Fréttablaðið - 07.03.2023, Blaðsíða 12

Útgáfufélag: Torg ehf. Stjórnarformaður: Helgi Magnússon forStjóri og Útgefandi: Jón Þórisson ritStjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is aðStoðarritStjóri: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
fréttaStjóri: Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út fimm daga í viku og hægt er að nálgast það ókeypis á 120 fjölförnum stöðum á höfuðborgarsvæðinu, á Suðurnesjum, Árborg, Ölfusi, Akranesi, Borgarnesi,
Akureyri og víðar. Að auki er blaðið aðgengilegt í pdf-formi og í appi. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871 fréttaBlaðið Kalkofnsvegur 2, 101
reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VefStjóri: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is marKaðurinn: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is HelgarBlað: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
menning: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is Íþróttir: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
halldór
Frá degi til dags
Ofbeldi
er ekkert
einka-
mál og
úrvinnsla
áfalla ekki
eitthvað
sem geyma
má neðst á
forgangs-
lista okkar
– þetta er
dauðans
alvara.
Hjartans
mál!
Með því
að neita
að berjast
fyrir aðild
Íslands að
Evrópu-
samband-
inu eru
samtök í
atvinnulíf-
inu í raun
að svíkja
félags-
menn sína.
Björk
Eiðsdóttir
bjork
@frettabladid.is
Samtök iðnaðarins hafa verið dugleg að búa til frasa
og skýrslur á borð við „Hlaupum hraðar“, „Tækifæri
til vaxtar“ og f leira í þessum dúr. Allt er þetta gott
og blessað. Í gögnum frá þeim er oft að finna prýði-
legar tillögur um það sem betur má fara í íslensku
atvinnulífi en þar er alltaf forðast eins og heitan
eldinn að tala um það sem máli skiptir, íslensku
krónuna og vandkvæðin henni tengd. Til dæmis ef
samtökin ætla sér að „Slíta fjötrana“ eins og einn
frasinn frá þeim hljóðar, þá ætla þau samt að vera
áfram í fjötrum íslenskrar krónu, eða þá „Hugsum
stærra“ sem er frasi frá Viðskiptaráði, þá er hvergi
vikið að þeirri óáran sem fylgir samlífi þjóðarinnar
með krónunni.
Sambærileg samtök í nágrannalöndunum hafa öll
verið í forystu fyrir inngöngu landa sinna í Evrópu-
sambandið svo maður hlýtur að spyrja sig, hvað
veldur því að íslensk systursamtök þora því ekki? Hví
eru þessi samtök þessu marki brennd að þora ekki að
hugsa út fyrir hinn pólitíska ramma sem ráðandi öfl
(les; útgerðin) setur þeim?
Með því að neita að berjast fyrir aðild Íslands að
Evrópusambandinu eru samtök í atvinnulífinu í raun
að svíkja félagsmenn sína um það viðskiptafrelsi sem
þykir sjálfsagt í nágrannalöndunum.
Hér endurtekur sig sagan frá fyrri áratugum þegar
það voru ekki stjórnmálaflokkar sem kenna sig
við frelsi eða atvinnulífssamtök sem unnu að aðild
Íslands að EFTA og EES heldur voru það stjórnmála-
flokkar sem bera hag heildarinnar fyrir brjósti. Þegar
vel er búið að almenningi þá gengur vel í atvinnulífinu
þó að það sé ljóst að velferð almennings verður ekki
kostuð nema með skattpeningum.
Enn á ný stilla Samtök iðnaðarins upp breiðum
hópi, konum og körlum, sem á Iðnþingi eiga að fjalla
um „Stóru vaxtartækifærin á Íslandi“. Það er ástæða
til að hvetja til hlustunar eftir hvort það verði áfram
hinn holi hljómur sem þaðan hefur borist um árabil
og hvort hreðjatak útgerðarinnar ráði enn málflutn-
ingi samtakanna. n
Brandarakarlar
í Borgartúni
Bolli Héðinsson
hagfræðingur
SKEMMTANIR
HIN LANDSÞEKKTA, FRÁBÆRA
SÖNGKONA OG SKEMMTIKRAFTUR
ICY SPICY
LEONCIE
VILL SKEMMTA
UM ALLT LAND,
Í ALLSKYNS OPINBERUM
MANNFÖGNUÐUM,
MEÐ SÍNA BESTU
VESTRÆNU
SMELLI.
S. 854 6797
Sjáið: www.youtube.com/icyspicyleoncie
BOOK NOW FOR SUPER ENTERTAINMENT
Konur sem hafa orðið fyrir of beldi,
líkamlegu eða kynferðislegu,
eru allt að tvöfalt líklegri til að fá
hjartaáfall heldur en jafnöldrur
þeirra sem ekki hafa orðið fyrir
slíku of beldi.
