Helgarpósturinn - 14.09.1979, Blaðsíða 6

6
I
Föstudagur 14. sept. 1979-tlSÍQ&TpQ'SftJrínri—

Aðkoman
Viö komum meö Noröurleiö aí
Laugarbakka i Miöfiröi kl. hálf-
tvö, og auk min reyndust fjórir
Þjóöverjar ætla i þetta skipti. A
vegamótunum stóö ekki neinn
prúöbúinn gestgjafi að bjóöa
okkur velkomin meö hjartnæm-
um ræðustúf, heldur kraftaleg-
ur ungur maöur, veöurbitinn
meö úfna siölokka jarpa, i
velktum smekkbuxum og talaöi
islensku, þýsku og ensku á sama
kæruleysislega mátann. Og á
samri stundu var öllum ljóst, aö
hér yröi ekki neinn penpíuskap-
ur a feröinni, hafi einhverjum
dottiö slikt i hug.
Viö tróöumst inn i 25 ára
gamlan rússajeppa með enskri
vél og islensku húsi. Og slöan
var ekiö framhjá Bjargi Grettis
og Asdisar og Litlabakka, þar
sem Guðlaugi bónda þótti séra
Sigurbjörn ekki giska búmanns-
legur, þegar biskup kom aö
heimsækja móöur hans hundrað
ára. Eftir hálftima er komiö til
Aöalbóls i Austurárdal, sem
veriö hefur 10 ár i eyöi, siöan
þjóösagnapersónan Benedikt
hætti aö búa og hlusta á sveita-
simann. Þar er hús frá árinu
1913.
Guðrún, þýsk vinkona Abba,
ræöur þar fyrir innan stokk. Og
nú fær hver maður sitt herbergi
eða svo gott sem. Síöan er boöiö
upp á ketsúpu, en þau gera sér
allan timann far um aö fóöra
fölk sem mest á staðgóðum is-.
lenskum sveitamat.
Reiðir og veiðar hefjast
Að þessu loknu er kominn timi
til að kynna menn og hesta og
reyna aö velja hverjum viö sitt
hæfi. Siöan er fariö I einskonar
prófreið frameftir dal, en aö þvi
búnu er dagur aö kveldi kominn.
Abbi haföi lent i nokkrum
örðugleikum næstu ferð á und-
an. Þaöhafði skipst á súld, þoka
og rigning, svo aö sjaldan var
skyggni meira en 100 m. Og þá
er smátt um kennileiti á heið-
inni. Auk þess höföu sumir veriö
harla óvanir og dottið þrásinnis
af baki. Hann- vildi þvi siður
leggja upp á heiöina fyrr en
veöur batnaöi.
Morguninn eftir var mönnum
þvi hleypt til veiða fram i Aust-
urá. A meöan birti, og eftir há-
degi var riöið yfir i Núpsdal.
Þaö er furöanlega riiikiö útsýni
af þessum lága hálsi milli dal-
anna. Og viö komum niöur að
Efranúpi, þar sem Skáld-Rósa
hvilir undir steini, sem Kvenna-
samband Vestur-Húnavatns-
sýslu setti á leiði hennar árið
1965. Þangaö áttu þeir kirkju-
sókn drengirnir frá Litluþverá,
sem urðu fyrirmynd að drauga-
ganginum og kindadauöanum I
Sjálfstæöu fólki. Og þaðan er
Skúli Ben.
Kl. 12 á þriöja degi er lagt upp
á Arnarvatnsheiöi. Þaö er bjart
og milt. Leiðin liggur ýmist um
móa, grýtt holt eða mýrardrög,
sem hestarnir liggja nokkuö i,
svo fara veröur af baki. Aðrir
vegfarendur eru aöskiljanlegir
fuglar, stóöhross meö folöldum
og lagöprúöar ær meö vænum
dilkum, sem allt er mikil prýöi á
landinu. Og um hálfsex er kom-
iö aö leitarmannakofa meö
stóru hesthúsi viö Stripalón.
Kofinn er nýlegur og vel ein-
angraöur, en I honum þyrfti aö
vera einhver ofn, ef eitthvaö
yröi aö veöri hér I 500 m hæö.
A ARMRIATNSHÆMJM
þá haldið til byggða. Og nú voru
hestarnir svo heimfúsir, að
sumum þótti nóg um, enda tók
sú ferö ekki nema tæpa fjéra
tima. Það var tekið á móti
okkur á Aðalbóli með steiktu
lambalæri, en seinna um
kvöldiö dró elsti Þjóðverjinn
upp tollinn sinn, og segir ekki
meira af þvi. Uppúr næsta
hádegi var svo aftur haldiö i veg
fyrir Noröurleið.
