Freyja - 01.09.1905, Blaðsíða 3

VIII. 2.
FREYJA
27.
hama--aðeins 500 manns. í Tokio er gefinn út mesti sægur af
allskonar blöðum, af því eru 17 dagblöö og kostar hvert eintak
ekki nema brot úr centi. Aftur á móti eru ensk blöS þar afar dýr
—frá 25 til 3ÖC: eintakiS. Japar eru bókhneygSir mjög og lesa
mikið. Verk flestra merkustu enskra rithöfnnda hafa verið þýdd
á japönsku og eru þau ákaft lesin, sérstaklega af yngra fólkinu.
Það er haft eftir keisaranum (Mikado) að framvegis skuli allir
menntast, svo að í engum bæ sé ómenntuð fjölskylda, og í engri
fjölskyldu ómenntaður meðlimur. Það sem menntun Japa leggur
aðal áherslu á, er þjóðrœkni, hluttekning og háttprýði.
Tokio er aðsetursstaður japönsku stjórnarinnar. I borg þeirri
eru margir og góðir háskólar. Ég sá brátt að <ég hafði ekki gjört
rnér nærri nógu háa hugmynd um siðmenntun og snild þessarar
>austrœnu þjóðar, jafnvel þó ég vissi að listaverk Japansmanna
prýða sérhverja stáss-stofu heldra fólksins í fjórum merkustu borg-
ym heimsins, n.l. Lundúnaborg, Berlin, Paris og New York, og
auk þess borðstofur flestra gufuskipa sem sigla milli þessara landa.
Herra Frank Carpenter segir: Að þó Ameríkumenn hafi öll-
um öðrum þjóðum meiri áhrif á menntun Japa, þá séu nú færri
Ameríkanskir kennarar við háskóla Japaníta en verið hafi, en það
komi til af þeirri reglu Japa, að líða engum útlending að kenna
það sem Japar sjálfir geti lært og kennt. En þrátt fyrir það held-
ur prófessor Fenalossa frá Salem, Mass. Br. hæsta embœtti við
fagurlistafræðis og forngripasafns-deildina í Japan, enda er það
embœtti til orðið einungis fyrir hann, því hann varð fyrstur til að
taka eftir auðlegðþjóðarinnar í þeim efnum. Hann hefir sérlega mik-
ið álit á listaverkum Japa, og segir að Ameríkumenn geti mikið af
þeim lœrt í því efni. Hann hefir gefið sig við fornlistafræði Japa í
tíu ár, og þegar við vorum í Tokio, var hann, ásamt herra Kuki
fyrrum sendiherra Japa til Bandaríkjanna, að ferðast um Japan
til að líta eftir og safna fornum listaverkum í Kioto, og lét hann
þá myndasmið keisarans mjmda nokkuð af þeim munum.
Engir Japanskir listamenn mála eða höggva fegurri konu-
myndir en hirðmálari keisarans, og óvíða eru fegurri myndasöfn
en sjá má á eins dags göngu í Tokio og Kioto. Japar eru mjög