Fréttablaðið - 03.02.2023, Blaðsíða 4

Lögmaður albanskrar konu
sem var í gæsluvarðhaldi í
tæpar tvær vikur, grunuð um
peningaþvætti, segir veruna
í einangrun hafa verið henni
mjög erfiða. Konan neitar sök,
og segir lögmaðurinn að ríkið
sé bótaskylt vegna meðferðar-
innar á henni.
jonthor@frettabladid.is
LÖGREGLUMÁL Albönskum fjór-
menningum, sem grunaðir eru um
peningaþvætti, var sleppt úr haldi
á miðvikudag að loknum yfir-
heyrslum, en fólkið var handtekið
á Keflavíkurflugvelli 20. janúar og í
kjölfarið úrskurðað í gæsluvarðhald.
Þau eru nú í tilkynningarskyldu.
Fréttablaðið birti frétt um málið
síðastliðinn mánudag og byggði hún
á úrskurði Landsréttar í málinu, sem
hefur síðan verið tekinn af vefsíðu
dómstólsins. Í honum kom fram að
fjórmenningarnir, þrjár konur og
einn karlmaður, hefðu öll verið með
þykk seðlabúnt í fórum sínum á leið
úr landinu til Ítalíu. Lögregla grunar
þau um peningaþvætti og telur pen-
ingana koma úr skipulagðri glæpa-
starfsemi, líkt og frá sölu fíkniefna.
Seðlabúntin innihéldu hvert
nokkur þúsund evrur, frá fimm
upp í níu þúsund. Lögmaður einnar
konunnar, Gunnar Gíslason, bendir
á að fólki sé leyfilegt að flytja allt að
tíu þúsund evrur til annarra Evr-
ópulanda án þess að gera grein fyrir
þeim, þótt fólk verði að geta útskýrt
uppruna þeirra. Í úrskurði Lands-
réttar kom fram að lögreglu þættu
útskýringar fólksins ótrúverðugar.
Gunnar segir skjólstæðing sinn
hafa búið hér á landi nokkra hríð
ásamt kærasta sínum sem hafi
unnið í byggingarvinnu áður en
honum var vísað úr landi. Hún hafi
setið eftir með peningana og ætlað
með þá aftur til heimalandsins.
„Þau eru í leit að betra lífi og reyna
síðan að taka peningana með heim,“
segir Gunnar.
Sjálf hafi hún ekki verið með neitt
mál skráð hjá lögreglu, en einn fjór-
menninganna, karlmaðurinn, var
með eitt mál á borði lögreglu sem
varðar fíkniefnabrot og peninga-
þvætti.
Hann lýsir gæsluvarðhaldi
umbjóðanda síns, sem varði í tæpar
tvær vikur, sem mjög erfiðum tíma
fyrir hana. „Einangrunarvistin var
algjört helvíti. Hún fékk ekki að tala
við neinn nema fangaverði og mig,
lögmanninn,“ segir hann og tekur
fram að hann hafi heimsótt hana
daglega.
„Hún hágrét fyrstu dagana,“ bætir
Gunnar við, en honum tókst þó að
koma henni í tíma hjá sálfræðingi
og lækni og fékk kvíða- og svefnlyf
hjá þeim, sem gerði dvölina bæri-
legri.
Verði málið fellt niður eða konan
sýknuð segir Gunnar ríkið vera
bótaskylt vegna þvingunaraðgerða
lögreglu, það er að segja vegna
handtöku, gæsluvarðhalds og ein-
angrunar.
„Ef svo ólíklega vill til að málið
fari á annan veg, þá kemur til greina
að hafa uppi bótakröfu gegn ríkinu
á þeim grundvelli að gæsluvarðhald
og einangrun, á grundvelli meintra
rannsóknarhagsmuna, hafi verið
með öllu óþarft, brotið hafi verið
gróflega gegn flestum meðalhófs-
reglum og að umbjóðandi minn hafi
þurft að þola ómannúðlega og van-
virðandi meðferð með því að vera
gert að sæta einangrunarvist,“ bætir
hann við.
