Víkurfréttir - 12.10.2022, Qupperneq 6

Miklar breytingar í útgerð á Suðurnesjum
Þá er október kominn í gang eftir
ansi góðan septembermánuð.
Reyndar er nú frekar rólegt í höfn­
unum á Suðurnesjunum. Þessi ró­
legheit leiða kannski hugann af því
hversu miklar breytingar hafa orðið
í útgerð á Suðurnesjum, segjum
síðustu 40 árin. Þá voru hafnirnar
í Keflavík, Grindavík, Sandgerði og
jafnvel í Njarðvík og Vogum líka
sem og Höfnum, að það var landað
í öllum þessum höfnum og mikið
um að vera.
En hægt og sígandi þá hefur þetta
horfið og núna er enginn möguleiki
t.d. á að landa í Höfnum, því að þar
er t.d. enginn bryggjukrani, hann
var tekinn í burtu þegar að Hafnir
runnu inn í Reykjanesbæ og höfnin
þar var undir heitir Reykjaneshöfn,
sem er Njarðvík, Keflavík, Helguvík
og Hafnir.
Núna er komið árið 2022 og bara
á þessari öld hefur orðið gríðarlega
mikil fækkun á bátum og útgerðum
frá Suðurnesjunum og er þetta
þróun sem er mjög slæm og sér ekki
fyrir endann á.
Eini staðurinn sem hefur kannski
haldið velli sem stórútgerðarstaður
er Grindavík, þar eru Einhamar
ehf., Stakkavík ehf., Þorbjörn ehf.
og Vísir ehf. Allt eru þetta það sem
kalla mætti fjölskylduútgerðir en
núna hefur Vísir ehf. verið selt til
SVN á Neskaupstað og einn af eig­
endum af því fyrirtæki er Samherji
á Akureyri.
Hvernig verður þetta eftir t.d.
tuttugu ár. Miðað við hvernig þró­
uninn á þessu er í dag og fiskveiði­
stjórnunarkerfið er þá má segja að
það verði enginn einstaklingsútgerð
og þau fyrirtæki sem eru í dag það
sem kalla mætti fjölskylduútgerðir,
og í þeim hópi er t.d. Nesfiskur ehf
í Garðinum, hvað verður um þessi
fyrirtæki?
Í raun er frekar sorglegt að sjá
hvernig þessi mál eru í dag. Jú, bát­
arnir eru að veiða meira per bát en
einstaklingar sem vilja hefja útgerð
er svo til steindautt mál. Eina leiðin
fyrir svoleiðis aðila til að komast í
útgerð er að byrja á strandveið­
unum og reyna að komast í leigu­
kvóta hjá útgerðunum sem eiga
kvóta, eða þá reyna að harka af sér
með því að leigja kvóta.
Svo til frá aldamótunum 1900
og fram til dagsins í dag þá hafa
fiskimiðin við Suðurnesin, og má
hafa Faxaflóann með því því, út að
Garðskaga meðfram Sandgerði að
Reykjanesi og þaðan og áleiðis til
Þorlákshafnar, að fiskimiðin þarna
utan af hafa verið með fengsælustu
fiskimiðum Íslands.
Og þessi mið eru ennþá mjög
fengsæl en svo til engir bátar
eru eftir hérna til þess að veiða á
þessum miðum, í staðinn höfum
við þessa svokallaða 29 metra
togara sem eru hérna við fjórar
mílurnar en eru í raun líka á þeim
miðum sem að línu­, færa­ og neta­
bátarnir hafa verið að veiðum á.
Mjög litlum hluta af þeim afla sem
þessir 29 metra togarar veiða er
landað á Suðurnesjum. Það er ein­
ungis þegar að Pálína Þórunn GK,
Sturla GK, Vörður ÞH og Áskell ÞH
eru á þessum miðum sem að þeir
landa í sinni heimahöfn (reyndar
er heimahöfn Varðar ÞH og Áskels
ÞH Grenivík en þeir landa svo til
aldrei þar, að mestu landa þeir í
Grindavík).
