Gerpir - 01.07.1947, Page 34

ir tilfínnanlegu veíðítjóni vegna þess, að ekkí
var nein stór síldarverksmiðja sunnan Langa-
ness, en þó aldrei eins og nú í sumar, er síldin
hefir að mestu haldið sig fyrir sunnan nesið og
langt suður með landi. Síld hefir sézt vaða víða
út af Austfjörðum í sumar, jafnvel allt suður
hjá Hvalbak. Síldveiðiflotinn hefir þó lítið farið
suður fyrir Vopnafjörð, sem skiljanlegt er, því
eftir því sem lengra er haldið suður á bóginn
verður siglingin lengri til baka með aflann.
Allt til þessa hafa ýmsir valdamiklir síldarút-
vegsmenn verið á móti því að ríkið reisti síldar-
verksmiðju á Austurlandi og hafa talið, að slík
verksmiðja ætti ekki rétt á sér, til þess væri
Austfjarðasildin of stopul. Nú hefir síldin sjálf
dæmt i þessu ágreiningsmáli, og verður sá dóm-
ur varla véfengdur héðan af. Auðvitað getur
síldin verið stopul fyrir Austurlandi og vafalaust
koma fyrir ár og ár að lítið verður um síld á
austurmiðum. En með leyfi að spyrja: Er síld
æfinlega við hendina á Norðurlandsmiðunum
þegar á að grípa hana? Manni hefir óneitanlega
sýnzt, að misbrestur væri nokkuð oft í því.
Þá er því ekki að leyna, að ekki eru allir á
einu máli um það, hvar á Austfjörðum skuli
reisa verksmiðjuna, og þarf það engan að undra.
Hér í blaðinu mun ekki alið á þeim ágreiningi að
óþörfu. Úrskurðarvaldið í því máli er hjá ríkis-
stjórninni, og getur hún gert hvort heldur hún
vill ákveðið staðinn sjálf, eða falið það einhverj-
um þeim mönnum, sem hún telur hæfa til þess.
Væri öllum bezt að úr þessu væri skorið og stað-
urinn ákveðinn sem fyrst.
Verður að vænta þess, að þingmenn Austfirð-
inga geri nú allt, sem í þeirra valdi stendur til
þess, að hafizt verðí handa um framkvæmdir i
þessu máli.
Misbeiting skrifstofuvalds.
í vor sl. ákvað Viðskiptaráð, að hér eftir
skyldi leyfisgjald af innflutnings- og gjaldeyris-
leyfum greítt í Heykjavík á skrifstofu Viðskipta-
ráðs, (nú fjárhagsráðs) en áður gátu menn a. m.
k. utan Reykjavíkur greitt gjald þetta á skrif-
stofum bæjarfógeta og sýslumanna. Þá hefir
sama stofnun ákveðíð að enga innflutta vöru
megi framvegis byrja að selja, fyrr en Viðskipta-
ráð (nú fjárhagsráð) hefir samþykkt verðið, og
tíl þess að fá þetta samþykki eru menn skyldaðir
til að senda ráðinu innkaupsreikningana. Áður
var Iátíð nægja að fyrírskipa mönnum, að fara
eftir ákveðnum reglum um álagningu, og verð-
lagseftirlitsmenn látnir gæta þess, að þeim fyrir-
mælum væri hlýtt.
Með þessum ráðstöfunum er enn verið að tor-
velda kaupsýslumönnum búsettum úti á landi,
að reka sjálfstæða innflutningsverzlun. Var þó
sannarlega nóg fyrir af reglugjörðum og lög-
um sem gera bein innkaup frá útlöndum svo erf-
ið, að kaupsýslumenn úti á landi hafa hver af
öðrum gefizt upp við að halda við slikum bein-
um samböndum.
Sýnir þetta, þó í smáu sé, glögglega þá tak-
markalausu ósvífni, sem skrifstofuvaldið i
Reykjavík leyfir sér að beita í garð þeirra sem
út á landi búa. Segja má að kaupsýslumenn I
Reykjavik eigi sæmilega auðvelt með að haga sér
eftir þessum nýju fyrirmælum; en þeim kaup-
sýslumönnum, sem heima eiga og verzlun reka
úti á landsbyggðinni baka slík fyrirmæli sem
þessi mikla fyrirhöfn og eru skaðsamlegur hemill
á eðlilegu viðskiptalífi. Með þessum aðgerðum
og öðrum slíkum, er forréttinda-aðstaða hinnar
reykvísku verzlunarstéttar stöðugt aukin á
kostnað þeirra, sem enn eru að berjast við að
halda uppi sjálfstæðum verzlunarrekstri úti á
landi.
Það væri létt verk og löðurmannlegt fyrir hina
mörgu fulltrúa dreifbýlisins á alþingi að koma
því til leiðar að slik ákvæði, sem þessi yrðu af-
numin þegar í stað. Það er sinnuleysi af þeim
að láta svona nokkuð viðgangast.
DagsbrúnarverkíalliS.
Eins og kunnugt er, þá lauk þessu langa verk-
falli 6. júlí sl.Hér skal enginn dómur á það lagður
né úrslit þess. Eitt er þó athyglisvert í sambandí
við það, og sem kann að hafa víðtækar afleiðing-
ar er fram líka stundir. Það skeði neínílega í
fyrsta skipti við þetta tækifæri, að allmörg stétt-
arfélög úti á landi tóku afstöðu gegn vilja og til-
mælum verkalýðs-valdhafanna í Reykjavík. Mun
þeim hafa brugðið illa við, því öllum valdhöfum
er það sameiginlegt, að þeir kunna því illa að
þeim sé ekki hlýtt. En reykvískum valdhöfum
væri hollt að gera sér sem fyrst ljóst, að byggj-
endur hinna dreifðu byggðarlaga landsins lítæ
á verk þeirra með vaxandi vanþóknun og tor-
tryggni.
32