Helgarpósturinn - 11.12.1981, Blaðsíða 5
__he/garpósturinrL. Föstudagur 11. desember 1981
5
Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjálístœtt íramhald
metsölubókarinnar Undír
kalstjörnu. Þegar írásögnin
hefst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í fullorðinna
manna tölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síður en fyrri bókin
fallegt og átakanlegt lista-
verk og um leið sérstœð
aldarfarslýsing af þeim
sviðum Reykjavíkurlífsins á
kreppu- og hemámsárum
sem lítt hefur fyrr verið
hampað í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
Aðalpersónur eru miðaldra
kona og ung stúlka sem
verða af tilviljun samskipa
á leið suður. Á þeim rúma
sólarhring sem ferðin tekur
segir eldri konan þeirri yngri
slitur úr œvisögu sinni. Aí
hversdagslegri frásögn
hennar - og ekki síður því
sem hún lœtur ósagt - nemur
lesandinn örlagasögu
umkomulausrar manneskju
og það hugaríar sem til
verður í harðbýlum og af-
skekktum byggðum og
skapar henni örlög. Er þá
ónefnd lýsing ungu konunn-
ar og að hve miklu leyti
hennar bíður sams konar
hlutskipti þrátt fyrir þá upp-
reisn sem henni býr í brjósti.
Hér er mikilli sögu þjappað
saman á f áar blaðsíður í bók
sem enginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
séríara.
Einar Kérason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
Bráðvel skriíuð íslensk nú-
tímasaga. Aðalpersóna er
ungur maður sem er í upp-
reisn gegn umhverfi sínu.
uppreisn sem er hálf áttavillt
og stefnulaus. Við fylgjum
honum eítir í stúdentsprófs-
fylliríi sem œtlar engan
enda að taka. í kommúnu
gamaila skólaf élaga sem
hafa sest að á sveitabœ til
að nýta gœði landsins, í
misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítið fer íyrir
sjómannarómantík í lýsingu
höfundar.
Vandíundin er jaín hnyttin
lýsing á lííi og hugsunar-
hœtti ungs fólks nútímans og
í þessari bók. Málf arið er
ósvikið og sver sig í œttina
og sagan er auk þess
krydduð með hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœfir efninu einkar vel.
Vilborg Dagbjartsdóttir
UÓÐ
Ljóðasaín eins af allra list-
íengustu ljóðskáldum okkar.
Hér er að íinna allar þœr
ljóðabœkur sem Vilborg
heíur gefið út. Laufið á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viðbótar
eru hér prentuð ljóð sem
síðar haía birst í blöðum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur að íá þau kvœði öll
saman á einum stað því
meðal þeirra eru mörg af
merkilegustu ljóðum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaði kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar haía notið
mikillar hylli og viður-
kenningar. Sögur þessarar
bókar eru skáldsögur þó að
þœr sœki að einhverju leyti
efnivið sinn til raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu leyti til œviminning-
anna, þar er lýst lífsbaráttu
íólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu í ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stétta.
í bókarlok eru nokkrar
smœrri sögur þar sem frá-
sagnargáía höfundar nýtur
sín einna best.
Mikhaíl Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og œrslafullu
skáldsögu er erfitt að rekja
í stuttu máli. Hér er fléttað
saman píslarsögunni og frá-
sögn af því er andskotinn og
árar hans heimsœkja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það fólk sem
af því hlýtur uppreisn,
örlagasaga þess og ástar-
saga, er þungamiðja bókar-
innar upp írá því.
Mikhaíl Búlgakoí (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu íyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kœmist nokkru sinni á
prent. Frumprentun var í
sovésku tímariti 1966-7.
með ýmsum úrfellingum. í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku, er
sagan óstytt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsafn ljóða Snorra
Hjartarsonar fram að verð-
launabókinni Hauströkkrið
yíir mér.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem engrinn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNl
Fimmta bókin í sagnasafni
Heinesens í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um síðustu bók
sögðu gagnrýnendur m.a.:
„Er nú ekki að orðlengja það
að slíka bók leggja menn írá
sér með þakklœti og biðja
William Heinesen að lifa í
hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeirsson lœr ósvikið loí íyrir
þýðingu sína sem hinar íyrri í
þessu ritsaíni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eflaust eftir að
vera öllum unnendum hans
kœrkomin upplyfting í annars
snautlegu jólabókaflóði."
SSHp.
„Þegar öðru hverju er verið
að rífast út al Norrœna
þýðingarsjóðnum, aldrei
heyrist þá nefnt hvað við
eigum sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vaíi
á því að þýðingar Þorgeirs
Þorgeirssonar eru það sem
við eigum sjóðnum mest að
þakka það sem aí er."
ÓJDbl.
„Sem bókmenntaverk er
„Það á að dansa" með því
besta af þýddu eíni, sem
undirritaður hefur fengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
Per Wahlöö
MAÐUR UPPIÁ PAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
flokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur haía komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólafur Jónsson.
Richard Llewellyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannafjölskyldu
í Wales skömmu fyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
íélagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst að
höfundur nauðþekkir það
fólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandi
lestur, ljóðrœn, full af hlýju,
skaphita, angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga heíur
hvarvetna farið sigurför.
Þýðing Ólaís Jóhanns
Sigurðssonar var fyrst
prentuð 1949ogseldistupp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð fyrr en nú.
Vésteinn Lúðvíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésteinn Lúðvíksson er
löngu kunnur sem einn
fremsti rithöíundur okkar.
Með þessu sagnasafni mun
hann þó enn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
fjallar hér um samtíð okkar
írá sjónarhóli framtíðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
berun á þeim veruleika sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristján Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fjölskrúðug nútímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar í kring. Þetta
þorp er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.a.m. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að furða þótt ýmsar
af sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höfundur óttist að missa allt
út úr höndum sér.
Kristján Jóhann Jónsson er
f. 1949. Hann kennir nú við
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
fyrsta skáldsagan sem eftir
hann birtist.
Mái H og menning