Helgarpósturinn - 21.09.1979, Blaðsíða 18
18
Föstudagur 21. september 1979 —helgarpásturinn..
John McNeffl — meö trompetinn sinn
Hinn nýi Miles Davis til íslands
1 aprll sl. hljóöritaöi John
McNeil aöra breiöskifu sína: Fun
(SCS-1117) og kom hiln ilt i byrjun
þessa mánaöar. Billy Hart er einn
eftir af félögunum frá Embarkat-
ion. DavidLiebman leikur á saxa
og flautu ihann lék meö Miles
er íslfelldri þróun og þvi er þaö
upplifun aö heyra hann. Þaö ger-
ist alltaf eitthvaö nytt. Eitthvaö
sem viö áttum ekki von á.
Buröarásar flestra tónleika
Jazzvakningar til þess hafa veriö
skotheldar bibopstjörnur, ef und-
Davis 74-3), Richard Beirac á
pianó og Buster Williams á bassa.
öll verkin eru eftir McNeil og ef
eitthvaöer þá er þessi skifa hinni
fyrri fremri. ESPlinan er enn á
uppleið og á einu verkanna, Iron
Horse, hvili'r liöiö sig og trommu-
leikarinn Mike Hayman leikur
dúett meö McNeii þarsem McNeil
■=annar frumleika sinn þrátt fyrir
Davisáhrifin. Hayman, sem leik-
iö hefur meö Freddie Hubbard,
mun koma meö McNeil til
tslands.
McNeil veit aö ekkert veröur til
af engu og um vissa kollega sina
segir hann „Þráttfyrir leikni sfna
finnst mér sem ýmsa unga hljóö-
færaleikara skorti rótfestu
Þaö er einsog þeir hafi aldrei haft
fyrir þvi aö lfta um öxl og kynna
sér bibopiö — læra tónlist Charlie
Parkers — kannski vegna þess
hve erfitt þaö er.”
John McNeil er metnaöarfullur
tónlistarmaöur og rafmagns-
bassaleikari. Þaö veröur spenn-
andi aö heyra tónlist hans i Aust-
urbæjarbiói. Hefur rafmagniö
vikiö ESPli'nunni til hliöar? Er
hann á sömu braut og Miles Davis
var undir lokin? Eitt er vist, hann
an er skilinn Niels-Henning á
hinum magnþrungnu tónieikum I
Háskólabiói i fyrra. Þaö er þvi
kærkomin tilbreytni aö fá aöhlusta
á nýrri djassmúslk einsog þá er
kvartett trompet leikarans John
McNeils leikur, en þeir munu
músikera i Austurbæjarbfói þann
4. október nk.
John NcNeilerrúmlegaþritugur
amerikani og var gjörsamlega ó-
þekktur er hann hljóöritaði fyrstu
breiöskifu sina Embarkation
(SteepleChase SCS-1099) I mars i
fyrra.
John ákvaö aö veröa trompet-
ieikari er hann sjö ára gamall
heyröi og sá Louis Armstrong i
sjónvarpi. Hann fékk trompet
tveimur árum seinna. „Fjöl-
skylda min var ekki sérlega
músikölsk. Mamma hamraöi
Happy Birthday á pianó og pabbi
söng í baöinu.” Fyrsti kennari
hans var dama sem lék á flautu
og hann stældi Louis. Fyrst þegar
hann kom i menntaskóla komst
hannaö þvl aöfingrasetning hans
var kolvitlaus en hvaö um þaö,
hann haföi kynnst tónlist Miles
Davis og þaö uröu áhrifarik
kynni.
1975 hélt hann til New York og
fyrstu 18 mánuöirnir uröu erfiöir.
