Heima er bezt - 01.04.2007, Page 19

YFIR NORÐURLANDS STÓL
A aldarafmœli Prestafélags hinsforna Hólastiftis
í Varmahlíð í Skagfirði haustið 1998, fekk ég þann
heiður að mœla nokkur þait hátíðarorð, sem ég kallaði
Mortuos plango - ég sakna hinna dauðu. Síra Matthías
Jochumsson átti að sjálfu gefnu yfirskriftina efst á b/aði.
Líka rauða þráðinn í árhundraðs steji minninganna,
þegar auga í hnakka drengs eins hinna fyrri félaga,
sá qftur í liðna tíð og gat sagt í styrk hinna föllnu
hetja: Verum sátt við alla menn, því að lífið á hljómfall
skaparans, sem gaf og tók. Þá ævileið, sem ekki er ávallt
byrjuð með gleði, sjaldan auðveld, nema dagsstundarbið
og endranœr er saknað.
Agúst Sigurðsson
frá Möðruvöllum:
Síra Matthías var næmur á
samtímann og hann var skyggn í
fortíð blásnauðra hjábama í kirkju
og ríki Danakonungs eftir siðskipti á
Islandi. Þegar hann kom að Hólum, var
dómkirkjan ekkja í túni. Hann saknaði
hinna dauðu: Hólabiskupsins á stóli frá
því er Jón helgi Ögmundsson kom 1106,
unz síðasti Islendingurinn á miðöldum
féll á hinu biskupssetrinu fyrir böðulsöxi,
sem sargaði, murkaði.
Með fólkssöfnuði móðurkirkjunnar,
sem hér úti átti mestar lendur og
flestar útleigðar jarðir, tregum við
barningssöguna. Alla upphefð og
eflaust endurheimt lýðræði eigum
við að þakka sagnariturum gamallar
munnlegrar geymdar á þjóðtímanum
löngu fyrir siðskipti. Af vanefnum
andlegrar sýnar fólks, sem hér úti
byggði bú og hokraði réttindalaust,
væri þjóðlífsmyndin gleymd. íslenzk
Heima er bezt 211