Sem betur fer þá eru ennþá
aðilar sem vilja gera út frá Suður­
nesjum og þá landa þar t.d. Saltver
með Erling KE, Hólmgrímur með
bátana sína, Nesfiskur með bátana
sína og síðan eru dragnótabátarnir
Maggý VE og Aðalbjörg RE sem
hafa róið frá Sandgerði.
Ég er á kafi í þessum aflatölum
svo til alla daga og fæ margt að
heyra frá hinum ýmsu aðilum varð­
andi sjósókn, útgerð og fleira – og
því miður þá lítur þetta ekki vel út,
framtíðarlega séð, varðandi útgerð
frá Suðurnesjunum.
Þessi pistill er kannski frekar nei­
kvæður en ég sé svo vel hvað hefur
verið að gerast og maður spyr sig
hvort það sé ekki hægt að snúa
þessari þróun við, því að fiskurinn
er ekkert að fara, hann mun áfram
vera þarna fyrir utan á þessum
elstu og fengsælustu fiskimiðum
Íslands.
aFlaFrÉttir á SuðurNeSJuM
Gísli Reynisson
gisli@aflafrettir.is
Útgefandi: Víkurfréttir ehf., kt. 710183­0319. Afgreiðsla og ritstjórn: Krossmói 4a, 4. hæð, 260 Reykjanesbæ, sími 421­0000. Ristjóri og ábyrgðarmaður: Páll Ketilsson, s. 893­3717, pket@vf.is. Fréttastjóri: Hilmar Bragi
Bárðarson, s. 898­2222, hilmar@vf.is Auglýsingastjóri: Andrea Vigdís Theodórsdóttir, s. 421­0001, andrea@vf.is. Blaðamenn: Jóhann Páll Kristbjörnsson, Thelma Hrund Hermannsdóttir og Sigurbjörn Daði Dagbjartsson.
Útlit og umbrot: Jóhann Páll Kristbjörnsson og Hilmar Bragi Bárðarson. Dagleg stafræn útgáfa: vf.is og kylfingur.is
Rétturinn
Ljúengur
heimilismatur
í hádeginu
Opið:

11-13:30
alla virka daga
  Bílaviðgerðir
Smurþjónusta
   Varahlutir
Brekkustíg 38 - 260 Njarðvík
sími 421 7979
www.bilarogpartar.is
Ökuskóli allra landsmanna
Finndu næsta
námskeið inn á
www.aktu.is
Allir
réttindaflokkar
Verkleg kennsla í
boði víða um land
Bókleg kennsla á netinu
MEIRAPRÓF
Fjarkennsla
Heyrn // Hlíðasmára 19 // Kópavogur // heyrn@heyrn.is //
HEYRNARTÆKI // HEYRNARGREINING // RÁÐGJÖF
Heyrðu umskiptin,
fáðu heyrnartæki
til reynslu
HEYRN.IS
Bleikur október
Bleikur október er tileinkaður vitund­
arvakningu þar sem sjónum er beint
að krabbameinum hjá konum en þetta
er árlegt átaksverkefni Krabbameinsfé­
lagsins. Í tilefni þess er vert að vekja
athygli á heilsu kvenna og beina þeim
að fara í skimanir fyrir legháls­ og
brjóstakrabbameini.
Lýðheilsuvísar frá Embætti land­
læknis sýna að þátttaka kvenna í
skimun fyrir legháls­ og brjósta­
krabbameini hefur verið minni á
Suðurnesjum í samanburði við önnur
heilbrigðisumdæmi. Það er ljóst að
úr þessu þarf að bæta og eru konur á
Suðurnesjum hvattar til að fara reglu­
lega í skimun til þess að láta fylgjast
betur með heilsufari sínu.