Hann svalt heilu hungri en þrauk-
aöi samt og smásaman fór hann
aö fá djobb&djobb. Siöla árs 1977
taldi hann sig reiöubúinn aö láta
heiminn heyra i John McNeil, en
þaö var hægara sagt en gert aö ná
samningi viö hljómplötuútgef-
anda. Hann dó þó ekki ráöalaus
og sendi snældu meö upptökum á
tónlist sinni til Kaupmannahafn-
ar drottningarinnar þar sem Nils
Winther sat á skrifstofu Steeple-
Chase í kjallara á Austurbrú.
John hitti beint í mark og Nils
hraöaöi sér til New York aö hitta
þennan upprennandi djassmeist-
ara. Arangurinn varö breiöskifan
Embarkation og samningur viö
SteepleChase.
A Embarkation er valinn maö-
ur i hverju rúmi. Bob Berg á
saxinn, Joanne Brackeen á pianó
og rýþmasveitin skipuö góökunn-
ingjum okkar: bassaleikaranum
Rufus Reid sem hér lék meö
Dexter Gordon og trommurnar
lemur Billy Hart sem lék f trfói
Niels-Hennings á fyrmefndum
tónleikum i Háskólabiói. McNeil
samdi öll verkin á skifunni utan
eitt er Joanne setti saman. Andi
ESPtimabils Miles Davis svifur
yfir vötnunum, sem kompónisti
hefur McNeil gengiö f smiöju
Davis og Herbie Hancocks og
trompetleikur hans ber visst
svipmót af Miles Davis, en hann
er laus viö allar davisklijurnar
er hrjá lærisveina hans. McNeil
þróar ESPismann i nýjar hæöir.
Hljómplatan hlaut frábærar
viötökur gagnrýnenda og Horace
Silver bauö McNeil sæti i hljóm-
sveit sinni.. Hann lék meö Silver i
ár en stofnaöi siöan kvartet þann
sem hann kemur meö hingaö til
lands.
List til gleði
og brúks
Nytjalist. Listiönaöur. Fyrra
oröiö má hafa um venjutega,
hversdagslega hluti, sem fyrst og
fremst hafa notagildi, en eru
hannaöir af listamönnum i þeim
tilgangi, aö gleöji jafnframt
augaö. Listiönaður er eiginlega
hiögagnstæöa: Listmunir,sem er
ætlaö aö gleöja augaö, en hafa
ltka notagildi.
Dæmi um hvorttveggja er aö
sjá þessa dagana i versluninni
EpalaöSiöumúla 20.Verslun sem
hefur til sölu gluggatjöld, vegg-
teppi, borö, stóla og loftljós, allt
sérhannaö af þekktum
skandinavfskum listamönnum.
Og nú hafa eigendur verslunar-
innar fengiö leirmuni eftir hjónin
Gest Þorgrimsson og Sigrúnu
Guöjónsdóttur, og samstarfs-
mann þeirra, Guönýju Magnús-
dóttur. Mest af þvi sem þau hafa
þarna til sýnis — og sölu — eru
vasar, diskar og skálar, en einnig
nokkuö af myndum.
Flestir kannast liklega meira
og minna viö hjónin Gest og Rúnu
eftir fjölda sýninga á keramik og
myndum, sem þau hafa haldiö
hérlendis og erlendis. Guöný
Magnúsdóttir er yngri á lista-
brautinni, en hefur unniö I félagi
meö þeim þjónum á keramik-
verkstæöi þeirra aö Laugarás-
vegi sjö undanfarin ár.
En þetta er ekki fyrsta sýning
hennar. Hún á nú I fyrsta sinn
verk á Haustsýningu FIM, sem
stendur yfir aö Kjarvalsstööum
um þessar mundir, og áriö 1975
tók hún þátt i sýningu List-
iönabar, sem haldin var á vegum
Listahátiöar. Auk þess átti hún
fyrir nokkrum árum verk á kera-
miksýningu, sem er haldin annaö
hvert ár I Vallauris i Frakklandi,
ihúsi þar sem Picasso vann eitt
Guöný Magnúsdóttir viö nokkur
verka sinna á sýningunni I Epal.
sinn aö keramik. Og i janúar I ár
tók hún þátt i keramiksýningunni
Lif I leir.
