Hljóðabunga - 01.03.1975, Qupperneq 32

því 'þegar ég var drengur. Ekki hefur komið
til blóðugrar byltingar til að koma þessu í gegn.
Það var aðeins að minnihlutinn í landinu vildi
koma þessu fram og hann kom þvi fram með
frjálsum blöðum, frjálsu tali og frjálsum sam-
komum.
Ert þú fylgjandi velferðarþjóðfélagi?
— Einu sinni var ég ákaflega jafnaðarmanna-
sinnaður. Ég er lærisveinn Benedikts frá Auðn-
um, þess merka og ágæta manns. Hann lánaði
mér „Gagnkvæm hjálp” og „Endurminningar
anarkista” eftir Krapotkin og margar fleiri
bækur á dönsku. Ég trúði þessu eins og nýju
neti. En þegar ég sá þetta koma í framkvæmd
hjá Hitler og Sttlín og fleiri mönnum sá ég
hvaða reginvitleysa þetta var. Þegar þjóðfélagið
er sett í kerfi þá er það sett í fjötra. Við höfum
ekki hugsað út í það hvað við erum búin að tapa
miklu af frelsinu vegna þess að við höfum t.d.
velferðarþjóðfélag. Hvert skipti sem við fáum
eitthvað frá þjóðfélaginu, svo sem peninga, þá
töpum við einhverju af frelsi okkar. Allt sem
við gerum í lífinu kaupum við einhverju verði
og við höfum keypt velferðarþjóðfélagið ákaf-
lega dýru verði.
En er þetta ekki í raun oq veru það sama og
þu varst að tala um áðan að frelsið takmarkast
af því að maður má ékki ganqa á rétt annarra.
Er það ekki einmitt það sem velferðarþjóðfélagið
gerir?
— Það hefur það einmitt gert. Það hefur
gengið á rétt annarra en líka veitt ýmsum
réttindi.
Er þá ekki verið að jafna réttindin?
— Jú og margt í velferðarbjóðfélaginu er
ákaflega æskilegt. Hitt er annað mái hvort við
höfum til ienedar nokkurt efni á að hafa bæði
velferðarþjóðfélag og ótakmarkaða eyðslu. Það
er varla hugsanlegt.
Hvað finnst þér um frelsi auðmagnsins?
— Það verður að takmarkast algiörlega með
réttlátri og góðri löggiöf. Hlutverk stiórnar-
valda er að vera eins og góður dómari í knatt-
spyrnuleik, að isjá um að aldrei ’sé rangindum
beitt. Þegar mikill auður safnast saman á að
skatta hann. Skattur er 'langauðveldasta og
sanngjamasta meðalið til að jafna efnahag
þjóðfélagsþegnanna.
Er ekki talsvert stór galli t.d. á bandarísku
þjóðfélagi hve mikill auður hefur safnast þar á
fárra hendur?
■— Það er mjög hættulegt. En það er ekki
beiniínis innifalið í stjórnarskrá Bandaríkjanna
því að þar eru isvo margir varnaglar slegnir,
kannski fleiri en hjá okkur. Þetta liggur í
nútímauppfyndingu, nútímasamgöngukerfi. Ekki
virðist vera hægt að halda uppi þessari fram-
leiðslu með öðru móti. Og þá er spurningin hvort
við eigum að leggja niður þessa eyðslu?
Hvað álítur þú um frelsi manna hér á ísafirði?
—Mér finnst það nú býsna gott. Ég hef ekki
orðið var við annað en að menn fengju að nota
öll þau meðöl sem tiltæk eru til að koma skoð-
unum sínum á framfæri.
En álítur þú að ísfirðingar kunni að notfæra
sér þetta frelsi?
— Hvenær hefur mannkynið kunnað að not-
færa sér góðar gáfur skaparans og náttúrunnar?
Ég er viss um að við kunnum það eins vel og
aðrir.
FISKUR UIMDIR STEINI
En hverniq fer saman mikil vinna oq andlegt
frelsi sbr. umræður þær sem hafa orðið um kvik-
myndina „Fiskur undir steini?”
— Ég er ákaflega hræddur við of mikla vinnu.
Ég vinn mikið sjálfur en ég vinn yfirleitt aldrei
að öðru en því sem ég hef áhuga á. Og mér er
vinnan Ijúf og létt. En að menn vinni langan
vinnudag aðeins til að eignast fiármuni. er
áreiðanlega af því vonda. — mjög slæmt fvrir
manninn sjálfan 'og þióðfélagið. — Ég var á
hliómleikum ágætra finna hér um daginn. Þá
datt mér allt í einu í hug ofurlítil dæmisaga. Ef
menn fara svo hratt í gegnum lífið að þeir hafa
32
HLJÓÐABUNGA