Félagstíðindi Stéttarsambands bænda - 01.11.1945, Blaðsíða 19
FÉLAGSTÍÐINDI
19
Af skránni sést þá fyrst og fremst, að
Danir grennslast um meðalkaup sumar og
vetur eins og við, fyrir bæði menn og konur,
og svo flokka þeir fólkiö, ekki aðeins eftir
kynferði, heldur og eftir aldri og eftir því,
hver aðalhlutverk einstaklingarnir hafa
innan heimilisins, en að sjálfsögðu er erfitt
að gera grein fyrir því hjá okkur, þar sem
sami maðurinn gegnir öllum mögulegum
störfum, sem fyrir koma innan heimilis-
ins.
Við útreikning mánaðarkaupsins hefi ég
lagt það vikukaup til grundvallar, sem
Hagstofan hefir reiknað með á ýmsum
tímum ársins, og margfaldað þetta með
4,3 — eins og Hagstofan gerir — til þess
að meta mánaðarkaupið, en það er nauð-
synlegt til þess að nota sama mælikvarða
og heimildir þær, sem ég hefi fyrir kaup-
hæð í Danmörku. Meðalkaupið vor, sumar
og haust, eða helminginn af árinu, kalla
ég meðaltal sumarsins hér. í Danmörku er
sumarið taliö 7 mánuðir, og er samanburð-
urinn því ekki alveg fullkominn, ef meta
skal árslaunin eftir þessum tölum.
Skráin sýnir okkur þá, að við veitum
upplýsingar um kauphæð, en gefum aftur
á móti ekkert yfirlit viðvíkjandi því, hvort
þeir menn, sem fá hið greinda kaup, eru
þess verðir eða ekki. En því miður er
ástæða til að ætla, að það séu ekki mestu
verkmennirnir, sem eftir hafa setið í
kapphlaupinu um að komast til bæjanna
um undanfarin ár.
Ef skráin er skoðuð gaumgæfilega, sýnir
hún meira en ég hefi nefnt. Hún sýnir líka
— i grófum dráttum — mismuninn á kaup-
gjaldinu í dönskum og íslenzkum sveit-
um á árinu 1944—45.
Kaup vinnumanna í Danmörku hefir
verið 131—180 kr. á mánuði að vetrinum,
eftir aldri og starfi. Mest hafa fjósamenn-
irnir (fóðurmeistararnir) fengið. Af tölum
þeim er sýna kauphæð vetrarvistarmanns-
ins íslenzka er auðsætt, að kaupið hefur
verið sem næst 2ýí> sinnum hærra hér en
í Danmörku síðastliðinn vetur.
Ef litið er á tölurnar fyrir sumarið, 234—
297 kr. á mánuði í Damprku á móts við
meðalkaup kaupamannsins íslenzka, 950
kr., verður þetta 3 y2 sinnum meira en í
Danmörku. Því verður ekki langt frá lagi,
ef fullyrt er, að íslenzki bóndinn borgi
þrisvar sinnum hærra kaup í ár en danski
bóndinn.
Ef litið er á kaup kvenfólksins verður
mismunurinn þó ennþá meiri, því að vetr-
arkaup kvenna hefur verið þrisvar sinn-
um hærra hér en í Danmörku og sumar-
kaupið 5 sinnum hærra.
Til samanburðar við verkamenn með
tímakaup við landbúnaðarstörf í Dan-
mörku hefur Hagstofan okkar engar tölur,
enda mun vafasamt, að hægt sé að fá
ábyggilegar heimildir, er byggja má á hér
í því efni, því að ráðning til landbúnaðar-
starfa fyrir tímakaup er óvenjuleg, nema
sérstakar ástæður séu fyrir hendi, en þær
verða ekki notaðar sem gildandi mæli-
kvarði fyrir meðalverð.
Verzlunarsamningur Noregs
og Danmerkur.
í verzlunarsamningum, sem nýlega voru
undirskrifaðir milli Danmerkur og Noregs,
er meðal annars gert ráð fyrir, að Norð-
menn fái 12000 tonn af maltbyggi til öl-
gerðar frá Danmörku. Meðal vara þeirra,
sem Danir fá frá Noregi eru 1000 tonn síld-
armjöl. Skorturinn á próteinríkum fóður-
efnum er stöðugt mjög tilfinnanlegur í
Danmörku.