—-En hvernig er þessi sam vinna
þta við Gest og Rúnu tilkomin?
spyrjum viö Guönýju.
—Kynni min af þeim hófust á
siöasta ári minu 1 Myndlista- og
handfbaskólanum, þar sem ég
lagöi stund á keramik. Viö hafö-
um rætt dálitiö saman á vor-
sýningunni, og skyndilega mér til
mikillar undrunar, buöu þaumér
aö nýta vinnustofu sina meö
þeim. Þvi tók ég aö sjálfsögöu
meö þökkum, og lit á þetta sem
einskonar læri hjá meisturum.
Annars rekum viö vinnustofuna
á félagslegum grundvelli — sam-
eiginlegum kostnaöi skiptum viö,
en ég kaupi ýmis tæki, sem ekki
voru til fyrir.
Aö sjálfsögöu segist Guöný
veröa fyrir áhrifum af meisturum
sinum.hvaöa listamaöur veröur
þaö ekki? Lff listamannsins er si
felld leit aö sjálfum sér, tilraunir
til aö veröa sjálfstæöur. Fram-
undan hjá Guönýju er lika
frekaranám I listinni i Skotlandi,
þar sem eiginmaöur hennar,
Helgi Guöbergsson, hyggur jafn
framt á framhaldsnám i læknis-
fræöi.
Minningarrit um íslandsvin
SPECVLVM NORROENVM -
heitir rit, sem helgaö er minningu
Gabriel Turville-Petre prófessors
i fornislenskum fræöum viö
Christ Church College i Oxford.
I ritinu eru 32 greinar eftir
nemendur hans og vini og er ráö-
gert aö þaö komi út hjá Odense
University Press i desember
næstkomandi. Ritstjórar þess eru
Ursula Dronke, Guörún P. Helga-
dóttir, Gerd Wolfgang Weber og
Hans Bakker-Nielsen.
Guörún P. Helgadóttir sagöi i
samtali viö. Helgarpóstinn, aö
Turville-Petre heföi veriö mjög
ötull vib útbreiöslu Islenskra
fornbókmennta erlendis. Skrifaöi
hann fjölda rita um þær og tengsl
viö umheiminn. Þá munu og
margir þeir sem kenna Islenskar
fornbókmenntir hafa veriö nem-
endur hans.
Turville-Petre lést áriö 1977, þá
tæplega sjötugur aö aldri. Aö
sögn Guörúnar var upphaflega
ætlunin aö rit þetta yröi afmælis-
rit fyrir hann sjötugan, en hann
andaöist áöur.
Eins og áöur segir eru i ritinu 32
greinar eftir jafn marga fræöi-
menn. Þeirra á meðal eru nokkrir
Islendingar. Þeir eru Kristján
Eldjárn, Einar ölafur Sveinsson,
Jakob Benediktsson, Jónas
Kristjánsson, Guörún P. Helga-
dóttir, Jón Helgason og Davfö
Erlingsson.
Töluvert er um nýjar kenningar
i ritinu og er margt þar mjög for-
vitnilegt, aö sögn Guðrúnar.
Þeir sem
vilja fá ritiö á áskriftarverbi
þurfa aö senda pöntun fyrir 31.
október.
Askriftareyöublöö fást á skrif-
stofu Menningarsjóös, i bóka-
verslun Sigfúsar Eymundssonar
og i bókaverslun Máls og
Menningar.
BLAÐAFRÉTTIR
SPAÐl
Senn hefst leikhússvertiö höf-
uöborgarinnar — og er reyndar
þegar hafin er þetta birtist. Al-
þýöuleikhúsiö hefur tekiö til viö
Blómarósir’og Þjóöleikhúsiö
sent Fröken Margréti fram á
fjalirnar. Hvort tveggja góöar
sýningar sem sjálfsagt er aö
hressa sig viö. En hin eiginlega
vertið mun þó ekki hefjast fyrr
en undir mánaöamót meö fyrstu
frumsýningunum i Iönó og
Þjóöleikhúsi.
