Helgarpósturinn - 27.03.1981, Page 9

Föstudagur 27. mars 1981
9
Peysufatakonur
á pönktónleikum
Kunningi minn, sem er
útlendingur, heimsótti mig i
vetur. Þegar hann hafði verið
hér i viku, spurði hann mig
hvort ég gæti ekki sýnt sér
miðbæ Reykjavikur. Spurningin
kom flatt upp á mig, þvi við
höfðum farið um miðbæinn
oftar en einu sinni. Þegar ég
benti honum á þessa staðreynd
rak hann upp stór augu, og
stæði til að þenja byggðina upp
fyrir Rauðavatn.
Til hvers i ósköpunum?
Til þess að menn eigi ennþá
lengra að fara i vinnuna?
Til þess að menn geti búið i
ennþá meira veðraviti en Breið-
holtið er?
Til þess að búa til ennþá fleiri
útivistarsvæði, þar sem norðan-
bálið eitt leikur sér.
Heimir Pálsson—Hrafn Gunnlaugsson — Jónas Jónasson — Magnea J. Matfhías-
dóttir — Páll Heiðar Jónsson — Sigurður A. Magnússon — Þráinn Bertelsson
Hringborðið
I dag skrifar Hrafn Gunnlaugsson
sagðist hafa haldið að mið-
bærinn, sem ég kallaði svo, væri
verzlunarmiðstöð i hálfbyggðu
úthverfi. Ég benti honum þá á,
að i Reykjavik byggju innan við
hundrað þúsund manns.
„Furðulegt”, svaraði hann,
„þegar ég kom til landsins og
við flugum yfir borgina var
ljósahafið slikt, að ég hélt hún
væri á stærð við Kaupmanna-
höfn”. Siðan spurði hann:
„Hvers vegna hafið þið dreift
byggðinni svona?”
Mér vafðist tunga um tönn,
þvi hefði ég borið við lóðaskorti
eða þrengslum eins og borgar-
stjórn gerir gjarnan hefði hann
fengið hláturskast. Ég afgreiddi
málið með þvi, að kenna um út-
lendum skipulagsfræðingum
sem hefðu dvalið hér i júli og
skipulagt borgina eftir veðr-
áttunni i þeim mánuði. Hann
glotti við og sagði: „Þetta er
ekki borg, heldur ruglingslegt
dreifbýli, þið ættuð ekki að
þurfa að færa út borgarmörkin
næstu hundrað árin.”
Þessi vinur minn hefur þvi
miður ekki haft rétt fyrir' sér,
þvi ég las nýlega i biaði að nú
Til þess að borgin verði
endanlega að þvi andfélagslega
dreifbýli,sem vaxið hefur upp á
siðustu áratugum?
Einu sinni var talað um
þéttingu byggðar. Hvar eru þau
áform nú? Þótt byggt hafi verið
á fáeinum eyðisvæðum, er enn
nóg pláss um alla borgina.
Hvert sem litið er blasa við auð
svæði sem hafa enga þýðingu
aðra en þá að opna leið fyrir
brjáluðum veðrum um allar
götur.
Sá voðalegi misskilningur
sem greip eitt sinn um sig meðal
stjórnenda borgarinnar að búa
til „útivistarsvæði” hefur leitt
til þess, að stundum álpast ég til
að halda að njólarækt sé alveg
sérstakt áhugamál þeirra góðu
manna. Er þessi borg byggð
fyrir fólk, eða njólarækt?
Eitt ömurlegasta dæmið um
öfugþróun I byggingarmálum
borgarinnar er Arbæjarsafnið.
Steingeld og rykfallin stofnun,
sem hefur enga aðra þýðingu,
en auka á smekkleysuna. Vanti
byggingarlóöir, ætti að flytja
húsin i Arbæjarsafni i sitt upp-
runalega umhverfi og nota allt
það flæmi fyrir mannabústaði i
stað þess að safna þar ryki i
skúmaskot húsa sem minna á
peysufatakonur á pönk-
tónleikum. Árbæjarsafnið er ein
af þessum timaskekkjum sem
þarf að ieiðrétta. Ég myndi
glaður styðja hvern þann flokk,
hvaða pólitiskan lit sem hann
bæri, sem setti þetta mál á
oddinn. Það er kominn timi til,
að snúa við öfugþróuninni, og
fólk virðist farið að átta sig á
þvi. Augljósasta dæmið er
Suðurgata 7, galleriið skemmti-
lega sem nátttröll nokkur
ætluðu að flytja upp i Arbæjar-
safn. Stjórnendur Suðurgöt-
unnar lýstu yfir fullri andstöðu
við þessi áform og töldu ,,að þar
með yrði húsið og starfsemin
sem þar er stunduð drepin”.
Það er búið að drepa nógu
mörg hús með þvi að hola þeim
niður i Árbæjarsafninu. Senn
mun reyna aftur á, hvað verður
um húsið Suðurgötu 7.. Þetta
tækifæri þarf að nota til að
hrista hrimþursana og snúa
þróuninni við.
Og hérna, sem ég sit við
gluggann minn og horfi á holtið,
þar sem eitt sinn stóðu braggar,
blasa nú við stúdentagarðarnir.
Braggar á fjórum hæðum.
Gallinn er bara sá að braggar
eru miklu fallegri séu þeir
einnar hæðar. En arkitektarnir
haia trúiega viljað halda i
gamlahefð og sett braggaþök á
húsið svo það félli inn i
umhverfið. Alltaf má finna
viðhlýtandi skýringar, ef vel er
leitað. Það vantar bara skilti á
staðinn, sem á væri letrað:
Þetta hús er alls ekki ljótt, þvi
hér stdðu eitt sinn braggar.
