Úrval - 01.05.1976, Qupperneq 125

LEINDARDÖMUR LESBLINDUNNAR
123
lagfæra stafsetningu sína og æfir sig
vandlega á ræðum, áður en hann
heldur þær.
Aðrir þeir, sem haldnir eru les-
blindu, komast einnig langt á frama-
braut sinni með því að laga sig að
aðstæðunum, sem þessi ágalli hefur í
för með sér. Woodrow Wilson,
forsed, lærði ekki stafrófið, fyrr en
hann var orðinn 9 ára, og hann lærði
ekki að lesa, fyrr en hann var orðinn
11 ára, og ættingjar hans álitu hann
treggáfaðan og þroskaheftan. Eink-
unnir hans í Princetonháskólanum
voru aðeins í meðallagi, en ræðustíll
hans tók jafnframt því að gerast æ
glæstari, þar til hann var orðinn alveg
snilldarlegur og greiddi honum
brautina í tvær forsetastöður, rektors-
stöðuna við Princetonháskólann og
stöðuna sem forseta Bandaríkjanna.
Patton hershöfðingi átti jafnvel
enn erfíðar uppdráttar. Hann hafði
ekki lært að lesa, þegar hann var
orðinn 12 ára. Það tók hann 5 ár að
komast í gegnum West Point-liðs-
foringjaskólann, og honum tókst það
eingöngu með því að læra kennslu-
bækurnar utan að orði til orðs, sem
krafðist geysilegrar vinnu.
Ekki eru allir þeir, sem haldnir eru
lesblindu, svona heppnir né hafa allir
til að bera slíka seiglu. Þeim er strítt
af bekkjarsystkinum sínum, foreldrar
þeirra og kennarar meðhöndla þá
eins og þeir séu latir, heimskir eða
andlega brenglaðir. Þeir verða fyrir
auðmýkingu, vegna þess að þeim
veitist svo erfitt að leysa af hendi ýmis
verkefni, sem veitast öðrum börn-
um auðvelt. Mörgum þeirra mistekst
ekki aðeins algerlega allt nám, heldur
fyllast þeir gremju, vonleysi, reiði og
þjáningu. Það er athyglisvert að sjá,
að koma má auga á augljós merki
þessa ágalla í dagbók Lees Harveys
Oswalds.
Margar ráðgátur skjóta upp kollin-
um, þegar reynt er að fínna nákvæma
orsök lesblindunnar. Hvernig starfar
heili okkar í raun og vem? Hvernig
lærum við að lesa og skrifa? Hvernig
getur greint barn, eða jafnvel full-
orðinn skapandi snillingur, sem virð-
ir orð fyrir sér, ' 'lkað orðið þannig,
að stafírnir snúi . • íð, fari á hvolf eða
skipti um stöðu innbyrðis? Hvers
vegna virðist vandamálið þrisvar
sinnum algengara meðal drengja en
telpna? Fram hafa komið tylftir
kenninga til skýringar lesblindu, en
samt hefur enn ekki verið kveðinn
upp endanlegur úrskurður um eðli
og orsök hennar.
Allt frá því um aldamótin hefur sú
kenning verið við lýði, að sökina sé að
fínna í gallaðri sjón. Sú hugmynd var
að nokkru leyti grundvölluð á þeirri
staðreynd, að þeir, sem em illa læsir,
beita ekki réttum augnhreyfíngum.
En sérfræðingar álíta nú rangar
augnhreyfingar vera afleiðingu, en
ekki orsök þess, að viðkomandi tekst
ekki að þekkja orð. Það er heilinn, en
ekki augað, sem lærir að lesa. Því
hefur enn ekki fengist svar við
spurningunni: Hvað hefur farið úr-
skeiðis í heilanum?