Helgarpósturinn - 11.12.1981, Blaðsíða 20

20
Meistarasaxarnir
Það er með ólikindum hversu
afturhvarf til þess liðna er rikur
þáttur i djassi okkar tima. Ungu
fr jálsdjassararnir hverfa h ver á
fætur öðrum á vit forfeðranna
til að læra galdur sveiflu og
Special Edition Jack De John-
ette.
Nokkuð sæmilegt úrval er af
plötum þremenninganna i Fálk-
anum auk þess sem Steinar hf.
hefur flutt inn fjórar siðustu
CLJ
Jazz
/i V eftir Vernharð Linnet

ljóðs. öðruvisi mér áður brá,
þegar frumkvöðiar þeirrar
stefnu vildu sem minnst vita af
þvi sem áður hafði verið gert,
bylta öilu og brjóta allar brýr að
baki sér. Svo langt aftur hafa
sumir leitað að þeir hafa byggt
heilar skifur á verkum Jelly
Roll Mortons og Scott Joplins
(Air Lore með hljómsveitinni
Air).
Þrir saxafónleikarar vekja
hvað mesta eftirtekt um þessar
mundir i hinum óraimagnaða
djassi. Þeir hafa haldið sinn úr
hverri áttinni til djassnaflans,
New York. Arthur Blythe frá
Los Angeles, David Murray frá
St. Louis og Chico Freeman frá
Chicago. Sameiginlegt eiga þeir
að hafa leikið með þeirri djass-
hljómsveit er undirritaöur telur
magnaðasta um þessar mundir:
plötur Arthur Blythes og
væntanlega dreift viða.
Arthur er elstur þeirra þre-
menninga og hafði náð miklum
og góðum þroska áður en hann
flutti til New York. En það
verður enginn djassleikari
frægur á vesturströndinni. Eftir
að hann kom til New York lék
hann inná skifur fyrir Indian
Navigation og fleiri smá djass-
fyrirtæki og má fá hér þrjár
þeirra. The Grip (IN 1029),
Metamorphosis(IN 1038)ogsvo
Bush Baby á Adeiphi Records
(AD 51008). Hljóðfæraskipan á
þeirri siðastnefndu er mjög sér-
stök: Arthur blæs i altóinn, Bob
Stewart blæs i túbu og Ahkmed
Abdullah slær kongótrommur.
Bob Stewart er frábær túbuleik-
ari og hefur hafið þennan
málmbassa á sinn forna djass-
Fösfudagur 11. desember 1981 Jie/garpústurínrL
stall. Hann svingar betur en
margur bassaleikarinn!
1979 gaf Coiumbia-(CBS) út
fyrstu Blythskifu sina: Lenox
Avenue Breakdown (35638) og
seinna á sama ári kom In The
Tradition (84152) út. Ariö eftir
kom svo Illusion (84475) og nú
nýlega Blythe Spirit (85194).
Um þær fyrstu hef ég fjallað hér
áður, og segja má að þær siðari
séu þeim skyldar. Illusion er
kannski einhvert heilsteyptasta
verk Blythe, þar sem megin-
straumar hans kristallast i eigin
verkum. Annarsvegar hið villta,
rafhneigða, frjálsborna i sam-
neyti við James Blood Ulmer
gítarleikara Abdul Wadud sell-
ista, Bob Stewart túbuleikara og
Bobby Battle trommuleikara.
Hinsvegar hið hefðbundnara i
samneyti við In The Tradition
kvartettinn. Nýja platan:
Blythe Spirit er mjög blönduð.
Þar blæs hann fallega hina ljúfu
ballöðu Erroll Garners: Misty
gæti verið taka frá In The
Tradition sessjóninum. Svo
sveiflar hann gömlum sálmi:
Just A Closer Walk With Thee,
Amina Claudine Myers þenur
orgelið og Bob Stewart sveiflar
túbunni af hjartans lyst. Fjórir
orginalar eru á skifunni og svo
Strike Up The Band. Ég hvet
gömlu djassgeggjarana sem
hættir eru að íylgjast með að
næla sér i þessa skifu Blythes og
ganga i endurnýjun lifdaganna.
David Murray er aðeins tutt-
uguogsex ára gamall og hefur
náð slikum þroska að með ein-
Arthur Blythe I slnu besta
skarti.
dæmum er. Flestar skifur hans
eru með litlum hljómsveitum
þarsem saxafónblástur hans er
þungamiðjan. Einna bestar
þeirra eru skifurnar frá Lower
Manhattan Ocean Club nr. 1.