USÁlrmo -t 3tc US/Stnmil 9tc
Vi6 tslcndingar. »**ir s*g»n.
grium tkki boðiö t rW - okkar
þjóðaiiþnitter aD trakMt. Ef við
mýtumit til þau, Mtfnir hw.
s*m Mur $0tm að svinifla %tr.
Hvtr man «kki mftir ut hafa
var 4$ i ptethiki f Englandi og
atlllti mér fyrir framan lúgi. sem
var lokuk, til ahskrifa brM. Eftir
nokkrar minútur varh m*r litih
v» og viti mmn, þn*i Um faHcga
biðroð hafhi myndast fyrir aftan
■ mig.
Vift dkumst af kurtrisi ag þolim-
. mahi Englendinga en vorkennum
New Yorfc • pósfur
Frá Ingu D6ru Bjðrngdéttur
staðið á kðldu vetrarkvðldi fyrir
framan öldurhús borgarinnar og
komist hvergi, þvf klókir gestir
smeygöu sér stöbugt fram fyrir?
Þegar þetta ber á góma er
alltaf bent á Englendinga. Þeir
eru svo kurteisir. Þaö er sama
hvarþeir eru, áöur en þeirvita af
eru þeir komnir i röö. Eitt sinn
Rússum. 1 Rússlandi á vöru-
skortur, en ekki kurteisi, aö reka
menn I biöröö. — En aldrei nefnir
neinn aö til séu biöraöir i Banda-
rikjunum.
Mér er ekki kunnugt ástandiö
annars staöar hér i landi, og eitt
er vist, aldrei hef ég eytt jafn
miklum tima i biörööum og i New
York-borg. Það er sama hvert
maöur fer i búð, i banka eðaút.aö .
boröa. alls staöar nurtir manni
biöröð. Viö hmttum aö synda i
suitdlauginnr f hverfinu okkar
þrgar viö vorum farin aö bita f’
turlana i þeim. sem i undan
syntu. New Vork búar synda
nafnilega Hka i rööum.
Fyrir stuttu Wt ég innrita mig i
skólann, sem gera þarf m.a.k.
tvisvar á dri. Biöröö A beiö mfn
vib innganginn. Eftir fimmtán
minútna biö komst ég að og sýndi
skðlaskirteiniö Flett var upp f
stóru tðlvuriti og kross settur viö
nafnnúmeriö mitt. Bíöröö B tók
þá viö mér og eftir annaÖ korter
komst ég aö og grænlitt dulmál
var skráö neöst á innritunar-
kortiö, sem stúlkan viö kassann
ein skyldi. Þegar ég svo loks
komst i tari viö hana eftir hálf-
tima biö i rðö C, þreytt og sveitt, i
loftleysi og vetrarfötum, leit hún
á kortiö og sagöi: „You have got a
problem” — þú veröur aö fara
þangaö” og benti á stóran glugga
yst i salnum, sem á stóö letrað
stórum stöfum „PROBLEM
WINDOW” (besta þýöingin væri
sennilega vandræðagluggi). Mér
var ekki kunnugt um að ég ætti
mam....”. -
Biörðöin viö „vandræöa-
gluggan” var aubvUaö beBningi
lengri og geövorri oa nokkurs
staöar ábur. Fólk skammabist
upphátt eöa { Ujóöi og engián
fremur ; ón é§, kannaöist viö
’andamál sln. þaö goröi af-
groiöstiistiilkan ekki hridur. Hún
heyröi hvorki né sá viöskipta-
óvinina, vaggaði sér og bffstraöi
meöan hún gekk f hægöum sfnum
yfir þvoran salinn. Skipulagiö var
svo gott aö öUum gðgnum
komiö fyrir f hinum endanum
Þegar ég svo loksins slapp
eftir rúma tveggja tfma dvöl var
ég eröin þyrst og svöng. Leit
budduna mina, sem reyndist vera
eins og maginn, galtóm. Nú var
ekkert annaö aö gera en aö hypja
sig I bankann fyrir lokun. Og auö-
vitaö beiö min þar yndisleg,
hlykkjótt og mjúkleg röö. Ég var
komin i svo góöa þjálfun eftir
daginn, dró andann djúpt og tók
aö raula sama lagiö og stelpan i
„vandræöaglugganum”. Aöur en
ég vissi af var ég lika komin meö
fulla vasa af doliurum og hljóp
hrldttr
búöarkassa.
Þegar ég stillti mér upp i sjðttu
sðöina þaan daginn stáöst ég ekki
mátið lcogur og skaut þvl aö bið-
raöarféiaga rnfnum aö ég akifdi
bara ekkert f Bandarlkjamðonum
aö veraaBtaf að hneykslast á biö-
rðbum f Rússlandi. Mér v*ri i
ástamhb ekki betra, já jafnvel
veraa. Hann leit á mig meb
augnaráöi. sem aöeins .sésb á
mönnum hér vesfra. þegar þéim
sagt aö eitthvaö sé betra í
Bslandi, eg sváraöi með þjósti
>é þú þurfir kaonske stöndum
bföa i röð hér, þá veistu, aö þú
fæsðþaösem þig vantar. „f Rúss-
landi ertu aidrei viss....”.
Burtséö frá þvi hvort kurteisi,
vðruskortur eöa fólksfjðidi rekur
menn i raöir. BurtséÖ frá þvi
hvort sú þjdnusta fæst sem maöur
óskar, þá þráöi ég eftir þennan
dag aö islenska lögmáliö gilti alls
staöar. —Aö troöa sér og svindla,
svona eftir þvi hvaö best hentar
hverju sinni.
New York, 14. feb., 1981
Inga Dóra Björnsdóttir