Helgarpósturinn - 08.04.1982, Side 4

4
Fimmtudagur 8. apríl 1982 hpilr]r=irpn<^tnrinn
heyrt um Hafnfirðingabrandarana?
Magnús velur
þrjá bestu
ÞHr bestu Hafnfiröingabrandararnir
voru. skv. tilnefningu Magnúsar. þessir:
Lögreglumaður í Hafnarfiröi stöövaöi
Reykviking, sem keyröi um Fjöröinn, og
sagöi aö stefnuljösin á bflnum væru biluö.
„Hvernig á ég að sjá þaö”, sagði Reyk-
vikingurinn, ,,ég sé ekki aftur fyrir bfl-
inn”.Lögregluþjdnninn hugsar sig um, og
segir síðan: ,,Ég skai fara aftur fyrir bfl-
inn og fylgjast meö, og þú skalt setja
stefnuljOsin á.” Reykvikingurinn féllst á
þetta, ogsetur Ijösiná. Hann heyrir síðan
lögregluþjöninn hrópa: ,,t lagi... ekki i
lagi... i lagi... ekki i lagi...”
Og svo er það spurningin um þaö, af
hverju Hafnfiröingar fara alltaf oni fjöru
um jólin ? bað er af þvi þeir eru aö biöa
eftir jólabókaflóðinu!
Og aö lokum er þaö skýringin á þvi, af
hverju Sædýrasafnið lokaöi. baö var
vegna þess, að þaö komu svo fáir. Menn
sáu nefnilega, aö þaö var miklu skemmti-
legra aö keyra um i' Firöinum, og svo
þurfti ekki aö borga sig inn., (Og þessi er
langbestur, sagöi Magniis).
Hafiði heyrt um Hafnfiröinginn....? Af
hverju fara Hafnfirðingar.....? Hvernig
gera Hafnfirðingar....?
Hvernig urðu Hafnfirðingabrandararnir
til? Hvernig stendur á þvi að ibúar eins
bæjarfélags verða fyrir slikum ofsóknum,
sem Hafnfiröingabrandararnir eru? Er þaö
kannski vegna þess, að Hafnfirðingar eiga
það skiliö?
I upphafi voru tveir menn ábyrgir fyrir
Hafnfirðingabrandara byrjuninni. beir eru
Óli Tynes og Magnús Ólafsson. Óli var þá
blaðamaður á Visi, og Magnús útlitsteikn-
ari á sama blaði. Reyndar má nefna einn
mann i viðbót til óbeinnar ábyrgðar á far-
aldrinum. Hann er borsteinn Pálsson, þá
ritstjóri Visis, en nú framkvæmdastjóri
VSÍ. Að visu vitum viðekki til þess, að hann
hafi samið eða sagt Hafnfirðingabrandara,
en hann gæti þó talist ábyrgur, þvi menn
verða að vera ábyrgir gerða sinna, og fyrir
afleiðingum gerða sinna einnig.
Hvernig byrjaði þetta? Óla Tynes segist
svo frá: „betta byrjaði þannig, að
Þorsteinn Pálsson ritstjóri vildi fá dálk i
léttum dúr i blaðið. Þannig varð Sandkorn
til.”
Og i upphafi varSandkorn, og i Sandkorni
voru Hafnfirðingabrandarar, og (i augum
sumra) voru Hafnfirðingabrandararnir
Sandkorn.
En hversvegna fuku sandkornin i lifs-
vaselin Hafnfirðinga? Af hverju voru ekki
sagðir brandarar um Tálknfirðinga,
Grimseyinga, Djúpvikinga eða Grindvik-
inga?
Þetta er góð spurning. Og enn betri
spurning væri kannski, af hverju eru sagðir
brandarar um ibúa ákveðinna sveitar-
félaga,landshluta, eöa jafnvel um ákveönar
þjóöir. Viö tökum vettlingatökum á þeirri
spurningu annarsstaðar á siðunni. Svarið
viðfyrstu spurningunni gefur hinsvegar Óli
Tynes: „Ég fann brandara, útlendan,sem
mér fannst fjandi góður, svo ég snaraði
honum á islensku og sneri honum upp á
Akureyringa. Hann birtist siðan i Sand-
korni, og ég hélt þessu áfram og bað Akur-
eyringa jafnframt um svör. Mér bárust
nokkur svör, en ekki mörg, og svo fór það
að fréttast, að þetta félli ekki i góðan jarö-
veg á Akureyri. Það hefur eflaust ekki
verið stór hópur, en ég ákvað að gefa Akur-
eyringum fri.”
