Leikhúsmál - 01.06.1998, Síða 20

LEIKHÚSMÁL
nýju línu í dansi. En það er ekki mikið um
störf í flokknum. Þar hefur átt sér stað tals-
verð uppstokkun á undanförnum árum,
enda starfsævi dansara ekki löng. Það þykir
harla gott ef fólk heldur sér við þetta til
fertugs.
Það má heldur ekki vanmeta reynslu. Ekk-
ert kemur í stað hennar. Þó að krafturinn sé
mestur hjá kornungu fólki þá kemur annað
til með árunum, þroski. Mér fannst þetta
skemmtilegra með hverju árinu sem leið.
- Hvað gerir fólk fertugt þegar dansferlin-
um lýkur, ekki fer fólk á eftirlaun. Það er
einhver stuðningur veittur, er ekki svo?
- Jú, reyndar en við erum langt að baki til
dæmis nágrönnum okkar á Norðurlöndum
hvað þau mál áhrærir. Þetta er auðvitað
mikið vandamál fyrir dansara og efni í ann-
að viðtal ef út í það væri farið.
- Hvernig stendur flokkurinn fjárhags-
lega?
- Það vilja allir alltaf meira. Fjárveiting
okkar er fjörutíu milljónir á ári. Þegar ég tók
við var halli á flokknum. Við höfum smám
saman verið að vinna að því að lagfæra það.
En þetta er allt á réttri leið.
- Þið hafið ekki leitað eftir framlögum ffá
fyrirtækjum.
- Lítið hefúr farið fyrir því. En við fengum
heiðursstyrk úr menningarsjóði Sparisjóðs
Reykjavíkur og nágrennis síðastliðið sumar,
eina milljón króna. Eins og segir í bréfi sem
fylgdi styrknum „er þessi styrkur veittur
með virðingu og þökk fyrir frábært framlag
dansflokksins til eflingar lista- og menning-
arlifi í Reykjavík". - Þessi viðurkenning er
okkur ákaflega mikils virði og óskandi væri
að fleiri stórfyrirtæki á borð við SPRON
styddu okkur með svo rausnarlegum hætti.
1 fyrravor fengum við svo styrk úr Kaleido-
scope-áætlun Evrópusambandsins vegna
verkefnanna Ein og La Cabina. Þetta var líka
dýrmæt viðurkenning á starfsemi dans-
flokksins sem var eini aðilinn frá Islandi sem
sótti um og fékk styrk.
Samhengi við leikhús mikilvœgt
- Það hefur tekið sinn tíma að vinna list-
dansi sess hér á landi. Áður fyrr var mikið í
tísku að skopast að ballettinum, eins og Is-
lendingar ættu erfitt með að taka þessa list-
grein alvarlega, þetta þótti mikið grín.
- Maður hefur oft fundið fyrir þessari af-
stöðu, jafnvel á æðstu stöðum. En ég held að
viðhorfið sé að breytast. Maður verður að
hafa þolinmæði fyrir listræn langtímamark-
mið og gæta sín á að missa ekki sjónar á
framtíðarsýn sinni, því sem maður trúir á.
Maður verður að eiga sér draum.
- Og þið sjáið fram á góða daga hér í
Borgarleikhúsinu.
- Já, við erum mjög sátt við að koma
hingað. Samhengið við leikhúsið er mjög
mikilvægt. Það er okkur til dæmis mjög
mildlvægt að vera inni í kortasýningum leik-
hússins.
- Var það kannski feill að segja skilið við
Þjóðleikhúsið á sínum tíma?
- Nei, ég held að það hafi ekki beinlínis
verið feill í sjálfu sér. Á vissan hátt held ég
það hafi verið nauðsynlegt að slíta þau tengsl
og auka sjálfstæði flokksins. Það var engin
ánægja með fyrirkomulagið sem þar ríkti.
Flokkurinn hafði ekki sérstakan fjárhag.
Mörgum þótti rekstur hans of dýr og ballett-
inum var því svolítið ýtt út í horn. En um-
skipti á borð við þau sem flolckurinn hefur
gengið í gegnum taka tíma. Við verðum að
hafa þol og eiga okkar markmið. Ég held að
það fari best á því að dansflokkurinn sé sjálf-
stæð stofnun - en inni í leikhúsi.
