Helgarpósturinn - 08.06.1979, Side 9

9
börnum sinum á góöum sama-
staB. Þvi þaö er meiri háttar
ósanngirni aö ætlast til þess af
mæörum aö þær séu mæöur og
ekkert annaö ef þær langar til
aö vera eitthvaö fleira.
Þaö þýöir heldur ekki annaö
en horfast i augu viö staö-
reyndir. Mæöur halda áfram að
vinna úti i auknum mæli hvort
sem þær eru einstæöar eöa ekki
og hvort sem dagvistarheimil-
um fjölgar eða fækkar. Þvi eins
og öllum er kunnugt, getur
venjuleg fjölskylda ekki lifaö af
tekjum eins. Ef endareiga aöná
saman veröa báöiraö vinna úti.
Ogég þekkiengan semleyfir sér
að halda þvi fram aö þeytingur
milli leikskóla, barnfóstru og
guð má vita hvers, sé betri fyrir
barnið en þaö aö fá aö vera á
sama staö allan daginn á dag-
vistarheimili. Þaö veröur þvi
fróðlegtaðsjá hvemiklu lengur
fólk unir viö þaö ástand aö fá
ekki rúm á dagvistarheimili,
nema þaö sé einstætt foreldri
eða námsmaöur.
Mikilvægur þáttur i þvl bar-
áttumáli aö fá fleiri dagvistar-
heimili væri að foreldrar sem
eiga þar börn sameinuöust um
aö opna umræöu um þessi mál
og skýrðu frá reynslu sinni af
heimilunum. Foreldrafélög sem
nú starfa á örfáum dagheimil-
um, ættu að hafa frumkvæöi um
þaö.
En foreldrafélög eiga ekki aö
vera til þess eins aö ræöa málin
út á viö. Þau eiga einnig aö vera
til þess aö efla innra starf dag-
vistarheimilis og sjá til þess aö
nógu vel sé aö börnunum búið.
Afskiptaleysi foreldra um þau
mál hefur veriö svo mikiö aö
furöu gegnir. Þvi þaö er rangt
aö lita svo á aö ekkert þurfi aö
málum barna sinna aö hyggja ef
þau hafa fengiö inni á dag-
vistarheimili, og skylda for-
1 eldra aö vera meö nefið niöri þvi
sem þar gerist. Slik ihlutun
hlýtur lika aö vera mjög
ákjósanleg frá sjónarhóli
starfsfólks þvi eins og allir vita
er leiöinlegt aö vinna starf sem
enginn bregst viö á nokkurn
hátt.
Þaöværi vissulega þarft verk
og raunar alveg sjálfsagt, hvort
sem þaö er barnaár eöa ekki,aö
stofna slik foi eldrafélög á öllum
dagvistarheimilum. Þannig
félög gætu sannarl. stuölað aö
þvi aö eyða rikjandi fordómum
um dagvistarmál, fordómum,
sem sumir reyna enn aö ala á.
Erfitt er aö vita hvaö á aö nefna
hugarfar sem Mggur aö baki
slikum fordómum. Háfjalla-
stælar og holtaþokumórall kem-
ur hvort tveggja til greina.
A þessu herrans ári 1979 er
risinn upp nýr þjóðflokkur á
meöal vor. Þaö eru börnin. A
sama hátt og konur risu upp
fyrir nokkrum árum og fóru að
vera til. Barnaár og kvennaár.
Er þetta ekki undarlegur heim-
ur að þurfa sérstök ár til aö
minna á meira en helming
mannkynsins? En þaö sést ein-
mitt best á ýmsu sem ritað er
um málefni barna I islensk blöð
á blessuðu barnaárinu að ekki
er vanþörf á sérstöku ári I
þeirra þágu.
Þetta á einkum viö um dag-
vistarskrif. Það er undarlegt
til þess aö vita aö ennfinnstfólk
á þessu landi sem telur slíkar
stofnanir af hinu illa. Og sér
málin ekki i ýk ja vibu samhengi
frdcar en fyrri daginn.
Astæðan til þess að sumir
leyfa sér enn að hafa þessa
skoðun á málinu er aö sjálf-
sögöu sú aö dagvistarheimili
hafa veriö gerö aö einöngruðu
fyrirbrigöi á íslandi, sem
sprettur af illri nauösyn. Þar fá
engir aörir inni meö börn si'n en
einstæðir foreldrar og náms-
fólk. Þessir tveir hópar hafa
verið sorglega hljótt um dag-
vistarmál frá þeim sem best
þekkja til þeirrar þjónustu sem
þar er veitt. en hinir veriö dug-
legri aö gaspra sem aldrei hafa
átt börn á slikum stofnunum.
