Helgarpósturinn - 22.05.1981, Blaðsíða 9

9
—he/garpósturinrL
Föstudagur 22. maí 1981
Ertu...?
Það kemur eiginlega aldrei
neitt fyrir mig. Nema um dag-
inn þegar ég fletti Visi. Það var
ekki blaðið sem kjaftaði þvi i
mig að ég hefði orðið fimmtugur
og Sæmundur lofaði að senda
mér 6 eintök. En eins og ég segi:
það kemur eiginlega aldrei neitt
fyrir mig. Þessi 6 eintök af Visi
mömmu en þegar það var
stoppað af yfirvöldum. fór ég i
Fram og varð tslandsmeistari.
Unnum KR. Ég endaði svo i Val
sem skemmtikraftur á fundum.
Vikingur sem alltaf gaf leikina,
er eina félagið sem rukkar mig
um félagsgjöld enn þann dag i
dag).
Heimir Pálsson — Hrafn Gunnlaugsson — Jónas Jónasson — Magnea J. Matthias-
dóttir — Páll Heiðar Jónsson — Sigurður A. Magrújscn — Þráinn Bertc-lsson
Hringborðið
I dag skrifar Jónas Jónasson
eru ókomin rétt eins og þau hafi
aldrei verið prentuð.
Blaðið sem ég er að meina,
kom út eina helgina sem gekk
yfir þetta hrjáða land.
Af hverju keypti ég þetta
helgarblað?
Og las það??
Ég veit ekki en hallast helst
að þvi að það séu margar
ástæður meðal annars þessar:
Palli auglýsingastjóri er góö-
kunningi minn.
Sæmundur fréttastjóri er góð-
kunningi minn.
Ellert er ritstjóri og hann er
lika i útvarpsráði. Við þekkj-
umst i lyftunni á Skúlagötu 4.
(Mér er sagt að hann sé ekki
yfir sig hrifinn af ferðum min-
um út á landsbyggðina að
staldra við. Ég eigi ekki að vera
að þvælast þetta yfir Elliða-
árnar. En hann er nú KR-ingur
en ég var i upphafi i Viking sem
gaf alla leikina. Meðan Ellert
hélt áfram að festast i KR, not-
aði ég Vikingsbúninginn til að
fara i út i mjólkurbúð fyrir
Nema hvað? Þarna kaupi ég
helgarblað Visis og les þá langt
viðtal við alþingismann. bónda,
framsóknarmann og alhliða
skemmtikraft. Ég man ekki i
augnablikinu hvað hann heitir,
ekki heitir hann Pétur Pálsson,
þvi svoleiðis mann þekki ég
ágætlega. Sá hefur aldrei sungið
i sjónvarpi né yrkir hann i út-
varp en hannar hinsvegar loft-
ræstikerfi og býr i frægri ráð-
herragötu gamaíli og hefur
hitabeltisgróður i kjallaranum
og marg-býður mér að koma að
ná mér i sólbrúnku, vatnsnudd
fylgi með og ég geti svitnað i
rakanum sem sé útlenskur.
Sem ég segi, maðurinn i Visi
heitir ekki Pétur Pálsson heldur
man ég nú allt i einu að hann
heitir Páll Pétursson og ekki
sonur Péturs mins Pálssonar.
Páll þessi, skemmtikraftur,
heldur þvi fram i viðtalinu, að ef
blaðamaðurinn væri Jónas
Jónasson, myndi hann spyrja
sig þ.e. Pál, hvort hann væri
hamingjusamur, Jónas spyrji
alla sem hann tali við, hvort
þeir séu hamingjusamir.
Ég gapti.
Það kemur eiginiega aldrei
neitt fyrir mig. svo ég gerði
þessa fullvrðingu mannsins að
meiri háttar happening. Og ég
gerði meira. ég komst að þvi að
maðurinn sagði dálitið ósatt. Ég
hef ekki spurt alla hvort þeir séu
hamingjusamir eins og hann
fullyrðir. Hann er hinsvegar
pólitiskur bóndi. hestamaður og
hagyrðingur og fvndinn. svo
honum er vorkunn.
