Læknablaðið : fylgirit - 21.11.2014, Blaðsíða 21

LÆKNAblaðið/Fylgirit 81 2014/100 23
v34 Áhrif sparnaðar á greiningu, meðferð og horfur blóðsýkinga
á Barnaspítala Hringsins
Jón Magnús Jóhannesson1,2, Ásgeir Haraldsson1,3, Helga H. Bjarnadóttir4, María
Heimisdóttir4, Magnús Gottfreðsson1,5, Karl G. Kristinsson1,2
1Læknadeild Háskóla Íslands, 2sýklafræðideild Landspítala, 3Barnaspítala Hringsins, 4hagdeild,
5vísindadeild Landspítala
inngangur: Bakteríusýkingar í blóði geta verið lífshættulegar og skiptir
mestu máli að hefja rétta sýklalyfjameðferð sem fyrst. Blóðræktanir eru
teknar til að greina blóðsýkingar, orsakir þeirra og sýklalyfjanæmi. Í kjöl-
far efnahagskreppunnar sem hófst á Íslandi árið 2008 fækkaði blóðrækt-
unum á Landspítalanum um u.þ.b. fjórðung. Markmið rannsóknarinnar
var að kanna áhrif fækkunar á greiningu, meðferð og horfur blóðsýkinga
á Barnaspítala Hringsins.
efniviður og aðferðir: Rannsakaðar voru blóðræktanir, legur, andlát og
ICD-greiningar á Barnaspítalanum 1.1.2007 - 31.12.2012. Rannsóknin
var aftursýn og fengust gögn úr gagnagrunni Sýklafræðideildar
Landspítalans, klínísku vöruhúsi gagna á Landspítalanum og Þjóðskrá.
niðurstöður: Teknar voru 5786 blóðræktanir úr 3948 sjúklingum á
tímabilinu, flestar frá Bráðamóttöku barna og Vökudeild. Fækkun bæði
jákvæðra og neikvæðra blóðræktana milli ára var marktæk frá 2008
(samtals frá 1192 niður í 733), mest innan Bráðamóttökunnar. Kóagúlasa-
neikvæðir klasakokkar voru algengustu bakteríurnar, en helstu sýkinga-
valdarnir voru E. coli, S. aureus og S. pneumoniae. S. pneumoniae-rækt-
unum fækkaði marktækt (7 ræktanir árið 2007, 13 árið 2008, 5 árið 2009, 5
árið 2010, 3 árið 2011 og engar árið 2012). Dánartíðni á Barnaspítalanum
breyttist ekki milli ára. Almenn sýklalyfjanotkun jókst, en fjöldi blóðsýk-
ingatengdra ICD-greininga breyttist ekki á tímabilinu.
ályktanir: Samfara fækkun blóðræktana fækkaði greindum sýk-
ingarvöldum hlutfallslega jafn mikið. Marktæk fækkun var á greindum
blóðsýkingum af völdum pneumókokka og fækkunin hófst fyrir tilkomu
bólusetninga (þó ekki marktæk fækkun). Mikilvægt er að skoða áhrif
fækkunar blóðræktana á öllum deildum Landspítalans.

v35 Ífarandi sýkingar af völdum Bacillus tegunda á Landspítala,
2006-2013
Anna Kristín Gunnarsdóttir1, Helga Erlendsdóttir1,2, Ásgeir Haraldsson1,3, Karl G.
Kristinsson1,2, Magnús Gottfreðsson1,4, Sigurður Guðmundsson1,4
Læknadeild Háskóla Íslands1, sýklafræðideild Landspítala2, Barnaspítala Hringsins3,
smitsjúkdómadeild4
inngangur: Ættkvíslin Bacillus er almennt talin með litla meinvirkni og
því oft álitin mengun ef sýklaræktun reynist jákvæð. Algengast er að B.
cereus valdi sýkingum en sem aukaleikari getur bakterían gert sýkingar-
ástand verra með framleiðslu á vefjaskemmandi eitri eða ensímum (t.d
beta-laktamasa) auk þess að mynda lífhimnur. Þáttur Bacillus í ífarandi
sýkingum á Landspítala hefur ekki verið kannaður áður.
efniviður og aðferðir: Kannaðar voru allar jákvæðar ífarandi ræktanir
(blóð, liðvökvi, mænuvökvi) af völdum Bacillus á Landspítala 2006 til
2013 með upplýsingum frá Sögu og rafrænu kerfi Sýklafræðideildar.
Mat á því hvort bakterían teldist mengun, mögulegur sýkingavaldur
eða sýkingavaldur byggðist á klínísku mati leiðbeinenda, undirliggjandi
áhættuþáttum, mati meðferðarlækna skv. sjúkraskrá, meðferð og fjölda
jákvæðra ræktunarsýna.
niðurstöður: Á tímabilinu greindust 97 einstaklingar með jákvæða
ífarandi ræktun, 64 kk og 33 kvk. Hjá 91 ræktaðist bakterían úr blóði og
7 úr liðvökva (í blóði og liðvökva hjá einum sjúklingi). Alls voru 12 tilvik
talin sýking, 15 möguleg sýking og 70 mengun. Sprautufíkn var undir-
liggjandi ástand í 6/12 með sýkingu og í 3/15 með mögulega sýkingu.