íslenski dansflokkurinn 25 ára
Islenski dansflokkurinn var stofnaður 1. maí 1973 og verður því 25 ára í vor. Með
stofnun flokksins skapaðist fyrst tryggur atvinnugrundvöllur fyrir listdansara á
Islandi. Undanfari hans var stofnun dansflokks Félags íslenskra listdansara þremur
árum áður. En FlLD var brautryðjandi listdans hér á landi, rak skóla um tíma og setti
upp ballettsýningar, þar á meðal fyrsta íslenska ballettinn, Eldinn, eftir Sigríði Ármann.
Þetta merka félag varð 50 ára í fyrra. I stofnfundargerð þess segir:
„Fimmtudaginn 27. mars 1947 komu þær saman frú Ásta Normann, Rigmor
Hanson, Ellý Þorláksson, Sigríður Ármann og Sif Þórz, á heimili frú Ástu Normann,
Fjölnisvegi 14, í þeim tilgangi að ræða stofnun félags íslenskra listdansara.
Var málið rætt nokkra stund og voru fundarkonur allar á eitt sáttar um að íslenskir
listdansarar hefðu á undanförnum árum átt erfitt uppdráttar að ýmsu leyti, einkanlega
þar sem um litla samvinnu hefði verið að ræða í þessari listgrein. Það var því samþykkt
einróma, að stofna félag sem bæri nafnið Félag íslenskra listdansara og var markmið
félagsins fyrst og fremst það að gæta sameiginlegra hagsmuna stéttarinnar. í stjórn
félagsins voru kosnar: frú Ásta Normann, formaður, frú Sif Þórz, ritari, frk. Sigríður
Ármann, gjaldkeri.“
1 sögulegu samhengi er það skemmtilegt að þetta félag, aflvaki listdans hér á landi,
skuli stofnað á heimili Ástu Normann og nánast sjálfgefið að hún yrði fyrsti formaður
þess. Ásta er fyrsti íslendingurinn sem menntar sig sérstaklega í listdansi, sigldi korn-
ung til Leipzig þeirra erinda árið 1921. Þá hafði hún fengið tilsögn í barna- og sam-
kvæmisdönsum hjá leikkonunum Stefaníu Guðmundsdóttur og Guðrúnu Indriða-
dóttur, en þær ráku skóla í Iðnó. -1 fróðlegri grein eftir Þórhildi Þorleifsdóttur, núver-
andi leikhússtjóra LR, sem birtist í bókinni Konur hvað nú? og ber yfirskriftina „List-
sköpun kvenna - íslensk danslist“ segir m.a.: „Það er löng leið frá Iðnó til Leipzig og
hvað réð svona djarfri ákvörðun hjá ungri súlku árið 1921 er ekki gott að segja. Hér
voru engir atvinnumöguleikar fyrir dansara og ekki gat hún hafa séð mikið af því tagi.
En eins og hún segir sjálf, „hana langaði svo óskaplega“. Ásta stofnaði samkvæmis-
dansaskóla árið 1922 og listdansskóla árið 1927, en í millitíðinni hafði hún farið til
Danmerkur til framhaldsnáms. Hún samdi árum saman dansa í sýningar hjá Leikfélagi
Reykjavíkur og víðar þegar á þurfti að halda. Kom m.a. mikið við sögu í hinum frægu
revíum sem voru fastur liður í bæjarlífi Reykjavíkur um margra ára skeið. Síðasta verk
hennar sem danshöfundar var að semja dansa við vígslusýningu Þjóðleikhússins 1950,
Nýársnóttina, eftir Indriða Einarsson.“
Islenski dansflokkurinn heldur meðal annars upp á afmælið með sýningu á Lista-
hátíð í vor en hátíðin verður sérstaklega helguð listdansi. Nederlands Dans Teater I og
III verða sérstakir gestir á hátíðinni, en íslenski dansflokkurinn mun einnig sýna verk
eftir stjórnanda flokks þessa Jiri Kylián á þessari afmælissýningu sinni í júní.
Leikhúsmál óska íslenska dansflokknum til hamingju á 25 ára afmælinu með von
um gróskuríkt starf í framtíðinni.
20