnæði.
Daði Már Kristófersson, hag-
fræðingur og prófessor við Háskóla
Íslands, segir að í Covid hafi orðið
sprenging. Fólk hafi keypt fasteignir
í fjárfestingarskyni sem aldrei fyrr
og það skýri að hluta ástandið.
Stjórnvöld þurfi nú að skoða aukna
félagsmöguleika og reyna um leið að
jafna húsnæðismarkaðinn til lengri
tíma.
Staðlaðir leig usamningar á
heimasíðu félagsmálaráðuneytisins,
sem hægt er að nálgast í gegnum
heimasíðu Ölmu, skilgreina ekki
með skýrum hætti hvernig leigu-
verð skuli breytast á leigutíma. Þar
segir einfaldlega: „Leiguverð skal
breytast samkvæmt síðara sam-
komulagi.“ n
Leigjendur mótmæli með einhliða
greiðsluhléi eftir hækkanir leigusala
JEEP.IS • ISBAND.IS
PLUG-IN HYBRID
RAFMAGNAÐUR
OG VATNSHELDUR
EIGUM BÍLA TIL AFHENDINGAR STRAX!
Farðu yfir ár og vötn af festu og öryggi með
Jeep® Wrangler Rubicon Plug-In Hybrid.
Rafmagnaður kraftur hvert sem leið þín liggur.
ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR • S. 590 2300
OPIÐ VIRKA DAGA 10-17 • LAUGARDAGA 12-16
4 Fréttir 10. desember 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