Úrval - 01.05.1976, Qupperneq 60

58
ÚRVAL
Aldur á beinum er ákvarðaður með
sýrumælingum, þar sem mælt er
hlutfallið milli D-amínósýra og L-
amínósýra í leifunum. Því meira, sem
þar er af D-amínósýrum, þeim mun
eldri eru beinin. Þessi aðferð hefur til
dæmis verið notuð til að aldursgreina
beinafundi í Kalífornxu, og niður-
staðan bendir til þess,að menn hafi
búið í Norðurameríku fyrir að
minnsta kosti 50 þúsund árum.
Steingervingar, bústaðir og annað,
sem er eldra en nokkur hundruð
þúsund ár, er aldursmæit með því að
mæla hve mikið geislavirkt kalí hefur
breyst í lofttegundina argon í ösku-
lögunum. Niðurstöður þessara rann-
sókna benda til þess, að fólk hafi
búið á jörðinni fyrir meira en þremur
milljónum ára.
SNJALLIR VILLIMENN.
Hvernig skýra fræðingarnir nú þær
upplýsingar, sem fram hafa komið
með endurbættum aðferðum? I stað-
inn fyrir gömlu kenninguna um
dreifingu menningar frá einum stað,
er nú rætt um „sjálfstæða þróun” á
mörgum stöðum, að áhöld, land-
búnaður, þorp, leirvinna, málm-
vinna, borgir og konungdæmi og
annað þvílíkt hafi myndast í ýmsum
heimsálfum án þess að hver menn-
ingarheild hafi vitað um aðra — og ef
til vill ekki í neinni ákveðinni röð.
Hver menningarheild hafi þróast
samkvæmt þörf sinni, möguleikum
og snilli.
Eftir því, sem nú er best vitað,
voru fyrstu leirkerasmiðir jarðarinnar
japanskir fiskimenn en ekki bændur í
miðausturlöndum, eins og áður var
talið, og jarðræktin hefur heldur ekki
endilega njörvað fólkið við torfuna.
Mexíkanar héldu áfram hirðingjalífi
sínu í þrjú þúsund ár eftir að þeir
höfðu lært að rækta maís, og elstu
evrópubændur fluttu sig um set
þegar jörðin var hætt að gefa nóg af
sér, þar sem þeir voru. Mæjarnir í
Suðurmexíkó og Miðameríku byggðu
stóra pýramída og þróuðu ritlist, en
höfðu engar stórar borgir, en inkarnir
í Perú reistu stórfenglegar borgir,
vegakerfi og pólitískt ríki án þess að
kunna að skrifa — og hvorug þessara
menningarþjóða uppgötvaði hjólið.
Sem dæmi um, hve varlega skyldi
farið í að tala niðrandi um fólk
forríðarinnar, má nefna steinaldar-
fólkið í Englandi á þriðja árþúsundi
fyrir Krist, sem viðurkenndur forn-
fræðingur kallaði fyrir einni kynslóð
„skelfileg villimenn.” Þeir kunnu
hvorki að lesa né skrifa, vom fáir og
bjuggu dreift um landið án borga eða
kónga. Þó var gerð Stonehenge svo
stórkostlegt afrek, að hún skaut
þáverandi súmemm og egyptum ref
langt fyrir rass. Aldursgreiningar með
kolvetni 14 á viðarkolum og hjartar-
hornum, sem englendirngarnir not-
uðu fyrir haka, hefur leitt í ljós, að
gerð þessa mannvirkis hófst um 2700
fyrir Krist og stóð í rösklega þúsund
ár. Há, flöt björg, sem vega allt upp í
fimmtíu tonn, voru höggvin til og