Sú afstaða aö dagvistar-
heimili séu af hinu illa virðist
furöu algeng á Islandi og svo
rótgróin aö þaö hefur jafiivel
tekist aö troöa inn sektarkennd
hjá þeim sem eiga þar börn.
Maöur hefur heyrt sögur um
fólk sem aumkar sig yfir börn
persónulega, þegar þaö fréttir
að þau eru á slikri stofnun.
mæöra sinna svo til einna, en
bendi á að þaö hlýtur aö vera
hollara aö hafa fjölbreytnina
heldur meiri eftir aö börn eru
komin af ungbarnsaldri. Það
ættu þvi' aö vera sjálfsögð
mannréttindi fyrir hvert einasta
barn að hafa aögang að dagvist-
un eöa leikskóla einhvern hluta
af forskólaaldri. A sama hátt og
þaö ættu aö vera sjálfsögö
mannréttindi fyrir hverja
móður aö geta unniö úti ef hún
kýs þaö, hvort sem hún þarf á
þvi aö halda fjárhagslega eöa
ekki — að vinna úti og vita af
he/garpósturinn- Föstudagur 8. júní, 1979
holtaþo kumóra 11
hringbordid
t dag skrifar Steinunn Siguröardóttir
Háfjallastælar
og
Helgi Sæmundsson — Hrafn Gunnlaugsson — Jónas Jónasson —
Páll Heiöar Jónsson — Pétur Gunnarsson — Steinunn
Siguröar dóttir — Þráinn Bertelsson
„Auminginn litli, ertu á barna-
heimili”. En þaö dettur engum i
hug aö vorkenna barni aö eiga
foreldra sem hafa aldrei lausa
stund til aö sinna ööru en likam-
legum þörfum þess.
Þvi þaö veröur aö segjast eins
og er aö á Islandi er nú álika lit-
iö rúm fyrir börn og gamal-
menni. Fjölskyldur nútildags
erumeð þeim hætti aö þær hafa
ekki aöstööu fyrir þessi aö-
skotadýr, sem voru sjálfsagöir
„hlutir” I hinum stóru fjölskyld-
um áöur fyrr. Þá voru nú fleiri
um aö ala upp hvert barn en
gerist i kjarnafjölskyldum nú-
tfmans. Já kjarnafjölskyldum.
Þaö er aldrei talaö um aö þaö
séu bitur örlög fyrir barn að al-
ast upp hjá foreldrum slnum og
engum öörum. Foreldrum, þaö
er aö segja móður, þvi faöirinn
vinnur úti, og samkvæmt is-
lenskrihefö erekkinóg aöhann
vinni úti, heldur er hann llka
útilegumaður. Þá sjaldan hann
er heima er hann meövitundar-
litill af þreytu og til litils gagns
fyrir fjölskylduna. Meö fullri
viröingu fyrir mæörum held ég
aö fáar þeirra séu svo andrikar
og þolinmóöar að þaö teljist hiö
ákjósanlegasta fyrir börn að sjá
þær og varla neitt nema þær
þangaö til þau byrja I skóla.
Fimm ár eru langur timi og
samkvæmt kokkabókunum eru
þaö einmitt þessifimm fyrstu ár
sem ráöa úrslitum um hvernig
úr manneskju rætist.
Ég ætla þó ekki aö halda þvi
fram aðþaösébörnum beinlinis
skaölegt aö alast upp i skjóli
ekki veriö háværir um sin mál
og stundum engu likara en þaö
sé af skömm yfir þvi aö þurfa
að hafa börnin á dagvistar-
heimili. Þaö hefur þess vegna
Vegna skrifa Helgarpóstsins
um Elliheimiliö Grund og aö
sumir telja árásarskrifa á Gisla
Sigurbjörnsson, forstjóra
heimilisins, get ég ekki oröa
bundist.
Þykir mér vörn starfsfólksins i
þessum umræöum hafa mistekist
Iflestu, einsogviö var aö búast. 1
fáti þvi, sem gripiö getur fólk sem
þarf að kasta rekunni frá sér i
Geir Hafstein Hansen:
ekki allt séð innan stofnunar-
innar, þótt hún hafi haldiö til á
heimilinu um árabil.
Ég vil taka þaö strax fram til aö
fyrirbyggja allan misskilning að
þetta tilskrif er ekki aö undirlagi
Gisla Sigurbjörnssonar eða
stofnunarinnar, enda hef ég
aldrei veriö þar á launaskrá. Ég
skrifa þetta frá sjónarmiöi
viöskiptamanns, sem eins og
margir aðrir misskildu hlutverk
forstjórans og héldu eins og
presturinn sem skrifaöi i Vel-
vakanda á dögunum aö fyrirtækiö
um sumarið 1968 þegar ég átti
min viöskipti viö þessa stofnun út
af nákomnum ættingja. A þessum
langa tima sem liðinn er, þá er
mér orðið ljóst að það sem ég
taldi þá vera umkvörtunarvert
hefur sinar skýringar. Vil ég þar
nefna sem dæmi, að þegar ég kom
aö sjúklingnum með bundna
hendi við rúm sitt, taldi ég það
misþyrmingu en sennilega hefur
það verið vegna þess hve erfið-
lega hefur gengið að koma ofan i
hann fisknum.
