Jökull

Ataaseq assigiiaat ilaat

Jökull - 01.01.2017, Qupperneq 57

Jökull - 01.01.2017, Qupperneq 57
Snævarr Guðmundsson og Helgi Björnsson 1. mynd/Figure 1. Suðausturland og Vatnajökull. Stjörnur vísa á myndatökustaði sem koma við sögu. – A map showing the southeastern Vatnajökull ice cap. Stars indicate where the photographs below were taken. Heimildir/References. Landmælingar Íslands. ingana Sigurð Þórarinsson (1912–1983) og Steinþór Sigurðsson (1904–1947) auk Helga Arasonar (1893– 1972) frá Fagurhólsmýri og Flosa Björnssonar (1906– 1993) á Kvískerjum í Öræfasveit. Elstu myndirnar sem við beinum athygli að í þetta sinn tóku danskir landmælingamenn um 1904. Þá stóð danska herforingjaráðið að kortlagningu Íslands. Árin 1903 og 1904 var Austur-Skaftafellssýsla mæld (Ágúst Böðvarsson, 1996). Mælingamönnum til að- stoðar var þjóð- og fornleifafræðingurinn Daniel Bru- un (1856–1931) sem ferðaðist mikið um Ísland á fyrstu árum 20. aldar. Hann ritaði nokkrar bækur um land og þjóð og skildi eftir sig safn mynda og teikn- inga, m.a. frá Vatnajökli norðan- og sunnanverðum. Þegar landmælingarnar fóru fram voru jöklar eilít- ið teknir að hopa, eftir að hafa náð hámarksútbreiðslu um 1880–1890, á sögulegum tíma. Það árabil mark- ar lok tímaskeiðs sem gjarnan er nefnt litla ísöldin og hafði þá staðið yfir í nokkrar aldir. Á því skeiði var loftslag kaldara en nú er, hafís tíður við strend- ur landsins og jöklar döfnuðu og stækkuðu. Á 16. til 19. öld gengu jöklar fram dali og niður á láglendi. Í Austur-Skaftafellssýslu höfðu þeir mikil áhrif á lífs- viðurværi fólks. Jökulhlaup féllu frá inniluktum döl- um, þar sem lón höfðu safnast upp, sumstaðar árlega og jökulkvíslar frá skriðjökulstungum flæmdust yfir sléttlendi og spilltu ræktarlöndum. Sú varð raunin fram á 20. öld (Helgi Björnsson, 2009). Eftir 1890 stóðu jöklar í stað eða tóku að hopa. Kort danska her- foringjaráðsins sýna því jökla einungis 15–20 árum eftir að þeir höfðu náð hámarksstærð. Aðrar myndir sem koma hér við sögu voru tekn- ar á fjórða áratug 20. aldar, af Sigurði Þórarins- syni, Helga Arasyni og frá loftskipinu Graf Zeppel- in. Myndir þeirra sýna stöðu jöklanna á tímabili þar 52 JÖKULL No. 67, 2017
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95

x

Jökull

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.