Við hvetjum allar konur sem hafa
fengið boðsbréf að bóka tíma en það er
miðað við að konum sé boðin skimun
fyrir leghálskrabbameini á þriggja ára
fresti á aldursbilinu 23–29 ára og á
fimm ára fresti á aldursbilinu 30–65
ára. Konur á Suðurnesjum geta pantað
tíma í skimun fyrir leghálskrabba­
meini hjá Heilbrigðisstofnun Suður­
nesja í síma 422­0500. Gjald fyrir
skimun á leghálskrabbameini er 500
krónur. Einkennalausar konur 40 til
74 ára geta pantað tíma í skimun fyrir
brjóstakrabbameini hjá brjóstamiðstöð
Landspítala, Eiríksgötu 5 í Reykjavík.
Tímapantanir í síma 513­6700 milli kl.
8:30 og 12:00 alla virka daga.
Það er ýmislegt hægt að gera til að
draga úr líkum á krabbameinum en
einn af hverjum þremur íslendingum
má búast við að greinast með krabba­
mein um ævina. Þess vegna viljum
við minna á mikilvægi skimanna en ár
hvert bjarga skimanir lífi fjölda kvenna.
Því fyrr sem krabbamein eða forstig
greinist því betra. Það er mikilvægt
fyrir okkur konur að huga að heilsu og
vellíðan okkar.
Bleiki dagurinn verður haldinn
þann 14. október næstkomandi. Frá
kl. 13 til 15 verður Krabbameinsfélag
Suðurnesja, í samstarfi við Lýðheilsu­
ráð Reykjanesbæjar og Heilbrigðis­
stofnun Suðurnesja, með opinn dag
á Heilsugæslu HSS þar sem hægt að
fara í ýmiss konar heilsufarsmælingar
og fá ráðgjöf fyrir bættri heilsu. Sigrún
Elva Einarsdóttir frá Krabbameinsfé­
lagi Íslands mun halda fyrirlestur um
krabbamein kvenna og mikilvægi leg­
háls­ og brjóstaskimana. Krabbameins­
félag Suðurnesja verður á staðnum og
gefur gestum bleika boli og verða léttar
veitingar í boði. Allar konur á Suður­
nesjum eru velkomnar.
Krabbameinsfélag Suðurnesja er
með þjónustuskrifstofu á Smiðju­
völlum 8 í Reykjanesbæ og er hún
opin á þriðjudögum og miðvikudögum
frá kl. 12 til 16. Sigríður Erlingsdóttir
er forstöðumaður félagsins og er hún
til staðar til að aðstoða fólk við að ná
jafnvægi við breyttar aðstæður í lífinu,
veita stuðning og nauðsynlegar upp­
lýsingar. Einnig er boðið upp á fjár­
hagslega aðstoð en að greinast með
krabbamein getur verið kostnaðar­
samt og veitir félagið styrki til þeirra
sem þess þurfa á að halda. Stuðnings­
hópur kvenna byrjar í næstu viku og
verður á þriðjudögum frá kl. 14 til 16
og eru allar konur velkomnar, hvar
sem þær eru í ferlinu að greinast með
krabbamein. Ráðgjafaþjónusta KÍ
býður upp á ráðgjöf og stuðning fyrir
þá sem greinst hafa með krabbamein
og aðstandendur og býðst þjónustan
einnig þeim sem misst hafa ástvin úr
krabbemeini. Hefur þú þörf fyrir ráð­
gjöf og stuðning varðandi það sem þú
ert að upplifa, til dæmis sálræna líðan,
félagsleg réttindi eða líkamleg einkenni
þá hvetjum við þig að hafa samband.
Það er hægt að hringja í síma 421­6363
eða á sudurnes@krabb.is.
Sigríður Erlingsdóttir,
forstöðumaður Krabbameinsfélags
Suðurnesja.
Ásdís Ragna Einarsdóttir,
verkefnastjóri lýðheilsumála
hjá Reykjanesbæ.
Andrea Klara Hauksdóttir,
hjúkrunardeildarstjóri
heilsugæslunnar.
