Stétt með stétt - 01.05.1941, Qupperneq 6

2
STÉTT MEÐ STÉTT
Bjarni Benediktsson, borgarstjóri:
Sjálfstædismálid
Allir íslendingar voru sammála um
þær ályktanir, sem Alþingi gerði 10.
apríl 1940,, er það tók að’ öllu í Islands
hendur meðferð utanríkismála og
landhelgisgæzlu og flutti handhöfn
konungsvaldsjns inn í landið. Ein-
staka maður taldi að vísu, að í álykt-
unum þessum væri of skammt geng-
ið. Rétt væri að rifta sambandslög-
unum algerlega og stofna lýðveldi
þegar í stað. Þeir, sem þessa skoðun
höfðu, voru ásáttir ályktununum svo
langt, sem þær náðu, en töldu þær
þó varlegar um; of.
Meginþorri landsmanna var hins-
vegar alveg fyrirvaralaust ánægður
með aðgerðir þessar og virtist með
þeim ratað hið rétta meðalhóf. Verð-
ur og að telja, að svio hafi verið. Hin
eina vörn, setm smáríki slíkt sem Is-
land á, er virðingin fyrir lögum og
rétti. Island má því ekki í neinum
athöfnum sínum brjóta gegn þeim.
I fyrra vor var eigi víst nema ástand
það, sem skapaðist við hernám Dan-
merkur, stæði einungis skamma
stund, og engan veginn öruggt nema
atvik yrðu þau, að taka hefði mátt
mjög bráðlega upp fyrra samband
landanna.
Atvikin, sem þá varð að álykta frá,
vorui því mjög óviss. 1 samþykktum
Alþingis var því slegið föstu, að Dan-
ir gætu ekki farið með þau mál, sem
þeim var í sambandslögunum fengið
að fara með fyrir Islands hönd. Með
þessu var fullyrt, að fyrir hendi væri
vanefnd þeirra á samningnum, og á
þeirri vanefnd vorn aðgerðir þingsins
byggðar. Þessar ályktanir voru gerð-
ar áður en staðreynt var, að vanefnd-
ir væri framkomnar, heldur einung-
is byggt á því, að þeir hlyti að koma
fram. Það að óttast er, að vanefnd
á milliríkjasamningi kunni að eiga
sér stað, er hinsvegar ekki nóg til
riftingar honum. Vanefndin verður
að vera fram komin, og ef hún- er
þeim, er1 vanefndi, að saklausu, eins
og hér verður að telja, að verið hafi,
er öruggast, að hún sé á verulegu
atriði samningsins.
1 upphafi varð því að fara varlega
á meðan ÖU þessi atrið'i voru að skýr-
ast.
★
Nú er að því komið, að taka eigi
ákvörðun um næsta áfangann í þessu
máli. En um hann eru menn því mið-
ur ekki eins sammála og þeir voru
um ályktunina í fyrra. Fer það að
vonum, því að mörg þau; atvik, sem
til hliðsjónar um ákvörðun þarf að
hafa, eru enn mjög á huldu og jafn-
vel fremur en í fyrra virtist, en frelsi
Islendinga til að fara þá leið, sem
þeir sjálfir vilja, hinsvegar eigi fram-
ar hindrað af þeim réttar-hömlum,
sem á voru fyrir ári.
Því hefir að: vísu heyrst fleygt, að
Islendingar væru enn skuldbundnir
af sambandslögunum, og væri því
óheimilt að slíta til fulls sambandinu
við Dani með öðrum hætti en þar
segir. Ef Islendingar gerðu það, þá
seittu, þeir sig á bekk með þeim ríkj-