(IN 1032) og nr 2 (KN 1044) Þar
er Lester Bowie með honum á
trompet og meðal verkanna er
óðurinn til Sidney Bechet:
Bechet’s Bounce. Nýjasta verk
Murrys i hillum Fálkans er
meistaraskifan. Ming (Black
Saint 0045) þar sem hann leikur
eigin tónsmiðar með oktett
sinum. Útsetningar hans eru af-
bragð ekki sist hin ljúfa ballaða
hans Ming (það er nafn konu
hans) þar sem hann notar
hljóma Ellingtonverksins
Melancolia, en það verk hljóð-
ritaði Ellington fyrir Capitol
1953 með triói. Það er stórkost-
legtaðheyra þennan unga svein
blanda sveiflunni hinni frjálsu
veröld. Félagarnir i Bigbandinu
ættu að næla sér i hana þessa!
Chico Freeman er sonur þess
ágæta Chicagotenorista Von
Freemans. Vegur hans hefur
farið vaxandi undanfarin ár og
hann liefur tekið sæti David
Murrays i Special Editions Jack
DeJohnette. Hann stendur fast-
ari fótum i hefðinni en David og
ballöðuskifa hans: Spirit Sense-
tive (IN 1045) er stútfull af ljúf-
um tónum i anda meistaranna
án þess að nokkurstaðar sé um
stælingu að ræða. Autum In
New York og It Newer Entered
My Ming eru jafn ferskar og
fyrrum og vel er sveiflað i
Ellingtonópusnum, Don’t Get
Around Much Anymore. Skifa
hans Kings Of Mali (IN 1035) er
af öðrum toga spunnin. Þar er
leitað til upprunans afriska og
Malikeisaradæmið hyllt i tónum
og afrisk hljóðfæri notuð jafn-
hliða þeim vestrænu. öli eru
verkin samin af Freeman og
ísæma vel félagai AAMC (Félagi
til eflingar skapandi tónlistar).
Hér hefur verið vakin athygli
á þremur djassleikurum er eiga
eftir að hafa mikil áhrif i fram-
tiðinni. Þaðer þvi vert fyrir alia
sem unna djasslistinni að leggja
við eyrun er þeir heyra þá blása
og leggja kannski eitthvað á sig
til þess að nálgast verk þeirra.
Þeir svikja engan!
Tón/ist og textar
Jóhann Helgason — Tass
Það munu nú liðin um það bil
10 ár frá þvi að Jóhann Helga-
son fór að láta að sér kveða i
islenska poppinu og þá sem
helmingur dúósins Magnús og
Jóhann. Stór plata sem þeir
gáfu út seldist ágætiega og lagið
Sweet Mary Jane af henni náði
töluverðum vinsældum.
Þessi 10 ár sem Jóhann hefur
staðið framarlega í poppi hafa
verið mikil deyfðarár i flutningi
lifandi popptónlistar og hvað
Jóhann varðar þá hefur hann
mest gert af þvi að syngja inn á
piötur en hins vegar litiö gert af
því að koma fram opinberlega.
Mestum vinsældum hefur Jó-
hann náð i samstarfi við Gunnar
Þórðarson, fyrst með Lumm-
unum og sitan með Þú og Ég,
sem nú er verið að reyna at gera
heimsfræg. Raunar hefur tón-
listarferill hans einkennst af þvi
að si'fellt er verið að reyna við
heimsfrægðina. Fyrst var það
Change, þá Póker og nú Þú og
ég. Tónlist Jóhanns hefur þvi
ávallteinkennstaf þvi sem helst
hefur verið talið eiga möguleika
til vinsælda hverju sinni.
JÖHOTIHaGtóOn w
I sumar brá Jóhann sér vestur
um haf til Bandarikjanna, þar
sem hann hljóðritaði ein tiu lög,
sem fylla nýútkomna plötu
hans, sem ber heitið Tass.
Fyrir nokkrum vikum voru
tvö af þessum lögum þ.e. Take
Your Time og Burning Love
gefin út á lítilli plötu. Bæði eru
lög þessi í futuristastil og sem
slik eru þau nokkuð góð, sér-
staklega það fyrrnefnda.
Það var þvi með nokk-
urri tilhlökkun sem ég
setti plötuna fyrst á fóninn
og fer hún vel af stað, enda
þar um tvö fyrrnefnd lög
áð ræöa. Mér brá þvi heldur
b'^tur þegar þriðja lagið,
Vittim, byrjaði,þvi það var eins
og að hrökkva yfir á aðra plötu.
Það ætti kannski frekar við að
segja að það væri eins og aö
stökkva yfir Atlantshafiö, frá
Bretlandi til Bandarikjanna.