Þá bendir hann á bótakrafa gæti
þá komið frá öllum fjórum sak-
borningunum, sem gæti kostað
ríkið margar milljónir.
Gunnar gagnrýnir jafnframt
meðferð stjórnvalda á Albönum.
Hann segir þá til að mynda ekki fá
tækifæri á að vinna hér á landi með
löglegum hætti og þeir séu einnig
litnir ákveðnu hornauga.
„Ég veit að lögregla er með horn í
síðu Albana. Þau virðist líta á þá alla
sem glæpamenn.“ n
Forsenda kaupanna er
fyrst og fremst þetta
verkefni fyrir Vaxa
Technologies.
Rögnvaldur Einarsson,
framkvæmdastjóri Héðins
Að meðaltali keyrðu
9.360 bílar Hellisheið-
ina á hverjum degi í
fyrra.
Þau eru í leit að betra
lífi og reyna síðan að
taka peningana með
heim.
Gunnar Gísla-
son, lögmaður
Einangrunarvistin sé algjört helvíti
Fjórir Albanir
voru handteknir
á Keflavíkurflug-
velli 20. janúar
og úrskurðaðir í
gæsluvarðhald.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ERNIR
MANNAMÁL
FIMMTUDAGA KL. 19.00
OG AFTUR KL. 21.00
kristinnpall@frettabladid.is
ÁRBORG Bæjarfulltrúar Samfylk-
ingarinnar lögðu fram fyrirspurn
um að Árborg myndi hafa forgöngu
að því að unnin yrði skýrsla um
mat á arðsemi, umferðaröryggi,
tengingu svæða og byggðaþróun
vegna jarðganga eða vegskála undir
Hellisheiði og gegnum Svínahraun.
Sigurjón Vídalín Guðmundsson,
bæjarfulltrúi Samfylkingar, telur að
það sé rökrétt skref að skoða þetta.
„Ég myndi segja að það ætti að
skoða þetta af alvöru í ljósi þeirrar
uppbyggingar sem hefur átt sér stað
á þessu svæði. Ekki bara í Árborg
heldur líka í Hveragerði og í Þorláks-
höfn. Samgöngur á milli höfuðborg-
arsvæðisins og svæðisins austan
Hellisheiðarinnar eru í stöðugum
vexti og eins og sést hefur í vetur
getur það staðið mjög tæpt hvort að
það sé fært eða ófært,“ segir Sigur-
jón sem sér fram á að það gæti verið
sniðugt að fara öðruvísi leið við að
leggja göngin eftir að hafa unnið um
tíma við Vaðlaheiðargöng sem jarð-
fræðingur.
„Ég held að það sé fýsilegast að
fara í þessa vegskálaleið (e. cut and
cover) sem er víða notað erlendis.
Þá er grafinn skurður, vegskálinn
byggður og síðan mokað yfir hann.
Maður gæti alveg séð það fyrir sér
að þetta yrði fýsileg framkvæmd því
þetta er ekki dýrara en jarðgöng.“
Hann segir að jarðefnin geti nýst
svæðinu. „Jarðefnin sem losna við
framkvæmdirnar gætu farið til upp-
byggingar á vegakerfinu, til dæmis
í Þrengslaveg og Ölfusveginn. Þor-
lákshöfn er að byggjast upp sem
stærðarinnar stórskipa- og útflutn-
ingshöfn. Traffík eykst þangað sem
þýðir að við þurfum að byggja upp
vegakerfi sem nær að sinna því.“ n
Vilja kanna göng undir Hellisheiði
kristinnhaukur@frettabladid.is
ATVINNULÍF Vél- og málmtækni-
fyrirtækið Héðinn, sem starfað
hefur í rúma öld, fjárfesti nýlega
í tugmilljóna króna borvél. Vélin
verður notuð vegna vinnu við íhluti
í vélar sem munu framleiða prótein-
ríka smáþörunga í verksmiðju Vaxa
Technologies í Jarðhitagarðinum
við Hellisheiðarvirkjun.