En gasalega geta stjórnmála-
menn verið glannalegir i orð-
um!
Bjarni heitinn Benediktsson
gerði mig eitt sinn að pólitiskum
erindreka Framsóknarflokksins
i Reykjavikurbrefi Moggans og
fullyrti að flokkurinn hefði sent
mig til Kaupmannahafnar
gagngert til að fá Ninu og
Friðrik til að koma til tslands og
skemmta i Framsóknarhúsinu
sem fór ægilega i taugarnar á
sjálfstæðismönnum um þær
mundir.
Ég hringdi i ritstjóra Bjarna
Benediktsson til að segja honum
að þetta væri lygi. Ég væri ekki
einu sinni i Framsóknarflokkn-
um og hefði eitt sinn kosið Jónas
Rafnar á Akureyri, hvað þá ég
væri sendimaður flokksins út
um öll veraldarból að smala
heimsfrægu fólki inn i gamalt
ishús. Hvort hann vildi ekki
gjöra svo vel að leiðrétta þetta i
næsta Reykjavikurbréfi . Það
kom kalt i eyrun. Svar: Þér
getið sjálfur leiðrétt þetta ef þér
viljið.
Auðvitað gerði ég það ekki, ég
hef alltaf hatað að sjá nafnið
mitt á prenti, m.a. i Visi, sem
hefur stundum grætt, á þvi að slá
upp i feitu, einhverju geðveikis-
þrugli vitleysinga i hópi les-
enda, sem fá óskaplega útrás
við að skamma aumingja eins
og mig. Nafnlaust auðvitað.
En aftur að Páli sniðuga.
Eftir þvi sem ég hugleiði
/

C'f
þessa fullyrðingu hans, að ég
spyrji alla hvort þeir séu ham
ingjusamir, finnst mér spurn-
ingin betri.
1 þessari okkar litlu tslands-
veröld sem er stjórnað af mönn-
um eins og Páli sniðuga, Guð-
rúnu H. sem er minn uppáhalds-
höfundur barnabóka, og Eiði
Guðnasyni, sem er fyrrverandi
eitthvað úr sjónvarpinu. er full
þörf á að spyrja fólk hvort það
sé hamingjusamt.
Það gæti kannski farið að
hugsa sér til batnaðar.
Fólk er nefnilega töluvert
óhamingjusamt, lika i útlöndum
þar sem það skýtur forseta og
páfa eða bara manninn i næsta
húsi.
1
' C
/ /
Alltof margir horfa á sólina
setjast án þess að sjá það.
Alltof margirhlæja án þess að
brosa.
Lifið hefur ekkert orðið
fyndnara við það að stjórnmála-
kraftar uppgötvuðu sjónvarpið,
Morgunpósturinn gerðist ráð-
herramiðstöð og alþingismenn
og kerfiskallar ganga af vett-
vangi Sigmars og skilja eftir sig
sama klúðrið.
Kannski ég breyti um spurn-
ingu. 1 stað þess að spyrja Ertu
hamingjusamur? komi: Ertu
F’ramsóknarmaður: Ef viðkom
andi svarar neitandi, hlytur
hann að vera eitthvað annað!
Og það er jafnvont.
JJ
Haukvr Sævaldsson,
verkf ræðingur:
1 Helgarpóstinum 15. mai s.l.
skrifar ..Hákarl” um hin nýju
iðjuversem iðnaðarráðherra hef-
ur lagt lram frumvarp um á Al-
þingi.
