Helgarpósturinn - 23.12.1981, Qupperneq 20

AAiðvikudagur 23. desembef, frmlrjFRrpn^tl frÍF11!
JOLASKÁK
HELGARPÓSTSINS
A. Fimm stöður úr tef Idu taf li
Skákþátturinn býður lesend-
um sinum fimmtán þrautir til
að glima við um jólin, fimm
stöður úr tefldu tafli, fimm
skákdæmi og fimm tafllok. 1
hverjum flokki eru sjálfar
þrautirnar sýndar fyrst án
nokkurra skýringa, þá er dálitiö
lesmálum þær er gæti i sumum
Ölvikum veitt bendingar um
lausn, en loks eru lausnirnar
birtar.
Þeir sem vilja spreyta sig á
þrautunum , ættu að reyna við
þær án þess að lita á textann aö
öðru leyti, skrifa hjá sér lausn-
irnar og bera saman við lausnir
okkar. Siðan má lesa textann og
bera saman við sinar eigin hug-
leiðingar. En lendi menn i erfiö-
leikum með einhverjar þraut-
anna eru hugsanlegt að eitthvað
stoöi að lesa textann.
Hvltur á leik
A4. Svartur hótar máti i næsta
leik: Dxc2 mát. Þú sérð að
hvitur gæti leikið Dg7 mát, ef
hvitur hrókarnir væru ekki
fyrir. Er nokkur leið til að
losna við þá á þann hátt aö
svartur komist ekki að á með-
an?
Svartur leikur 1. — Df3. Hverju
svarar hvitur?
Cl. Hér er skýring óþörf.
Hvltur á að vinna
C2. Þessi tafllok eru frægur
skáldskapur. Þau sýna vel
mikilvægi timans i skák:
hvergi má muna leik og allt
endar i andspæni kónganna.
Liklega er besta ráðið að tefla
lokin við sjálfan sig (ef maður
hefur ekki annan til að tefla
við), þreifa sig áfram, skrifa
leikjaraöirnar niður og bera
svo þá sem manni finnst best
saman við lausn okkar.
Hvltur á að vinna
C3. Þessi tafllok eiga sér 6-
venjulega sögu. Arið 1875 kom
staöa svipuö þessari fyrir i
skák milli tveggja enskra
skákmanna, Fentons og Pott-
er. Svarti kóngurinn stóö á h3
I stað al og þeir félagar
sömdu um jafntefli. Pólski
skáksnillingurinn Zukertort
sýndi fram á að hvitur á vinn-
ing I þessari stöðu. Nokkru
slöar birti G.E. Barbier þá
stöðu sem hér er sýnd I skák-
dálki sinum I ensku blaöi
(Glasgow Weekly Citizen)
sem þraut þar sem svartur
átti aö halda jafntefli. Einn
lesenda blaðsins F. Saavedra
bætti um betur. Hann fann
Svartur á leik
C4. Svartur á greinilega betra
tafl en hvitur virðist hafa lok-
að öllum innrásarleiöum
rækilega. Engu að síður tókst
svarti að brjótast I gegn.
Hvernig?
lausn þá sem Barbier haföi
hugsaö sér,en sýndi svo fram
á að hvitur á vinning eftir allt
saman! Fyrir bragðiö eru
þessi tafllok venjulega viö
hann kennd. — Reyndu aö
finna bestu leiki beggja} þú
mátt gera ráð fyrir að sá sem
hefir kóng og drottningu gegn
kóngi og hrók i tafllokum eigi
unniö tafl, ef ekki stendur sér-
staklega á.
Hvltur á leik
C5. Hér á hvitur unnið tafl
vegna frelsingjans á d7. En
vinningsleiöin getur orðið
löng og torsótt. Hér fann hvit-
ur snotra leið er bindur endi á
skákina i fáum leikjum. Hver
er hún?
Þessi tafllok eru gott dæmi
um það að bein kóngssókn er
ekki bundin við miðtaflið, hún
getur auöveldlega komiö fyrir
i tafllokum.
Svartur á leik
Al. Hvitur hótar máti I 3. leik
(Dd8-f8-t- — f7+ — xh7 mát).
Er nokkur leiö fyrir svart til
þess að bjarga sér? Væri
nokkur leið ef hann ætti ekki
peðið á c2?
B. Fimm skákdæmi
Hvltur á leik
A2. Hér hefur hvltur peð yfir og
þrýstistööu. Er nokkur leiö að
nota þrýstinginn til þess að
vinna skjótan siguríTaktu vel
eftir þvl aö svarta drottningin
er bundin við að hindra Hf8
mát.
Svartur á leik
A3. Hér er kæfingarmátið
freistandi: 1.— Rf2+ 2. Kgl
Rh3++ 3. Khl Dgl+ 4. Hxgl
Rf2 mát. En hvitur á vörn: 2.
Hxf2 Dxf2 3. Dc8 mát. Sömu-
leiöis væri H6xg2 ágætur leik-
ur, ef hvitur ætti ekki Dc8 i
bakhöndinni. Er nokkur leið
til þess að vinna leik?
