Veiðimaðurinn - 01.08.1984, Side 57

um að fagna. Ber eftirfarandi saga því
glöggt vitni. Yngvi Kristjánsson, Skútu-
stöðum, Mývatnssveit talaði sögu þessa
inn á segulband í nóvember 1978. Sögu-
maður er jafnframt var áhorfandi að at-
burði þessum var átta ára er þetta gerðist:
„Árið 1924 var eitt mesta dorgveiðár,
sem við munum eftir sem nú lifum. Þá var
algengt að maður sá svona á milli 50-60
manns svo til í einum hóp sitja að dorginni.
Mér er minnisstæður sérstaklega einn
dagur. Það var glaða sólskin og komið
fram um hádegi. Setið var á tveim stöðum,
sunnan við Syðri-Hamarinn og norð-
austan við Ytri-Hamarinn. Við vorum
einir 10-12 sem vorum að sunnanverðu.
Þá komu menn upp á Hamarinn og kalla til
okkar og segja að norðanmenn skori á
sunnanmenn í glímu. Að sunnanverðu
voru ekki nema 12 menn sem komu til
greina að gætu glímt, en í nyrðri hópnum
voru um eða yfir 30 manns.
Sunnanmenn héldu nú að þeir mundu
reyna það þó að þeir væru færri. Síðan voru
dorgirnar dregnar upp og allir gengu á
Hamarinn.
En það hagar oft þannig til að dorgveiði
er mest fyrst á morgnana. En þegar kemur
fram um hádegi þá fer að draga úr henni
og ef gott er veður þá er stundum lítil veiði
yfir miðdaginn. Þótti þá oft kjörið tæki-
færi að taka eina bröndótta.1
Svo þegar allir voru mættir á Hamr-
inum þá skiptust menn í tvo hópa, norðan-
menn sér og sunnanmenn sér. Hófst nú
glíman og það fór ekki á milli mála að
þarna var kapp á milli.
Þarna sá ég gamla menn skjálfa eins og
af kulda. Skildi ég seinna að það var glímu-
skjálftinn sem þar sagði til sín.
Þegar líða tók á glímuna var auðséð
að tvísýnt yrði um úrslitin. Og þar kom að
1 Að taka eina bröndótta = að glíma.
lokum að það stóðu aðeins tveir uppi,
Þórarinn Stefánsson, Ytri-Neslöndum, og
Kristján Helgason, Haganesi.
Kristján notaði aðallega eitt bragð.
Búið var að segja Þórarni að hann þyrfti
ekkert að varast af Kristjáns hálfu nema
þetta eina bragð. Tækist honum það væri
honum sigurinn vís. Þó fóru leikar svo er
þeir tóku saman í síðustu glímunni að
Kristján beitti þessu umrædda bragði, og
skipti það engum togum að Þórarinn féll.
Lauk þar með glímunni.
En gaman væri að geta þess að þarna
var enginn glímudómari. Kom það aldrei
fyrir að það væri neitt ágreiningsefni hvað
teldist bylta. Og þó að kappið væri mikið
og menn ákaft hvattir, hver af sínu liði,
þá gætti engrar þykkju á eftir.“
Eins og sjá má af framangreindu hafði
dorgargangan upp á margt að bjóða. Má
þar nefna tvo meginþætti: Annars vegar
hið félagslega gildi. Og hins vegar það sem
þó var í rauninni aðalatriðið, öflun mat-
fanga sem oft var lífsnauðsyn.
Listi yfír nöfn á verkfærum og verk-
um við dorgveiðar
VERKFÆRIN
Dorg: Hún er veiðiáhald.
ísabroddur: Hann er notaður til þess að vaka vök.
Skrína: Hún er bæði notuð sem ílát undir veið-
ina og sem sæti fyrir dorgveiðimanninn
við vökina.
Maðkhorn: Það var geymsla fyrir maðkinn sem
notaður var til beitu.
NÖFN Á VERKUM
Að vaka vök: Gat gert á ísinn til þess að dorga niður
um.
Að taka grunnmál: Ákvörðuð fiarlægð beitunnar frá botn-
inum.
Að dorga: Það er að veiða á dorg.
VEIÐIMAÐURINN
55