Tilefni greinar ..Hákarls” eru
ýmsar óarðbærar fjárfestingar
hérendis að undanförnu svo og
40%. Takist þvi undirbúnings-
félagi. sem nú starfar að öflun
hlutafjár til stofnunar fyrirtækis
ins, að afla á eigin spýtur þess
hlutaf jár sem áætlað er að sé eig-
ið fé, mvndi framlag rikisins
vafalaust verða endurskoðað i
samræmi við orðalag frumvarps-
ins Þeir einkaaðilar sem nú
vinna að framgangi þessa nýiðn-
aðar, hafa engan áhuga fyrir
þátttöku rikisins nema meö það
ír þvi að kynna sér sveiflur stál-
markaðarins á undanförnum 10
árum, en þærupplýsingar eru öll-
um aðgengilegar t .d. hjá Stálfél-
aginu. má sjá að stálverðið gæti
orðið meira en tvöfalt miðað við
nuverandi verðlag og markað-
spár benda til hækkandi verðlags
á næstu árum eftir gangsetningu
islensku stálbræðslunnar. Hann
'bendir á erfiðleika stáliðnaðarins
um þessar mundir. en getur þess
Glefsum pappírshákarls svarað
áframhaldandi offjárfesting i
sjávarútvegi og landbúnaði.
Eftir að hafa fjallað um hvert
hinna þriggja nýiðnaðartækifæra
fyrir sig, kemst ..Hákarl” að
þeirri niðurstöðu að margt annað
sé nú hægt að gera til ..uppbygg-
ingar á islensku athafnalifi”, en
treystir sér svo auðvitað ekki til
þess, að hætti skrumara, að rök-
styðja þau sjónarmið nánar.
Málefni steinullarverksmiðju
og sjóefnavinnslu eru mér ekki
það kunn að ég taki hér upp varn-
ir þeirra vegna, en málefni stál-
verksmiðjunnar eru mér miklu
kunnari, og mun ég fjalla ein-
vörðungu um hana hér á eftir.
Vanbekking opinberuð
Við lestur umsagnar Hákarls
um stálverksmiðjuna flettir hann
rækilega ofan af eigin ókunnug-
leika á málinu. Berlega kemur i
ljós að hann hefur ekki nennt að
hafa fyrir þvi að afla sér upplýs-
inga, enda þá botninn dottinn úr
vitleysunni og ekkert til að skrifa
um i vandlætingar og niðurrifs-
stil.
Framlag rikisins
f frumvarpi iðnaðarráðherra er
rikisstjórninni heimilt að leggja
fram allt að40% af hlutafé fyrir-
tækisins, sem er fyrirhugað að
verði 30 miljónir króna. Hvergi er
minnst á að það skuli vera allt að
fyriraugum að gera stofnun hans
að veruleika. Svona ,,Hákarli” til
ábendingar, væri það honum
verðugra verkefní að komast að
raun um orsökina fyrir þvi hvers
vegna einkaaðilar geti að öllum
likindum ekki náð saman nægi-
legu fjármagni meðal almenn-
ings án aðstoðar rikisins. frekar
en að reyna að rifa enn meir niður
þær tilraunir sem þó ennþá eru
hafðar uppi um eflingu atvinnu-
lifsins með einkaframtaki. Hann
stingur hausnum i sandinn og vill
ekki horfast i augu við þá stað-
reynd, að einkaframtaksmenn
eru tilneyddir að aðlaga sig þvi
ástandi sem rikir hérlendis um
stofnun fyrirtækja sem eru stærri
en svo a ð sé á f æri 3—5 m anna, og
þá sérstaklega iðnfyrirtækja.
,,Hákarl” getur þess ekki heldur
að einkaframtaksmenn setja sem
skilyrði fyrir þvi, að þeim hafi
tekist hlutafjársöfnunin, að þeir
ráði yfira.m.k. 60% hlutafjár-
ins, en ella fái þeir, sem lagt hafa
fram féð, sitt framlag endurgreitt
verðtryggt, að undanskildum 4%,
sem einkaframtaksmenn nota til
þess að standa straum af kostn-
aði, sem ekki er sóttur til opin-
berra aðila.