Ogaf þessu má sjá,að Hafnfirðingar eiga
hörundsárum Akureyringum ýmislegt að
þakka.
Óli Tynes skýrir hvernig Hafnfirðingar
urðu fyrir valinu. „Með mér vann Magnús
Ólafsson, vinur minn, góður húmoristi og
Hafnfirðingur. Við sömdum um það, að ég
segði brandara um Hafnfirðinga, en hann
héldi uppi fyrir þá vörnum, væri þeirra
sómi, sverð og skjöldur. Ég birti mynd af
honum, og benti Hafnfirðingum sem vildu
svara fyrir sig á, að hafa samband við
hann.”
Og þar kemur Magnús til sögunnar: „Óli
gerði mér grikk. Hann birti mynd að mér
og gerði mig að talsmanni Hafnfirðinga í
þessu. Ég átti að birta svör Hafnfirð-
inganna, en það varðfátt um svör, það voru
kannski 2 eða 3 sem hringdu, svo Hafnfirð-
ingarnir voru alveg kaffærðir. Siðan fékk
ég skömm i hattinn.”
Tilgangurinn i öllu þessu var i upphafi að
fá fram góðlátlegan bæjarrig, segja þeir
félagarnir. Og vissulega var það ætlunin i
upphafi. En svo fór sem fór, og hvernig
tóku menn þvi?
„Ég fékk stundum að heyra þaö,” segir
Magnús. „bað voru helst eldri borgararnir
sem tóku þessu illa. Og konan min, sem er
innfæddur Hafnfirðingur, skildi ekkert i
mér að taka þátt i þessu, þvi ég er aðfluttur
i Firðinum. En yfirleitt tóku menn þessu
ágætlega, og það var oft sem mér ókunnir
menn stoppuðu mig á götu til að skjóta að
mér einum nýjum.”
„Ég fæ stundum samviskubit”, segir óli
Tynes. ,,En Hafnfirðingarnir hafa tekið
þessu vel. Ég hafði aldrei ónæði af reiðum
Hafnfiröingum, þó ég hafi frétt einusinni
eða tvisvar af slagsmálum á öldurhúsum
vegna þessa. Hitt var oftar, að Hafnfirð-
ingar sögðu mér nýja brandara sjálfir.
Þeir brandarar, sem ég bar ábyrgð á
sjálfur, voru ýmist frumsamdir, stældir
eða stolnir.”
Nú birtast Hafnfirðingabrandararnir
ekki eingöngu i Sandkorni, þó sá dálkur hafi
lifað af sameininguna og dafni enn. Á leið-
inni frá Ólympsfjalli til mótstaðar bera
margir Ólympiueldinn, og nú hefur hafn-
firski kyndillinn færst á annarra hendur en
Sandkornshöfunda. Óli Tynes skrifar enda
Sandkorn ekki meir, og hafi Magnús reynst
litið skjól Hafnfirðingum, var það vegna
þess að þeir vildu ekki verja sig. En þó
fjölgar sögunum af ibúum „hýra Hafnar-
fjarðar” stöðugt. Og hvað finnst upphafs-
mönnunum nú um bylgjuna sem þeir komu
af stað?
„Þeir hafa breiðst gifurlega út,” segir Óli
Tynes. „Nú eru öll blöð með svona sögur,1
og jafnvel útvarpið lika. En mér finnst þeir
oft ganga of langtnú. Þegar ég var með þá í
Sandkorni, voru þeir aldrei sóðalegir. En
nú heyrir maður skemmtikrafta segja
subbulegar sögur, sem við hefðum aldrei
birt.”
Og Magnús er sammáia: „Mér finnst
sumir brandararnir orðnir óþarflega ill-
kvittnislegirjþaö var aldrei meiningin.”
eftir Ólaf Bjarna Guðnason