Kjarkmaðurinn ég
Mér var þaö nokkurt forvitn-
isefni, hvernig gengi aö sitja
hest. Þvi þótt ég sé alinn upp viö
hestbak, haföi ég naumast
fessora Halldórs Halldórssonar
og Duilearga gamla i Dyflinni.
Annar sagði, að ég yrði aldrei
almennilegur visindamaöur,
nema ég lærði að taka i nefið, en
hinn, að til þess yrði ég að læra
aö veiöa lax. Það er þó rétt-
lætanlegt aö draga fisk sér til
matar, einkum ef hægt er að
notast við spún eða gerviflugu
og ekki þarf að fremja það
voðaverk að þræöa engjanda
maðk uppá öngul.
Vinir minir hér syöra tókust
hinsvegar á loft, þegar þeir
heyrðu, hvaö til stóð. Hallfreöur
örn skrifaði i snatri niöur
Hvaö veit venjulegur lands-
maöur um Arnarvatnsheiði? Aö
þar eiga vötnin aö vera eitt af
þrennu óteljanlegu á Islandi og
þar heitir Réttarvatn eitt, sem
Jónas orti um og viö syngjum
undir fallegu þýsku lagi.
Mér þótti þvi ómaks vert aö
taka boði um nokkurra daga
reiötúra um þetta svæði, sem
Arinbjörn Jóhannsson frá
Brekkulæk i Miðfiröi byrjaöi aö
skipuleggja i sumar. Hann legg-
ur til hesta, mat, húsaskjól,
leiösögn og veiöarfæri fyrir sil-
ung. Helst vill hann ekki hafa
nema 6 manns i hverri ferö til aö
geta veitt betri þjónustu.
útl lyst
eftir Arna Björnsson
fundið þessi stinnu fjörtök i
bráöum 20 ár. En það þurfti
ekki nema fyrsta hálftlmann til
að vöövar og sinar tækju aö
bregðast rétt viö einsog i æsku.
Harðsperrur og eymsli i
sitjanda uröu ekki teljandi.
Svona túrar geta sumsé veríö
ágætir fyrir þá, sem hafa haft
Leitarmannakofi á Arnarvatns-
heiöi, þar sem búiö er meöan
dvalist er á heiöinni.
gaman af reiömennsku, en
leggja ekki i þá fjárfestingu og
umstang, sem fylgir þvi aö
eignast og reka hest i þéttbýli.
En þessir reiðtúrar eru þó full-
strembnir fyrir þá, sem aldrei
hafa stigiö á hestbak áöur.
Mér hraus miklu meir hugur
flugnamergö: eina átti aö nota i
björtu, aöra i skýjuöu, þriöju I
dimmu, f jóröu i gruggugu vatni,
fimmtu i gáróttu, sjöttu i spegil-
sléttu, sjöundu i roki, áttundu i
rennandi vatni o.s.frv. Finnur
Torfi (Hjörleifsson auövitað)
dró hinsvegar strax uppúr pússi
sinum eina flugu friöa og gaf
mér.
Ég hélt svo noröur meö hand-
rit Hallfreðar og flugu Finns i
vasanum, en ekki höföinu.
Veiddi svo fyrstu og einu
silungstitti lifs mins á spún.
Lofgjörð
Annars er þaö heldur notaleg
iöja að rölta einn i góöu veöri
meöfram vatni prýddu álftum
og himbrima og kasta ööru
hverju út spún eöa flugu. Maöur
er i góðum friöi meö sjálfum
sér. Þetta minnir reyndar tals-
vert á þá göfugu Iþrótt að vaska
upp i eldhúsi, sem einsog allir
vita er næsta indæl vinna, þegar
maöur fær aö vera viö hana i
friði: hvernig maður sigrar
hvert riddaravirkið á fætur
ööru, afhjúpar pólitisk hrösul-
menni eða skirir jafnvel þver-
brotna heiöingja til réttrar
trúar uppúr Hreinol og Vex.
Ég get mælt með þessum
feröum viö þá, sem vilja slappa
af án þess að liggja i leti og hafa
þó að mestu sina hentisemi
fram i heiöanna ró. Þótt
aðbúnaður sé frumstæður, er
hann kjarngóður og öruggur likt
og i fjárleitum. Menn veröa ein-
ungis aö hafa með sér hlýjan og
skjólgóðan fatnaö, föðurland og
annað úr blessaðri Islensku
ullinni. Gerviefni ætti að foröast
næst sér og bómull i hófi.