Skammsýni i markaðs-
málum
Markaðsverð hinna ýmsu vöru-
tegunda er sveiflukennt eins og
vitað er. Hefði ..Hákarl” haft fyr-
ekkert að nú eru hafnar ráð-
stafanir til þess að rétta afkom-
una við. Fjárfestingu ber að
framkvæma i öldudal markaðs-
ins, þá er hægt að ná hagstæðustu
verksamningum, en jafnframt
vera reiðubúninn að hefja starf-
semiþegar verðlag hækkar. Hins
vegar er ekki hagstætt að hefja
framkvæmdir þegar verðlag er
hátt og þensla i markaðsmálum,
þótt kannske yrði þá auðveldara
að sýna fram á háa arðsemi.
I nnf lutningshöf t og
vornd
Haldi „Hákarl” að Norðmenn
séu eina þjóðin sem verndar sinn
heimastálmarkað, þá fer hann
þar m jög villur vegar, en slikar
ráðstafanir gera öll Efnahags-
bandalagslöndin og Sviþjóð t.d.,
Heimamarkaðsvernd gildir að
sjálfsögðu ekki eingöngu um
stálframleiðslu, heldur er hún
viðhöfð á mörgum sviðum iðnað-
arframleiðslu, og beitt til þess
alls konar aðferðum, sem þó má
flestar rekja til stuðnings rikis-
valdsins i viðkomandi landi i ein-
hverri mynd. Allar þessar aðferð-
ir munu þó eiga það sammerkt,
að reynt er að komast hjá ákvæð-
um friverslunarsamninga um
frjálsa samkeppni.
Þvi er það islenskum iðnaöi
nauðsyn, hver svo sem hann er,
að fá að búa við hliðstæð skilyrði
og gerist i nágrannalöndunum,
Le/ð/n til skertra lífskjara
Margir hafa velt þvl fyrir sér,
hvers vegna lifskjör eru ekki
betri i raun hér ð landi, þcgar
litið er til þjóðartckna og auð-
linda lands- og hafs. Veiga-
mesta skýringin er vafalaust sú,
hversu miklu er eytt I óarð-
bærar fjárfestingar og er þá átt
viö framkvæmdir, sem hvorki
skila fjárhags- né félagslegum
ávinmngi miðab við þá f jármuni
sem til þeirra er varið.
1 bezta tilviki glatast fjár-
mmirnir að mestu leyti eða
alveg og skila aldrei arði til
þeirra, sem öfluðu þeirra hörfr
um höndum, en 1 öörum tilvik-
um er þvl miður algengt, að
framkvcmdirnar dragi langan
skulda- og vandræðabagga á
eftir sér, og skerði getu þjóðar-
bdsins til þess að takast á við ný
>g betri verkefni.
Gamlar skyssur
Það má gera langan lista um
’amlar skyssur I þessum efn-
ím. Offjárfesting I landbúnaði
)g fiskiskipaflota er þar bezta
iæmiöog hún heldur áfram, þar
:il tekið hefur veriö fyrir alla
ánsf jdrfyrirgreibslu til þessara
íreina og tekin upp sala veiði-
leyfa til fiskiskipa. Af öðru á
listanum. sem ekki verður
nánar útfylltur hér, má nefna
Þörungavinnsluna og Kröflu-
virkjun.
Nýjar skyssur
En nú skal haldið áfram og
fjármagni þjóbarinnar sóað I
nýjar skyssur með forgöngu
rlkisvaldsins. lbnaðarráðherra
hefur lagt fram á Alþingi frum
vörp um þrjú ný iöjuver sem
ciga það samciginlegt að kosta
íeikilegt fé á hvert starf, sem
þau veita og jafnframt er
rekstrargrundvöllur þeirra
allra vafasamur, þótt ekki sé
meira sagt. Fyrirtækin eiga sér
öll talsmenn meðal einkaabilja,
en þau byggjast á þvl, að rikis
stjðrnin skal fá heimild til þess
að leggja fram hlutafé I vcrk
smiðjunum og ábyrgjast '
þeirra tugmilljónalán
framt
menning
hlutafé.