Orgóber í Keflavíkurkirkju
Keflavíkurkirkja efnir til tónleikaraðar
alla sunnudaga í október undir heitinu
„Orgóber“. Þetta er annað árið í röð
sem Keflavíkurkirkja stendur fyrir við­
burðinum. Fyrir ári var nýtt orgel vígt
í Keflavíkurkirkju og að því tilefni var
efnt til orgelveislu í október (Orgóber).
Orgóber hófst síðasta sunnudag með
orgelvinnusmiðju fyrir börn þar sem
þau unnu að því í Kirkjulundi, safn­
aðarheimili kirkjunnar, að setja saman
lítil pípuorgel frá grunni og léku á þau
í lok stundar. Vel tókst til og þátttaka
var góð.
Næsta sunnudag, 16. október, verða
Sálmadjasstónleikar sem hefjast kl. 20.
Þar koma fram, Gunnar Gunnarsson,
organisti og Sigurður Flosason, saxó­
fónleikari. Sunnudaginn 23. október kl.
20 mun Arnór Vilbergsson, organisti,
og Sigurgeir Sigmundsson, rafmagns­
gítarleikari, koma fram og flytja valin
verk og Orgóber lýkur sunnudaginn
30. október kl. 17 með orgeltónleikum
Guðmundar Sigurðssonar, organista
Hafnarfjarðarkirkju, sem leikur valin
orgelverk.
Sveltistefna
Guðbrandur Einarsson,
þingmaður Viðreisnar í Suðurkjördæmi.
Að skoða framlög til Heilbrigðisstofn­
unar Suðurnesja er sorglegt og ekki
er hægt að lesa út úr því annað en að
ólin sé svo hert að það bitnar veru­
lega á íbúum svæðisins, og hafi gert
um langt árabil. Samantekt Deloitte
staðfestir þetta. Þegar fjárveitingar
til Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja
eru skoðaðar kemur í ljós að þær hafa
hækkað um 10% frá árinu 2008 til
2022. Séu þessi framlög skoðuð
miðað við fjölda íbúa kemur hins
vegar í ljós að framlögin hafa lækkað
um 22%.
Fjárveitingar vegna sjúkrasviðs
sem sinnir m.a. slysa­ og bráðaþjón­
ustu hafa lækkað talsvert á tímabil­
inu 2008–2022 og nemur lækkunin
23% en þegar skoðuð eru framlög
á hvern íbúa er lækkunin heil 45%.
Á tímabilinu hefur íbúum á Íslandi
fjölgað um 17% en á sama tíma hefur
íbúum Suðurnesja fjölgað um 36,6%.
Þá er einnig rétt að minnast á að
kröfur til heilbrigðisstofnana hafa
aukist mikið m.a. með stofnun geð­
heilsuteyma.
Það gefur því auga leið að mögu­
leikar stofnunarinnar til þess að
veita þá þjónustu sem veita þarf, hafa
verið skertir verulega og í raun miklu
meira en kemur fram í þessum tölum.
Og það er ekki eins og svigrúm stofn­
unarinnar til þess að auka við þjón­
ustuna sé mikið. Launavísitala opin­
berra starfsmanna hefur hækkað um
129% og launakostnaður skv. sam­
antektinni nemur 88% af heildarút­
gjöldum HSS. Þessar tölur mála upp
skýra en jafnframt afar dökka mynd.
Það er bersýnlega ekki til hags­
bóta fyrir nokkurt samfélag að við­
halda slíkri sveltistefnu í heilbrigðis­
þjónustu og íbúar Suðurnesjanna
eiga betra skilið. Það er því miður
stundum eins og ríkisstjórnin sé
blind á stöðuna á Suðurnesjum, þá
miklu fólksfjölgun sem á sér stað þar
og hversu miklu meiri hún er þar
miðað við aðra staði á landinu. Það
þarf að gera ráð fyrir öllu því fólki
sem býr á staðnum og því krefst ég
þess að þetta verði leiðrétt í fjár­
lögum ársins 2023.
6 // vÍkurFrÉttir á SuðurNeSJuM