Heimili og skóli - 01.08.1968, Side 36

ilinu á meðan. Svona geta foreldramir á
margan hátt brugðizt börnum sínum. Það
er að segja taka frá þeim það aðhald, sem
þau þurfa til að ná heilbrigðum þroska.
Heimskulegt eftirlæti eða jafn heimsku-
leg harðstjórn, enda venjulega á þann hátt,
að hinir ráðvilltu foreldrar, sem grétu af
gleði, þegar barnið fæddist, standa nú ráð-
þrota og kveina: „Hvað höfum við eigin-
lega gert, sem ber svona slæman árangur?“
Svarið kemur miskunnarlaust og hljóðar á
þann veg, að af misheppnuðum foreldrum
fæðast misheppnaðir menn, sem hafa börn-
in fyrir knött, sem þeir henda á milli sín
í andlegu jafnvægisleysi. Þeir gefa sér
aldrei tóm til að hugsa og íhuga. Þeir
kynnast ek'ki börnunum sínum. Þeir hlusta
ekki á þau. Þeir skilja e'k'ki hlutverk sitt.
Þeir skilja það ekki, að það, að vera for-
eldrar, er hei'lt lífsstarf. Þeir skilja aldrei
eðli hlutverksins, að ala börnin upp til
þe’rrar sjólfsvirðingar, sem gerir þau að
þroskuðum einstaklingum, sem eru undir
það búnir að mæta freistingum lífsins og
gera sér grein fyrir að lífið er heil keðja
af vandamálum, sem þarf að leysa.
— En hvernig verða menn þá góðir
foreldrar? Lykilorðið er samvinna. Margir
foreldrar vita ekki, Ihvað börn þeirra hugsa
í raun og veru, því að þeir gefa þe’m aldrei
tækifæri til að segja það upphátt.
„Sérðu ekki, að ég má ekki vera að því
að sinna þér?“ er setning, sem ætti að
vera bannfærð af öllum foreldrum. „Hlust-
aðu“ er aftur orð, sem ætti að standa í
hjörtum allra feðra og mæðr. Það er
hverju barni lífsnauðsyn, að það hafi sinn
reglubundna tíma í návist foreldranna, svo
að þau geti talað saman í hreinskilni.
Uppeldisfræðingur hefur orðað þetta
svo: „Það eru ekki peningar, sem mest
veltur á, heldur tími.“
Það veltur mest á því að fá börn til að
tala.... tjá hug sinn, og hjálpa þannig
foreldrunum til að komast til botns í
hugsunum þeirra, sem eru sístarfandi. Það
er tilgangslaust að fara hörðum orðum og
dæma hart, ef barn af einhverjum ástæð-
um er í uppreisnarhug gagnvart umhverfi
sínu. Sterkum tilfinningum er ekki rutt á
brott með skipunum, en það má lægja öld-
urnar, ef foreldrarnir reyna að setja sig
inn í allar aðstæður og reyna að leysa þær
í samvinnu við barnið.
Að sM til barns, sem öskrar: „Eg hata
þig.___!“ er aðeins til að hella olíu í eld-
inn, og þetta verður enn verra við næsta
árekstur.
Vitur móðir hlustar og segir: „Ég veit
vel hvernig þér Iíður.“ Þegar barnið verð-
ur þess vart, að einbver skilur það, hjaðnar
reiðin eins og dögg fyrir sólu. Skilningur
er meira læknislyf við ósigri en mistök og
ásakanir.
Að þessu athuguðu getum við slegið því
föstu, að góðir foreldrar eru þeir, sem
geta dregið rétta línu á milli trúnaðar og
slæmrar hegðunar. Hvenær og hvernig ber
að setja þessi takmörk, er nokkuð komið
undir aldri barnsins.
Ekkert veldur barni meira öryggisleysi
en það að vera sí og æ að spyrja það
hvernig það vilji hafa þetta eða hitt. Hinn
frægi ameríski bamasálfræðingur, Benja-
mín Spook, sem er þekktur af bók sinni
„Bámið segir: Gjörðu það, sem er nauð-
synlfegt“. Með öðrum orðum: Slökktu ljós-
ið, þegar kominn er háttatími hjá baminu
án þess að rökræða það frekar....
Auðvitað verða að vera skynsamlegar
ástæður fyrir öllum þeim takmörkum, sem
við setjum. Það verður að vera samkvæmni
í þeim öllum. Ef við látum barn gera eitt-
hvað, sem það veit sjálft að er rangt eða
80 HEIMILI OG SKÓLI