þjððernis
rigs
Þannig er t.d með Norðme' r.
scm hingað hafa selt st' '
,kis'
þess «■ '’/’í'
icr tteynt netur vt.
ast við ástandinu m °+ 7$.
vemda stáliðjuver geg
keppni crlendis frá, þann. *v,' ▼
þau geti selt framleiðslu s. V
ábyrgj-
úrksmiöjunnar
xja rikið þannig I
jí „prómóterar"
*nnar, að byggðarlög
nágrannar muni ná
rkjum
jlin gerir vif
með sáralitlu
A papplmum t
.rgrundvöllur verk
'ivi, að flutmngs
Miðjarðarhafsli
islenskum skipum :
s er hins vegai
hvort eða er þ
meðsaltfisk
á sömu síóöir og saltið
frá. Missi skipin flut
þaðan til Islands, hækki
faldlega fragtin á saltíi.
til Spánar og Grikklan
rekstur saltverksmiðj
verður viðbótarkostnabui
lenska saltfiskframleiðen
skcröir getu þeirra til >
greiða landsmönnum hát
fyrir hráefni og vinnuafl
Þannig skal nú sólunda
mannafé til þcss að skert
kjör vcrkafólks og sjóá
þ.e.a.s. ef menn viljabúa hér við
hliðstæð kjör.
„Hakarl” virðist hins vegar
vilja, að íslenskur iðnaður geti
keppt við duttlunga einhiverra
stóriðjufyrirtækja úti i heimi,
sem jafnvel eru þar rikisrekin og
rikisstvrkt, og að afkoma iðnað-
arins sé þvi háð hvort i þessu eóa
hinu augnablikinu þurfi þau að
iosna við ofíramleiðslu og velta
vaxtakostnaði vegna birgða-
geymslu yfir á islenskan iðnað.
Forusta einkaframtaksaö-
ila
I lok greinar „Hákarls”, eftir
að hafa reynt að gera litilmótlegt
starf þeirra hæfustu manna sem
völ er á við undirbúning
ákvörðunartöku, koma svo hans
spámannlegu ráðleggingar, sem
þó eru að sjálfsögðu i véfréttar-
formi. Boðskapurinn gengur Ut á,
að halda skuli sérfræðingum og
st jó r n m á 1 a m ö n n u m frá
ákvörðunartöku um framkvæmd-
ir. Hvar hefur maðurinn haldið
sig að undanförnu væri ekki óeðii-
leg spurning, hefur hann ekki
fylgst með þvi að undanfarið hef-
ur einmitt staðið yfir hlutafjár-
söfnun einkaframtaksmanna?
Fyrst svo er greinilega ekki. þá
skal honum bent á, að ákvörðun-
artakan um almennt hlutafjárút-
boð er Stálfélagsins. sem er
undirbúningsfélag margra
áhugamanna um rekstur stál-
bræðslu.
Þessi ákvörðun um stofnun al-
menningshlutafélags um fvrir-
tækið. byggist fyrst og fremst á
jákvæðum niðurstöðum Stál-
félagsmanna sjálfra, sem nU hafa
fengist staðfestar af hlutlausum
aðilum.
Skoðun ,,Hákarls“á þvi að hið
opinbera eigi að skapa skilyrði
fyrir þróttmikið atvinnulif fer
saman við minar, en orðagjálfur
skapar ekki þau skilyrði heldur
athafnir.Þvi hafa Stálfélags-
menn ráðist i að stofna arðvæn-
legt fyrirtæki að meirihluta i
einkaeign við rikjandi þjóöfélags-
aðstæður. Hvort slíkt tekst verður
reynslan að skera úr um, en skrif
pappfrskalla á við „Hákarl” ýta
einungis undir aukin rikisaf-
skipti.