Eins þótti mér aöfinnsluverö
alitof löng sólböö sjúklingsins i
stól, þar sem hann gat ekki setiö
uppréttur hjálparlaust. Þetta
hefur sjálfsagt veriö gert meö
velferö sjúklingsins i huga eöa I
versta falli fyrir misskilningi i
ÁBYRGÐARHLUTI AS REKA SJÚKRA-
DEILD GRUNDAR ( NÚVERANDI FORMI
friösælli jaröarför eöa hönskun-
um úr uppvaski og gólfþvottum
og bregðast til varnar þeim mál-
stað sem hefur verið rangtúlk-
aður að þeirra dómi af vondu
fólki, þá er engu að siður kapp
best með forsjá. Þykir mér flestir
leggja of mikla áherslu á hvað
þeir hafi EKKI séð og að beita
fyrir sig Heimilisblaðinu og
visunum hennar Guðrúnar frá
Melgerði er væntanlega ekki nógu
sannfærandi, þvi að hún hefur
væri „Grund hans Gisla”, sem
hannbæriábyrgðá. Svoernefni-
lega ekki, heldur er fyrirtækiö
sjálfseignarstofnun.svo aö hafi
fólk yfir einhverju aö kvarta er
rétt að benda þvi á að fara beint
vestur á Hringbraut 50 og tala viö
húseignina sjálfa og spara sér
þannig ótrúlega fyrirhöfn, sem
jafnframt gefur forstjóra og
starfsfólki starfsfrið við
mannúðarstörf sin.
En þetta var mér ekki kunnugt
ljós þess að yfirkonan var frá suð-
lægri slóðum og hefur viljað láta
sjúklinginn njóta .þessara fáu
sólarstunda sem gefast hér á
landi.
A sinum tima fór ég þessu
leiðina sem Magnea Hjálmarsd.
bendir á varðandi kvartanir.þ.e.
aö tala við yfirkonur, lækna eöa
forstjórann sjálfan en komst aö
þvi aö vegna skipulags fyrir-
tækisins var þaö einungis tima-
sóun. Aövisutókforstjórinnmér
i
i
i
i
I
vel þar til hann vissi erindi mitt
og hann sá ekki aöra lausn á
kvörtunum minum en að ég tæki
sjúklinginn sjálfur aö mér. Heföi
forstjórinn hinsvegar þá útskýrt
fyrir mér, aö Grund er fyrirtæki
og aö fyrirtæki verður að reka ■
með sem ódýrustu vinnuafli og á
sem hagkvæmastan hátt — að
matur mátti ekki fara til spillis og
þar fram eftir götum, er ég viss
um að ég hefði skilið allt mikið
betur, og losað okkur báða við
leiðindi.
En aö lokum vil ég aöeins
undirstrika eitt. Iþrjú ár daglega
heimsótti ég þennan nákomna
ættingja minn eða alls yfir þús.1
und skipti. Ég komst þá aö raun
um á þeim tima, aö það var vel
búiö aö þeim vistmönnum sem
vorusæmilega rólfærir eöa höföu
fótaferö, en jafnframt að hinu aö
sjúkradeild þessarar stofnunar,
sem svo er nefnd, er ábyrgöar-
hluti aö starfrækja i þvi formi
sem þá var og eftir grein Særúnar
Stefánsdóttur virðist ekki ýkja
margt hafa breytst frá þeim
tima.
Eftir á furöa ég mig stundum á
þvi hversu blindur ég og aörir
sem þarna áttu ættmenni, vorum
á það hversu illa var búiö aö
þeirri deild, sem sjálfsagt má
rekja til þess aö rekstur hennar
hlýturalltaf aö veröa kostnaöar-
samarien annarra deilda, ef vel á
að vera. Mér er það ljóst að mis-
tök þau, sem áttu sér stað 1968 og
ég varö vitni að, en tel ekki
ástæðu til að rekja frekar, verða
ekki bætt með neinum skrifum.
En ef þessi umræða sem nú á sér
stað, yrði til þess að núverandi og
verðandi vistmenn þessarar
deildar fengu einhverja betri um-
önnun — að sjálfsögðu með meiri
tilkostnaði og vandaðra vali á
starfsfólki, auk eítirlits ábyrgra
aðila þá hafa þau ekki orðið til
einskis.