Eins og Fréttablaðið greindi frá
þann 20. janúar sýnir ný rannsókn
að Ísland hefur getu til að sjá fjöru-
tíu milljón manns fyrir próteini.
Byggir hún á tölum frá Vaxa og
Orkustofnun.
„Forsenda kaupanna er fyrst og
fremst þetta verkefni fyrir Vaxa
Tech nologies,“ segir Rögnvaldur
Einarsson, f ramk væmdastjóri
Héðins. „Umfangið hjá þeim er það
mikið að það réttlætti þessa fjárfest-
ingu, en við höfum einnig fundið
fyrir áhuga frá matvælaiðnaðinum
og öðrum iðnfyrirtækjum almennt
hér á landi á græjunni.“
Vélin hefur nú verið sett upp í
húsnæði Héðins við Gjáhellu í Hafn-
arfirði. Tæknimaður frá finnskum
framleiðanda sá um uppsetningu
og þjálfun starfsfólks. Héðinn
hefur tekið þátt í hönnun, smíði og
uppsetningu vélbúnaðar í 15 þús-
und fermetra verksmiðjum Vaxa
Techno logies frá upphafi. n
Tugmilljóna króna borvél fyrir smáþörunga
kristinnpall@frettabladid.is
UPPLÝSINGATÆKNI Stafrænt Ísland
segist meðvitað um gagnrýni jaðar-
hópa vegna rafrænna skilríkja,
meðal annars þeirra sem eru búsett-
ir erlendis. „Við höfum heyrt af þess-
um óánægjuröddum og hlustum á
áhyggjur þeirra,“ segir Andri Heiðar
Kristinsson, framkvæmdastjóri.
„Það eru örlitlir byrjunarörðug-
leikar þegar þróunin er jafn hröð
og hefur átt sér stað síðustu þrjú ár.
Okkar markmið er að allir hópar
samfélagsins geti nýtt sér þessa
þjónustu,“ segir Andri Heiðar.
Unnið sé að því að auðvelda
Íslendingum sem eru búsettir
erlendis að nota rafræn skilríki.
Verkefni séu í þróun í samstarfi
við sendiráðin í London og París
um að Íslendingar geti virkjað skil-
ríkin þar. Svo er unnið að vinna í
mikilvægri lausn í samstarfi við
Auðkenni, að gera þessa skráningu
alveg sjálfvirka. Þá verður hægt að
virkja skírteini heima með réttum
búnaði.n
Nánar á frettabladid.is.
Vilja gera betur
fyrir jaðarhópa
helgisteinar@frettabladid.is
VIÐSKIPTI Íslandsbanka barst erindi
í gær frá stjórn Kviku banka hf. þar
sem óskað var eftir afstöðu stjórnar
Íslandsbanka til þess að hefja sam-
runaviðræður.
Að sögn Íslandsbanka mun stjórn
bankans taka erindið til umræðu í
næstu viku og svo ákveða næstu
skref af hálfu bankans.
Eignir Kviku námu rúmlega 300
milljörðum í lok þriðja ársfjórð-
ungs 2022. Landsbankinn er nú
stærsti banki landsins með eignir
upp á 1.771 milljarð. Íslandsbanki
er næststærstur með eignir upp á
1.548 milljarða og Arion minnstur,
en eignir hans nema alls um 1.428
milljörðum. Sameinaður banki
Íslandsbanka og Kviku væri með
eignir upp á 1.848 milljarða. n
Sameinaður væri
bankinn stærstur
Sigurjón Vídalín
Guðmundsson,
bæjarfulltrúi
Samfylkingar
Andri Heiðar
Kristinsson,
framkvæmda-
stjóri hjá Staf-
rænu Íslandi
4 FRÉTTIR FRÉTTABLAÐIÐ 3. FEBRÚAR 2023
FÖSTUDAGUR