Læknablaðið : fylgirit - 21.11.2014, Blaðsíða 23

LÆKNAblaðið/Fylgirit 81 2014/100 25
v41 Flogalyf og miðlægur skjaldvakabrestur
Margrét Jóna Einarsdóttir, Elías Ólafsson, Helga Ágústa Sigurjónsdóttir
Landspítala
inngangur: Rannsóknir benda til að flogalyf geti valdið skjaldvaka-
bresti en þýðing þess er óljós. Markmið rannsóknarinnar var að skoða
skjaldkirtilshormón sjúklinga á flogalyfjum og kanna tengsl þeirra við
skjaldvakabrest.
efniviður og aðferðir: Fullorðnir flogaveikir sjúklingar í eftirliti
á Göngudeild taugadeildar LSH á tímabilinu 01.01.1998-31.12.2011
mynduðu rannsóknarhópinn. Lyf sjúklinganna og niðurstöður úr
blóðmælingum á fríu týroxíni (fT4) og týrótrópíni (TSH) var skráð. Ef
niðurstöður fT4 og TSH lágu ekki fyrir voru sjúklingar boðaðir í blóð-
prufur. Miðlægur skjaldvakabrestur (MSB) var skilgreindur sem fT4
gildi neðan við lægri viðmiðunarmörk og TSH innan viðmiðunarmarka.
Mann-Whitney próf og tvíundargreining (logistic regression) voru notuð
við tölfræðiútreikninga
niðurstöður: Rannsóknarhópurinn var 165 einstaklingar (92 konur).
Meðalaldur var 45,6 (±15,5) ár. Meðaltalsgildi TSH var 2,2 mIU/L, (bil
<0,01-7,98). Meðaltalsgildi fT4 í rannsóknarhóp var 14,2 pmol/L, (bil
8,1-24,4) sem reyndist lægra en meðaltal 13248 mælinga á rannsóknar-
stofu LSH á eins árs tímabili (16,9 pmol/L, p<0,001). Sá munur (fT4) var
einnig marktækur fyrir karla (p<0,001) og konur (p<0,001). Alls voru 35
einstaklingar (21%) með MSB. Með tvíundargreiningu reyndust mest
tengsl vera milli MSB og notkunar á annað hvort carbamazepín (CBZ)
eða oxcarbazepín (OCBZ) meðal kvenna; áhættuhlutfall (odds ratio) 15,0
(95% CI 4,6 - 49,5).
ályktanir: FT4 gildi var lægra hjá þeim sem tóku flogalyf samanborið við
alla sem fóru í mælingu á fT4 á rannsóknarstofu LSH á eins árs tímabili.
MSB sést oftar meðal kvenna sem taka CBZ eða OCBZ.
v42 Takmarkaður árangur af valrafvendingum sem meðferð við
gáttatifi
Maríanna Garðarsdóttir1, Valdís Anna Garðarsdóttir2, Davíð O. Arnar2
1Rannsóknarsviði, 2lyflækningasvið Landspítala
inngangur: Gáttatif er algengasta hjartsláttartruflunin. Meðferð gáttatifs
getur verið erfið en rafvending er mjög algengt meðferðarúrræði.
Rafvendingar eru gerðar ýmist brátt eða sjúklingar eru innkall-
aðir að lokinni nokkurra vikna blóðþynningarmeðferð (valrafvending).
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna árangur valrafvendinga hjá
sjúklingum á Landspítala.
efniviður og aðferðir: Einstaklingarnir sem tóku þátt voru hluti af rann-
sókn á blóðflæði til heila fyrir og eftir valrafvendingu á Landspítala.
Skoðaður var árangur af rafvendingunni og hversu margir héldust í
sinus takti í a.m.k. 10 vikur eftir rafvendingu.
niðurstöður: Alls hafa 45 einstaklingar verið teknir inn í rannsóknina,
þar af 36 karlar, meðalaldur 64 ár. Einungis 19 höfðu áður farið í rafvend-
ingu og þar af leiðandi var meirihluti sjuklinga að fara í fyrsta sinn. Alls
fóru 39 sjúklingar í sinus takt við rafvendinu (87%) en einungis 12 (27%)
voru í sinus takti 10 vikum síðar. Allir sjúklingarnir voru á blóðþynn-
ingarlyfjum, 15 á warfaríni (33%) en 30 á nýjum blóðþynningarlyfjum
(66%), þar af 22 á dabígatran og átta á rívaroxaban. Enginn sjúklingur
fékk segarek í tengslum við rafvendinguna.
Samantekt: Þýðið í rannsókninni var lítið en takmarkaður árangur af
valrafvendingum á Landspítala kom á óvart. Einungis 27% alls hópsins
var í sínus réttum takti 10 vikum eftir rafvendingu. Ef til vill þarf að
vanda betur valið á sjúklingum sem fara í rafvendingu og í völdum
tilvikum huga að því hvort hraðastillandi meðferð sé hugsanlega
raunhæfari kostur. Nýju blóðþynningarlyfin eru talsvert notuð fyrir val-
rafvendingar, en meirihluti sjúklinga var á dabígatran eða rívaroxaban.