Útsetningar þeirra átta laga
sem eftir eru, eru allar mjög
bandariskar. Ég sæi þvi t.d.
ekkert til fyrirstöðu að Pat
Benater notaði útsetningar eins
og eru á lögunum Victim og I’m
Tellin ’You. Gitarleikurinn er
iika oft i þessum svifandi æp-
andi stil, sem er svo áberandi
fyrir Benatar. Eitt lagið, She’s
Done It Again, fer svo iskyggi-
lega nærri Billy Joel. Hjálpast
þar allt að, lagið gæti verið Jo-
els, útsetning fer mjög nærri
hans stil og meira að segja
söngurinn er svipaður.
Það er þvi helsti galli plötu
þessarar hversu ófrumlegar út-
setningarnar eru, þvi það dylst
sjálfsagt fæstum aö Jóhann
Helgason er meðal okkar bestu
popplagahöfunda og sjaldan
hefur hann sent frá sér betri lög
en er að finna á Tass.
Söngurinn er lika mjög góður,
bæöi aðalrödd svo og bakraddir,
sem Jóhann sér að mestu um
sjálfur. Um hljóðfæraleikinn sjá
svo pottþéttir kallar og er þar
enga hnökra að finna, en þar er
heldur ekkert ævintýralegt aö
ske.
Tass er sem sé þegar á heild-
ina er litið vel unnin en hins veg-
ar frekar ófrumleg poppplata.
Fyrir þá sem unna ameriskri
rokktónlist, eins og hún er i dag,
þá er Tass fyrsta flokks plata.
Nú, fyrir þá sem gaman hafa af
futuristatónum, en vilja sleppa
hinu, þá er litla platan ágæt.
Böðvar Guömundsson —
Það er engin þörf að
kvarta
Ég verð vist að segja alveg
eins og er, að visnasöngur flokk-
ast áreiðanlega ekki undir þá
tónlist sem ég hef haft mætur á.
Raunar hef ég alltaf reynt að
forðast að hlusta á hana, þar
sem hún höföar ekki hið
minnsta til min.
Ég er ekki einu sinni viss um
að það sé rétt að láta hljóm-
plötugagnrýnanda fjalla um
plötur eins og plötu Böðvars
Guðmundssonar. Það væri held
ég; nær að láta islenskufræðing-
ana um slikt, þvi vissulega eru
það ljóðin,eða visurnar,sem eru
aðalatriði plötunnar og hennar
helsti styrkur. Böðvar fer þar á
kostum og kemur víða við.
Hannsegirhlutina beint út eins
og þeir hvíla honum á hjarta og
hlifir þar engum. Jafnvel for-
maður Alþýðubandalagsins fær
þar sinn skerf i lagi sem nefnist
Dialektiskur Blús.
Það væri óréttlát að fara að
nefna einhver kvæöin öðrum
fremur, en ég ætla þó að láta
það eftir mér að minnast á
ömmusögu, sem segir frá fá-
tækri stúlku, sem var ráðin i
visteöa kaupamennsl.u upp á
þau biti aö hlýða skipunum hús-
bænda sinna, hverjar sem þær
væru, einsog höfundur kemstað
orði. Einnig eru snjallar Þang-
brandsvisur, Gönguvisur og
fallegast Næturljóð úr Fjörðum.
Já, það þarf vist enginn að
efast um getu Böðvars við að
koma saman góðum visum. A
hinn bóginn finnst mér hann
ekki eins sterkur á svellinu þar
sem lagasmiðar eru annarsveg-
ar.
útsetningar laganna eru oft á
tiðum hinar ágætustu og trúi ég
að þar hafi þeir Sigurður Rúnar
Jónsson og Einar Einarsson,
sem einnig hafa lagt drjúgan
skerf i verkið með hljóöfæraleik
sinum, átt stærstan hlut að.
Um söng Böövars ætla ég að
hafa sem fæst orð, þar sem hann
er mér ekki mjög að skapi þó i
stórum dráttum megi segja að
hann sé gallalaus.
Hvort hér er um góða visna-
söngsplötu að ræða á ég bágt
með að tjá mig um, sakir þekk-
ingarleysis svo sem áður hefur
verið getið. 1 heildina held ég þó
að platan sé hin ágætasta, aö
minnsta kosti haföi ég gaman af
mörgu sem á henni er að finna,
þó ég haldi nú mest upp á texta-
blaðið.