Hvltur á leik.
A5. Staðan er ákaflega tvisýn.
Takist svarti að standa af sér
atlöguna, hefur hann betra
tafl. Svarti biskupinn er mik-
ilvægasti maðurinn I vörn-
inni, Dxf5 strandar á Hxf4. En
hvaö annað er hægt að taka til
bragðs?
a) Mát I 2. leik
b) Sama, án peðs á h5.
Bl. Hér gnæfir ein spurning yfir
aðrar: Má svartur hróka eða
ekki?
Mát I 2. ieik
B2. Þetta var fyrsta dæmi höf-
undar og verður ekki annað
sagt en að hann hafi fariö vel
af staö; mátin eru fallega
samhverf.
Mát I 2. leik
B3. Hér eru tvær drottningar i
buröarliðnum hjá svarti og
myndi önnur skáka hvita
kónginum um leið og hún fæð-
ist. Þetta gæti veitt bendingu
um lausnina.
Mát I 3. leik
B4 og B5. Þessi tvö dæmi eru
eftir islenskan mann, Sigur-
jón Helgason verkfræðing.
Hann tók þátt i jólagetraun
útvarpsins fyrir nokkrum ár-
um og sendi mér þá þessi
Mát I 4. leik
dæmi ásamt lausnum sinum
— „til gamans”. Sigurjón
mun ekki hafa fengist mikið
við samningu skákdæma og
eru þetta hin fyrstu er eftir
hann birtast á prenti.
C. Fimm tafllok
Cl C2
'9j p jnye uuiuubuí buuia
qb jnjjeAs jejpq pu ug 'euiajS
I!1 13IM3 BUI05] Q8P £ 3o i +89H 'Z
6Í3XH — I BQO íoxh 3o +83H 'Z
iog — 'I ‘uiuoa euia jo enaci
S3a iiafl T
0161 uaSojs1 nDsajiqo-uxos^ S3
uæju8e3 ? jnijAn 8o jgq
*£ Þq kqx3 'Z kqxH— 'I muuiujpj
-snpjq p efjXq qb jjo8 suid jqqD
jd siuiæp xil ‘eSainfuDA 8o suid
qpui jpq J!Jd!3|S u!Qpjef5i!aT nuj
#-Q3d QB P13f3 JSUI35{ UUUnSupjJ
8o sqH I3H + £e £Dxq £ i +£D —
Z IQejpq jnjJBAS qb ssdc| bu8da
l»qxe z bjiídi qb qjba JnjjAH
'ddn jnuuaj
Qad BJJDtj So £B £DXq S i +£3
£8xj + i£3 »qx8 £ it-qxn i-qxe
'Z ii-q — T : uinuupjeSuiqiXj
uinQpq p uqps ‘njjpu !Jjjasuies
eSaiiej qdui uuba jnjjeAS
IZ6I 9lso‘qasj!Aozui!N-puni -pj
uijDcj je jri j8ei je
-punjoq jjsui^ ejeq epua'qonjej
Qæjssfuujui eusXq nja ejjacj
'UJOA
e8ua jojjbas p iA(j q;a ‘jpui idh
iqne qb Jejpq JnjjAq 8o juipu
-ddn j uuijnqpjq jnpuajs pn
i£qH 'L i-BH - '9
: ujoa ujd srnaQB jd
IA(} Q!A 'jpui 8eH JBjpq jnjJBAS
8o juunSos jp uejjæqjjed ja njQ
'3u;ujjojp ua ujaq jd jnqpjH
ÍÍH80 '9 'JeuunSps i?j uiom
ejpDAees Qe Qecj jba jph iHBd
jd JnjjAq 8o pdxq 'L +I-3H <380 '9
je jsps 3o sujd jqefus jd bjjdcJ
il-PH — S
:uua !Qæjjn jjjd p jhjjbas
up Qedej jsjqjja QHjex quun
-u.q-D p eqpqs qb pj mruSjAs jn
-8uai pjqa uuunqpjq jnjaq pm
Í23H S
+£ph £qn t- +I-PH t-qn £ +sph
— z 'sjjAq jqíDisSupq njsæu
mn J!Ph8 emes 'QiQad jjjXj
umqpjq ejpj qb jæu jnjjeAS
Jólaskák Helgarpóstsins Lausnir
mnun
-uuom mnQpq uueq jedej pd[ ua
‘89H '6 9qH +18H '8 s3h +£3xj
L +£3xfl +£8 '9 jnmaq pcj
ua '+t’JH — S PqiP] Qe jac} Qpm
íjpúi þlq jsjuiöq "je8 ‘ Jiij j'éAS
‘ (jpm jsijba iqqa jnjaS uueq
qb jAq aán jnjjeAs jsjea jph
it-j 9 sph igqn
g 'iprn t-8 '9 sqH +SJH 'S :sjpm
UJ J!«!»i 9qn - + t-qn +í3h
't- sqn +8JH '£ 9qH +89H 'Z
Skák
eftir Guðmundur Arnlaugsson