v43 Árangur kransæðahjáveituaðgerða hjá yngri sjúklingum
Linda Ó. Árnadóttir1, Tómas A. Axelsson1, Daði Helgason1, Hera Jóhannesdóttir1,
Jónas A. Aðalsteinsson1, Arnar Geirsson2, Axel F. Sigurðsson3, Tómas Guðbjartsson1,2
1Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3hjartadeild Landspítala
inngangur: Flestir sem gangast undir kransæðahjáveituaðgerð eru
nálægt sjötugu. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna árangur
kransæðahjáveituaðgerða hjá yngri sjúklingum (≤50 ára), meðal annars
snemmkomna fylgikvilla, dánartíðni innan 30 daga og langtímalifun.
aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 1626 sjúklingum sem gengust
undir kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala 2001-2012. Bornir voru
saman 100 sjúklingar 50 ára og yngri við 1526 sjúklinga yfir fimmtugu.
niðurstöður: Hlutfall karla og áhættuþættir kransæðasjúkdóms voru
sambærilegir í báðum hópum, einnig útbreiðsla kransæðasjúkdóms
og hlutfall sjúklinga með vinstri höfuðstofnsþrengsli. Útstreymisbrot
vinstri slegils yngri sjúklinga fyrir aðgerð var marktækt lægra en þeirra
eldri (52% sbr. 55%, p=0,004), fleiri þeirra höfðu nýlegt hjartadrep fyrir
aðgerð (41% sbr. 27%, p=0,003) og aðgerð var oftar gerð með flýtingu
(58% sbr. 45%, p=0,016). Tíðni minniháttar fylgikvilla var lægri hjá yngri
sjúklingum (30% sbr. 50%, p<0,001), sérstaklega nýtilkomið gáttatif (14%
sbr. 35%, p<0,001), en blæðing eftir aðgerð var einnig minni (853 ml
sbr. 999 ml, p=0,015) og þeir fengu færri einingar af rauðkornaþykkni
(1,3 sbr. 2,8 ein, p<0,001). Hins vegar reyndist ekki marktækur munur á
alvarlegum fylgikvillum (6% sbr. 11%, p=0,13) eða dánartíðni innan 30
daga (1% sbr. 3%, p=0,5). Legutími yngri sjúklinga var rúmlega tveimur
dögum styttri að meðaltali en þeirra eldri (p<0,001). Sjúkdómasértæk
lifun var sambærileg fyrir báða aldurshópana en þó sást tilhneiging í átt
að betri lifun fyrir yngri sjúklinga (96% sbr. 90% fimm ára lifun, p=0,06).
ályktun: Minniháttar fylgikvillar eru sjaldgæfari hjá yngri sjúklingum
en þeim eldri, legutími þeirra er styttri og blóðgjafir fátíðari. Einnig virð-
ast veikindi þeirra bera bráðar að. Sjúkdómasértæk lifun yngri sjúklinga
virðist ívið betri en eldri sjúklinga.
v44 Árangur kransæðahjáveituaðgerða hjá sjúklingum með
sykursýki
Jónas A. Aðalsteinsson1, Tómas A. Axelsson1, Daði Helgason1, Linda Ó. Árnadóttir1,
Hera Jóhannesdóttir1, Arnar Geirsson3, Karl Andersen1,2, Tómas Guðbjartsson1,3
1Læknadeild HÍ, 2hjartadeild, 3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
inngangur: Sykursýki er einn af helstu áhættuþáttum kransæða-
sjúkdóms. Sykursjúkir einstaklingar þróa gjarnan þriggja æða
kransæðasjúkdóm sem er í flestum tilvikum meðhöndlaður með
kransæðahjáveituaðgerð. Í þessari rannsókn voru könnuð áhrif
sykursýki á snemmkomna fylgikvilla kransæðahjáveituaðgerða.
efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum sjúklingum sem
gengust undir kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala á árunum 2001-
2012. Af 1626 sjúklingum voru 261 greindir með sykursýki (16%) og
voru þeir bornir saman við 1365 sjúklinga án sykursýki. Forspárþættir
fylgikvilla og dauða innan 30 daga voru metnir með aðhvarfsgreiningu.
niðurstöður: Aldur, kyn, útbreiðsla kransæðasjúkdóms og EuroSCORE
voru sambærileg í báðum hópum, einnig hlutfall hjáveituaðgerða á
sláandi hjarta (21%). Sjúklingar með sykursýki höfðu hærri líkams-
þyngdarstuðul (30 á móti 28 kg/m2, p<0,01) og voru oftar með há-
x x I þ I n g l y f l æ k n a
f y l g I R I T 8 1