Hjá sýktum ræktaðist bakterían í fleiri en einu blóðræktunarsetti í 9/12
tilfellum og engar aðrar bakteríur ræktuðust frá blóði meðal 12/12. Einn
sjúklingur meðal sýktra lést. Í öllum sýkingatilfellum og 13/15 mögu-
legum tilfellum var bakterían ónæm fyrir penicillíni en í 63% tilvika þar
sem hún var ekki talin völd að sýkingu (p=0.003).
ályktanir: Það er mikilvægt að taka jávæðar ífarandi ræktanir af Bacillus
alvarlega vegna hættu á lífshættulegri sýkingu, sérstaklega ef sjúklingar
þjást af sprautufíkn og/eða ónæmisbælingu.
v36 Áhrif metótrexats á meðferðarárangur TNF-a hemla við
iktsýki
Birta Ólafsdóttir1, Pétur S. Gunnarsson2, Anna I. Gunnarsdóttir2, Þorvarður J. Löve3,
Björn Guðbjörnsson3
1Háskóla Íslands, 2lyfjafræðideild, 3læknadeild Háskóla Íslands
inngangur: Iktsýki (RA) er algengasti liðbólgusjúkdómurinn og
einkennist af samhverfum liðbólgum og sjálfsmótefnum. Ekki er
til lækning við RA en fjöldi lyfja er í boði sem hafa umbreytt lang-
tímahorfum. Lyfjunum er skipt í 3 flokka: einkennadempandi
(t.d. NSAID), sjúkdómsdempandi (t.d. metótrexat) og líftæknilyf
(t.d. TNF-α hemlarnir; adalimumab, etanercept og infliximab).
Erlendar rannsóknir benda til þess að samhliðameðferð TNF-α
lyfja og metótrexats gefi betri meðferðarárangur en einlyfjameðferð
með TNF-α hemili. Þetta hefur ekki verið skoðað í íslensku þýði.
efniviður og aðferðir: Notast var við gögn úr ICEBIO gagnagrunninum.
ICEBIO er kerfisbundin meðferðaskrá yfir gigtarsjúklinga á Íslandi sem
meðhöndlaðir eru með líftæknilyfjum. Í þessari rannsókn var fyrsta
TNF-α hemla meðferð RA-sjúklinga skoðuð (n = 206) og meðferðarár-
angur skoðaður með og án metótrexats með tilliti til meðferðasvars.
Klínísk svörun var metin með skilmerkjum amerísku gigtarlæknasam-
takanna (ACR20, ACR50) og evrópsku gigtarsamtakanna (DAS28-CRP).
Sjúkdómsvirkni, sjúkdómshlé og fjöldi sjúklinga á hvorri meðferð sem
hættu á fyrsta meðferðarári, var einnig skoðað. Notuð var lógístísk
aðhvarfsgreining til að kanna gagnlíkindahlutfall og skoða mun
TNF-α hemla meðferðar með og án samhliðameðferðar metótrexats.
niðurstöður: Árangur samhliðameðferðar TNF-α hemils og me-
tótrexats var betri í flestum mældum útkomum. Ári eftir upphaf
meðferðar náðu 68% sjúklinga á samhliðameðferð 50% bata, en
32% sjúklinga á einlyfjameðferð með TNF-α hemili (P = 0,046).
Fleiri sjúklingar á samhliðameðferð náðu góðu meðferðarsvari og
sjúkdómshléi ásamt því að sjúkdómsvirkni var að meðaltali lægri.
Ályktanir: Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að samhliða-
meðferð metótrexats og TNF-α hemils gefi betri meðferðarárangur en
einlyfjameðferð með TNF-α hemli, meðal íslenskra RA-sjúklinga.
v37 Samlegðaráhrif meðferðar með TNFa-hemli og metótrexat
við sóragigt
Pétur Gunnarsson1, Björn Guðbjörnsson1, Stefán P Jónsson2, Anna I Gunnarsdóttir1,
Þorvarður J Löve1
1Landspítala, 2Háskóla Íslands
inngangur: Sjúkdómsdempandi áhrif metótrexats og TNFα hemla við
sóragigt er vel þekkt, en takmarkaðar upplýsingar eru til um samhliða-
meðferð með þessum lyfjum við sóragigt. Markmið þessarar rann-
sóknar var því að skoða samlegðaráhrif meðferðar með TNFα hemli og
metótrexat við sóragigt hér á landi.
x x I þ I n g l y f l æ k n a
f y l g I R I T 8 1