Hinsvegar er þetta alltof
ódýrt hjá honum Arinbirni. 70
þúsund eru skitur á priki fyrir
allt sem hann leggur til. Og þótt
honum sé það visst hugsjóna-
mál aö veita öörum hlutdeild i
fjallagleði sinni þá má ekki
minna vera en hann hafi svosem
miðlungs BHM-kaup fyrir
amstriö, þótt auövitaö ætti hann
fremur að fá allar þessar álags-
greiöslur, sem dugmikil stéttar-
félög semja um. Hann heldur
þessu væntanlega áfram næsta
Um kvöldið lagði Abbi silunga-
net, en aðrir freistuðu aö veiöa á
stöng I nærliggjandi vötnum.
Otsýni og umhverfi
Arnarvatnsheiði er afar flat-
vaxin, svo að ekki þarf aö rölta
nema upp á dálitla hundaþúfu
til að sjóndeildarhringurinn
stækki um hundrað ferkíló-
metra. Enda gefur á aö líta i
Aöalból, fyrsti áfangastaður.
fjarlægðinni. 1 noröri ris Vatns-
nesfjall, þá Viöidalsfjall, Jör-
undarfell austan Vatnsdals,
Krákur á Sandi, Langjökull, Ei-
riksjökull, Hafrafell, Hádegis-
hnúkar, Geitlandsjökull, Strút-
ur, Okiö, Skarösheiöi og slöan
Baula með kálfinn sinn, Snjó-
fjöll meö Tröllakirkju og loks
fjöll vestan Hrútafjaröar. Það
passar ekki viö kortiö, aö við
sjáum fjöll á Reykjanesskaga
hægra megin viö Skarösheiöi.
En hvaö gat þetta þá veriö?
Þaö eru engin undur, þótt
Steingrimur Thorsteinsson ætti
svefnlitla nótt hér uppfrá og
dundaði sér við aö yrkja
Þú bláfjalla geimur með heiö-
jökla hring
um hásumar flý ég þér aö
hjarta,
sem viö notum viö sænska þjóö-
sönginn. Ég nam vist þessar lin-
ur fyrst fjögra ára gamall, en
setti þær f samband viö hundinn
á næsta bæ, sem hét Hringur og
hafði enda hvitan prestakraga
um hálsinn. Og þau hugrenn-
ingatengsl uröu lifseig.
Logniö, bliöan og sólsetrið
fyllti mig svo rómantiskri
föðurlandsást, aö ég ákvaö að
sofa i dúnpokanum úti i mosa og
lyngi. Þaö var dýrlegt. Siöan
vakti mig fuglakvak og jarmur
lamba og ilmur af mold og
blómum. Og þegar ég glennti
upp skjáina, blasti Iskaldur
Eirlksjökull við. Viö slikar
Skyldi Jónas ekki hafa legiö
svona einhvern tima meö
hestinn?
aöstæöur hugsar maöur án þess
að skammast sin, aö þetta er
landiö þitt og þetta land átt þú
og þetta land á þig.
Dagarnir líða
Morguninn eftir reyndu menn
ýmist aö veiöa eöa sleiktu sól-
skiniö, en Abbi geröi aö afla og
sauö og steikti silung, sem viö
átum meö kartöflum og sméri.
Siödegis var svo riöiö yfir aö
Arnarvatni stóra. Þar héldu
hinir veiöiglööu áfram aö þjóna
lund sinni, en ég reiö upp á
Svartarhæö einsog ég held að
Jónas hljóti aö hafa beitt fáki til
aö sjá Réttarvatn og Hvanna-
móa.
Fimmta daginn var dundaö
við sitthvaö fram til kl. þrjú, en
Þegar maöur opnar augun á
Eiriksjökuli viö sjónum.
viö þvi aö veiöa silung, enda
jafnan haft skömm á þvi athæfi
aö drepa dýr sér til skemmt-
unar. Og ég hef hingaö til i
tveim efnum staöist frýjunarorö
bestu manna einsog þeirra pró-
morgnana blasir iskaldur
sumar. Auk hans sjálfs hefur
Otivist einkum veitt
upplýsingar um ferðirnar, og
blööungur hans liggur einnig
frammi hjá Ferðafélagi
Islands.