Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.06.1938, Blaðsíða 64

VAKA 1. árgangur . 2. ársfjórðungu
Leyiularmál úr lierbúðum Francos
Allt frá upphafl borgarastyrjaldar-
innar á Spáni, og fram til þessa
dags, hafa Sheriffarnir í spönsku Mar-
okkó prédikað heilagt stríð fyrir trú-
bræðrum sínum, Márunum. Frá turnum
bænahúsanna berast bölbænir þeirra yfir
djöflinum Marx, sem vill ræna mann-
kynið trúnni á hinn eina, sanna guð,
Allah, og hvatningarorð þeirra um lið-
veizlu við hinn góða málstað, málstað
Allah.
Og þeir hafa ekki til einskis talað.
Márarnir, sem elska stríð og æfintýri,
hafa keppzt um að sýna trúnað sinn
við málstað Allah. Hver hópurinn eftir
annan af ofstækisfullum hermönnum,
ungum drengjum og síðskeggjuðum öld-
ungum, hefir verið fluttur frá Marokkó
til Spánar. Sár, kuldi, hungur og önnur
mannleg mein fá lítið á þá. Þeir berjast
hinni góðu baráttu, heyja heilagt stríð.
Og þegar sprengikúlur stjórnarliðsins
tæta þá sundur og blóð þeirra litar rauð-
an snjóinn á spanskri grund, líða þakk-
arandvörp frá brjóstum þeirra fyrir þá
hamingju, að hafa fengið að láta lífið
fyrir Allah, fyrir spámann hans, Muha-
med.... og einnig fyrir hinn þýðingar-
minni talsmann hans: Krist.
Þessar eru orsakirnar fyrir því, hversu
Márarnir hafa verið fúsir til að berjast
á Spáni.
■
Fanco hefir áður verið foringi í herliði
Sánverja í Marokkó. Þar hefir hann
142
fengið sína hernaðarlegu reynslu í þrot-
lausum smáskærum við Márana, sem
aldrei hafa sætt sig við yfirráð Spán-
verja og líta á þá sem sína erkifjand-
menn. — Franco nýtur ekki mikils álits
fyrir kænsku, stjórnvizku eða hagnýta
tækni í útbreiðslu ákveðinna skoðana,
enda er það orðtak hans um sig og sína
fylgjendur, að þeir séu hermenn en ekki
stjórnmálamenn. í skiptum sínum við
Márana hefir Franco þó komizt lengra
en yfirleitt er á færi Evrópumanna.
Enda segja kunnugir, að Franco sé fyrst
hann sjálfur, þegar hann sé kominn upp
í fjöllin í Marokkó. Þar kemur fyrst í
Ijós sá sérstæði æfintýra- og her-
mennskublær, sem yfir honum hvílir, þar
nýtur sín til fulls hin frábæra þekking
hans á skapferliog lyndiseinkennumMár-
anna. Óg þessir eiginleikar eru það fyrst
og fremst, sem hafa gert honum, herfor-
ingjanum og drottnaranum, mögulegt að
vinna fylgi og örugga liðveizlu sinna fyrri
fjandmanna.
Þegar Franco flytur ræðu fyrir Már-
unum, er ræðuflutningur hans með öðr-
um hætti en Spánverja yfirleitt. Hann
talar rólega og beitir engum leikara-
skap til þess að gera málflutning sinn
áhrifameiri. — Meginkjarni máls hans
er þessi:
„... Við höfum verið fjandmenn. Við
höfum átt í ófriði öld eftir öld. En við
höfum ávallt sýnt hvor öðrum virðingu,