A siöustu dögum hafa leikhús-
stjórarnir veriö I óöa önn aö
birta okkur áætlanir sfnar i
blööum og öörum fjölmiðlum.
Er ekki úr vegi aö velta svolitiö
fyrir sér hvaö viö kunnum aö
eiga I vændum I vetur — minnug
þess þó sem Storm Pedersen
oröaöi öörum betur: Þaö er
fjarska erfitt aö spá, einkum og
sér 1 lagi um framtiöina.
Greinilegt er aö leikhúsin
hafa góöan vilja til aö styöja viö
bakiö á innlendri leikritum um
þessar mundir. Þjóöleikhús
ætlar aö sýna fimm innlend
verk — öll aö einhverju marki
ný, LR veröur meö tvö Islensk
verk og Alþýöuleikhúsiö meö
eitt til þrjú eftir þvi hvernig tal-
iöer (óljóst viröist reyndar vera
um barnaleikritiö). Þetta er
býsna álitlegt, einkum ef hugs-
aö er fáein ár aftur I timann,
þegar viö áttum nánast aöeins
eitt leikskáld sem nokkuö kvaö
aö.
Meö mestri eftirvæntingu
held ég ab ég muni biöa leikrita
þeirra Kjartans Ragnarssonar
( Snjór I Þjóöl., leikgerö Ofvlt-
ans í Iönó), Vésteins Lúö-
vfkssonar (Hemmi i lönó) og
Böövars Guðmundssonar (Al-
þýöuleikh.). Allir hafa þeir sýnt
áöur aö þeir kunna talsvert til
verka og hafa þónokkuö aö
segja. Vonandi tekst þeim þaö
öllum i vetur. Bráöspennandi
veröur lika aö fá aö sjá Smala-
stúlkuna og útlagana eftir
stjórnleysingjann Sigurö mál-
ara f endanlegri leikgerö Þor-
geirs Þorgeirssonar. — Þorgeir
hefur öörum mönnum meira
lagt stund á aö kynna sér verk
og lif Sigurðar, og ég held mér
sé óhætt aö fullyröa aö þarna
veröi á ferö sitt af hverjuóvænt.
Svo mikiö hef ég heyrt af
Smalastúlkunni.
Ogetiö er þá islensku höfúnd-
anna Ninu Bjarkar og Guörúnar
Helgadóttur. Sem leikskáld eru
þær mér mikil ráögáta fyrir
fram, en ekkert get ég séö þvi til
fyrirstööu aö báöar komi meö
eitthvaö gott.
Utan Reykjavikur hefur
reyndar frést af islenskum leik-
ritum. Þar veröur fróölegt aö
heyra hvernig Orn Bjarnason
spjarar sig á Akureyri (Fyrsta
öngstræti til hægri, Leikfél Ak.
Af erlendu verkefnaskránni
verö ég aö viöurkenna aö ég
hrffst ekki sérstaklega fyrir-
fram. Þjóöleikhúsiö leggur
greinilega áherslu á framand-
leik og sækir verk sin til rúss
neskra, japanskra, italskra og
bandarlskra bókmennta. Þaö
gerir LR reyndar lika. En býöur
okkur þó fljótt upp á nýtt breskt
leikrit sem ég hlakka til aö sjá
(Kvartett).
Eins og ég óttaöist þegar ég
settist viö ritvélina aö þessu
sinni, er býsna erfitt aö spá um
framtiöina. Þó sýnist mér ljóst
aö flestir geti átt til einhvers aö
hlakka i leikhúsum okkar f vet-
ur, bara ef tekst aö halda þar
uppi þeim kröfuharða vinnu-
móral sem til þarf aö úr veröi
leikhús.
— HP