Þetta segja bráðabirgðaniðurstöður nýrrar
rannsóknar sem byggð er á gögnum úr einni
viðamestu og mikilvægustu rannsókn sem
unnin hefur verið hér á landi, Áfallasögu
kvenna.
Tæplega 32 þúsund konur lögðu sitt af
mörkum í Áfallasögu kvenna og hafa reglu-
lega birst sláandi niðurstöður úr henni.
Niðurstöðurnar hafa til að mynda sýnt að
fjörutíu prósent íslenskra kvenna hafa orðið
fyrir of beldi, þriðjungur íslenskra kvenna
hefur orðið fyrir kynferðislegri áreitni
eða of beldi á vinnustað og fjórtán prósent
kvenna sýna einkenni áfallastreituröskunar.
Á lyflæknaþingi í liðinni viku voru kynntar
bráðabirgðaniðurstöður rannsóknar þar sem
könnuð voru tengsl líkamlegs og kynferðis-
legs ofbeldis við hjartaáföll og áhættuþætti
hjarta- og æðasjúkdóma. Áhættuþættir þeir
eru reykingar, sykursýki og háþrýstingur.
Aukið algengi hjartaáfalla meðal kvenna með
ofbeldissögu var aðeins að litlum hluta útskýrt
með þessum hefðbundnu áhættuþáttum.
Konur sem höfðu verið útsettar fyrir
of beldi á lífsleiðinni voru allt að tvöfalt lík-
legri til að hafa greinst með hjartaáfall. Eins
sláandi og þær tölur eru komu þær rann-
sakendum ekki sérlega á óvart, enda studdu
fyrri rannsóknir hérlendis sem erlendis,
þessa niðurstöðu. Ekki er þó vitað hvað
veldur tengslunum.
Berglind Guðmundsdóttir, yfirlæknir
á geðsviði Landspítala og prófessor við
Háskóla Íslands, ræddi áföll og afleiðingar
þeirra í Mannlega þættinum á Rás 1 í liðinni
viku. Þar lagði hún áherslu á að aldrei væri of
seint að vinna úr áföllum. Það væri klárlega
kostur að vinna úr þeim fyrr, enda geti áfalla-
streita haft víðfeðm áhrif á líf einstaklings,
á þroska hans, sambönd og jafnvel náms-
getu en það væri þó aldrei of seint. Mark-
viss úrvinnsla getur leitt til hamingjuríks
lífs sem ekki er stjórnað af áföllum fortíðar.
Niðurstöður þær sem hér er tæpt á eru enn
ein áminningin um mikilvægi baráttunnar
gegn of beldi. Of beldi er ekkert einkamál
og úrvinnsla áfalla ekki eitthvað sem geyma
má neðst á forgangslista okkar – þetta er
dauðans alvara. Hjartans mál! n
Ofbeldi ekkert
einkamál
benediktboas@frettabladid.is
Skipta um bikar
Diljá Pétursdóttir lyfti Euro-
vision-bikarnum um helgina
með laginu Power. Diljá fékk
yfirburðakosningu bæði frá
almenningi og dómnefndinni.
En bikarinn er bara einhver
trékassi. Auðvitað ætti RÚV að
sjá sér leik á borði og skipta um
verðlaunagripi sem stofnunin
gefur sínum sigurvegurum. Það
er jú veittur Hljóðnemi fyrir
sigur í Gettu betur – sem myndi
auðvitað sóma sér miklu betur
í Eurovision en Gettu betur.
Gáfuðu framhaldsskólakrakk-
arnir gætu þá fengið trékassann
eftirsótta en Eurovision-fararnir
myndu fá Hljóðnemann. Það
hljómar rökrétt.
Appið góða
RÚV kynnti til leiks nýtt smá-
forrit í tengslum við Eurovision,
RÚV Stjörnur. Segir í tilkynn-
ingu að margir hafi nýtt sér
þann valkost. Í sömu tilkynn-
ingu segir að á úrslitakvöldinu
hafi landsmenn gefið lögunum
samtals 250 þúsund atkvæði og
komu um 42 þúsund í gegnum
smáforritið eða 16,8 prósent.
Það þýðir að fólk hafi rifið upp
símann 208 þúsund sinnum.
Ef hvert atkvæði kostaði 169
krónur í símakosningunni fóru
35 milljónir hið minnsta í kassa
RÚV og símafyrirtækjanna. Ekki
er alveg vitað hvað atkvæðið
kostaði í smáforritinu en ef það
kostaði líka 169 krónur þá verða
milljónirnar 44 – takk fyrir
túkall. n
12 skoðun FRÉTTABLAÐIÐ 7. mARs 2023
ÞRIðJuDAGuR