The Human League-Dare
Tónlistarlif i borginni Sheff-
ield hefur staöið með miklum
blóma nú siöustu þrjú, fjögur
árin. Mikið hefur komið þaðan
af athyglisveröum hljómsveit-
um, sem margar hverjar hafa
verið aö gera hina merkilegustu
hluti. Það mætti nefna hljóm-
sveitir eins og I’m So Hollow,
Clock DVA, Comsat Angels og
Cabaret Voltaire. Sérstaklega
hafa tvær þær siöarnefndu notið
virðingar, án þess þó að geta
flokkast undir megasöluhljóm-
sveitir.
Raunar er ekki nema ein
Sheffiled hljómsveit sem slegið
hefur verulega i gegn, en það er
Human League. Að visu hafa
Heaven 17, komist nærri þvi, en
i þeirri hljómsveit eru aðal-
mennirnir Ian Craig Marsh og
Martin Ware en þeir voru ein-
mitt stofnendur Human League
á sinum tima. Þeir sögðu hins
vegar skilið við hljómsveitina
seint á siðasta ári.
Philip Oakey og Adrian
Wight, hinr tveir meðlimir
hljómsveitarinnar, héidu nafn-
inu og hafa þeir félagar komið
mörgum á óvart með þvi að
gera Human League að ein-
hverri vinsælustu hljómsveit
Bretlands i dag. Þeir fengu til
liðs við sig þá Ian Burden og Jo
Callis, sem leika á synthesizera.
Einnig gróf Oakey upp tvær al-
gerlega reynslulausar söngkon-
ur á diskóteki sem hann var að
skemmta sér á. Og i dag er talað
um Human League sem ABBS
m'unda áratugsins.
Dare heitir hún nýja Human
League platan og er þar
áreiðanlega um einhverja bestu
poppplötu ársins að ræða. Lög
Human League eru létt og sitja
vel i manni. Hljóðfæraleikurinn
er allur elektróniskur, meira að
segja hinn ágæti trommuleikari
hljómsveitarinnar heitir Linn
og er trommuheili en ekki
mannvera. Martin Rushent
hefur séð um að prógrammera
hann og farist þaö vel úr hendi.
Það sama má einnig segja um
upptökustjórnina, sem hann
hefur haft með höndum og er
hlutur hans i heildarhljómi plöt-
unnar þvi stór.
Tónlist Human League er
popptónlist sem almenningur
þarf kannski einhvern tima i
fyrstu til að átta sig á. Ég er
hins vegar handviss um að hér
er um að ræöa sterkan anga
popptónlistar framtiðarinnar.
Lög eins og Open Your Heart,
The Things That Dreams Are
Made Of og Love Action eru góð
dæmi um getu Human League
til að semja og flytja lög sem
fólk ætti að eiga auðvelt með að
hafa ánægju af að hlusta á.
King Crimson-Dicipline
Eftir æði misgengan sólóferil,
hefur gitarleikarinn Robert
Fripp endurstofnað hljómsveit-
ina King Crimson. Til liðs við
sig hefur hann fengið fyrrum
trymbil hljómsveitarinnar Bill
Bruford, bassaleikarann Tony
Levin og gitarleikarann Adrian
Belew, sem meðal annars hefur
starfað með David Bowie,
Frank Zappa og Talking Heads.
Nú þegar er komin ný plata
frá hljómsveitinni og ber hún
nafnið Dicipline. Visterað plata
þessi er með þvi betra sem
Fripp hefur gert siöan King
Crimson leiö hér um árið, en
hræddur er ég um að hún komi
mörgum gömlum
aðdáandanum á óvart, sökum
léttleika.
A fyrri hliðinni er að finna
fjögur lög og eru þau öil, að þvi
siöasta undanskildu, ágæt.
Fyrsta lagið Elephant Talk
minnirnokkuð á Talking Heads.
Annað lagiö er byggt upp I
kringum hraðan gitarfrasa
Fripps; þokkalegt lag. Besta
lagið á fyrri hliöinni er Matte
Kudasal, rólegt lag meö góöum
gitarleik.
Seinni hliöin byrjar með ööru
lagi sem minnir á Talking
Heads og er þar um besta lag
þeirrar hliðar að ræöa. í ööru
laginu er Fripp á ferðinni með
gitartilraunir sinar, ekkert sér-
lega spennandi en aiit I lagi.
Þriðja og siðasta lagið er lang-
dregiö og litið spennandi, með
siendurteknum gitarfrösum.
I heildina er Dicipline þægi-
legasta plata. Ég gerði mér ekki
vonir um neitt sérstakt og varö
því ekki fyrir neinum von-
brigðum. Hræddur er ég þó um
að gömlu King Crimson plöt-
urnar eigi greiöari leið á fóninn
hjá mér i framtiðinni en þessi.