Kristilegt skólablað - 01.09.1957, Síða 21

Gnðsgijallainenuii'iiir fjórir
T/-irkja Jesú Krists á margar táknmyndir. Allar
eiga þær að gefa til kynna einhvern þátt í
kenningu kristindómsins eða eitthvert atriði,
sem varðar kristna trú. Á erlendum málum eru
þessi tákn kölluð symból.
Algengasta og þekkasta táknmynd kristninnar
er krossinn. Hann minnir á kjarna kristinnar
trúar: Jesús Kristur gaf líf sitt á krossinum á
Golgata til þess að frelsa mennina frá syndum
þeirra og brjóta á bak aftur vald djöfulsins.
Annað tákn kristninnar er til dæmis dúfan.
Hún merkir heilagan anda, sem steig niður í
dúfulíki yfir Jesúm Krist, er hann var skírður
í Jórdan. Án heilags anda getur enginn maður
trúað og orðið sáluhólpinn.
Til eru fleiri kristnar táknmyndir í dýralíki.
Stundum má sjá saman mynd af manni og þrem
dýrum vængjuðum, með bók. Það eru ljón, uxi
og örn. — Þeir, sem komið hafa í kapellu Há-
skólans í Reykjavík, hafa séð þessar myndir
þar, þær blasa við, þegar gengið er inn, sínar
tvær til hvorrar handar á veggjum þeim, sem
eru framan við kórinn. Þessar myndir tákna hina
fjóra guðspjallamenn, sem skráðu frásögur Nýja
testamentisins um Jesúm, þá Matteus, Markús,
Lúkas og Jóhannes.
í ævagamalli prédikun er til skemmtileg lýs-
ing á þessum myndum, og þar er frá því sagt,
hvaðan þær eiga rætur sínar að rekja. Prédikun
þessi er til á forníslenzku. Hún er skrifuð eða
þýdd í Noregi í lok 12. aldar. Þar segir, að ver-
urnar fjórar, sem Jóhannes postuli sá umhverfis
hásæti Drottins á himni og lýst er í Opinberunar-
bók Jóhannesar, síðasta riti Biblíunnar, 4, 6—8,
hafi verið líking guðspjallamannanna fjögurra.
Síðan segir svo:
„Enn skýrði Jóhannes gjörr líkneski þessara
kykvenda og mælti: Eitt af þessum kykvendum
var líkt einu óarga dýri, annað var líkt uxa, hið
þriðja hafði álit manns, en hið fjórða var líkt
erni fljúganda. Ef vér lítum á upphaf allra fjög-
urra guðspjalla, þá megum vér skilja, hvern guð-
spjallamann hvert þetta kykvendi merkir, eða
fyrir hví þeir eru í þessum líkjum sýndir. Því að
Esekíel spámaður, er miklu var fyrir burð Krists,
sá þessi hin sömu kykvendi á himni, sem Jó-
hannes sá í himna sýn sinni.
Mattens hóf sitt guðspjall á langfeðra tali og
taldi kyn langfeðra allt frá Abraham til Krists.
En síðan sagði hann frá jarteinum burðar
Krists. Af því er hann maklega sýndur svo sem
maður, er hann hóf guðspjall sitt af mönnum
og taldi þær jarteinir Krists gjörsamlegast, er
manndóm hans merkja.
Markús hóf sitt guðspjall af guði heldur en
af mönnum og mælti svo: Þetta er upphaf guð-
spjalls drottins vors Jesú Krist, sonar guðs. —
Af því er Markús sýndur í líkneski hins óarga
dýrs, er stærst er allra dýra, að hann sýndi í guð-
spjalli sínu sterkleik máttar guðs, en læging
manndóms. I því merkir ið óarga dýr guðdóm,
að svo sem öll dýr eru hrædd við ið óarga dýr,
svo hræðist öll skepnan guð.
Lukas hóf guðspjall sitt af kennimönnum og
sagði fyrst frá Sakaría kennimanni og þá Jóhann-
esi baptista, syni hans, en hann reit í guðspjalli
sínu þau verk drottins flest, er hann gerði í
musteri eða nær musteri. Af því er Lúkas merkt-
ur í uxa líki, að kennimenn færðu forðum yxn
til musteris og sæfðu (þ.e. drápu) þar í fórn guðs.
En þær fórnir, er sæfðar voru guði forðum,
merktu pínsl drottins, er sæfður var á krossi lif-
andi fórn til lausnar vorrar.
En svo sem Lúkas er af því merktur sem uxi,
að hann sagði gjörst frá písl Krists, svo er og
Markús af því merktur sem óarga dýr, að hann
KRISTILEGT SKOLABLAÐ YJ