Helgarpósturinn - 20.08.1982, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 20. ágúst 1982 -JoSsturinrL
Hann er töluvert umdeildur, viðmælandi Helgarpóstsins að þessu sinni. í blaða-
grein var hann einu sinni sagður vera „óguðlega íhaldssamur". Haraldur Blöndal
gengst fúslega við því að vera íhaldssamur en ekki óguðlegur því hann er kristinn
maður. Við heimsóttum hann á lögfræðiskrifstofu í Ingólfsstræti 5 þar sem hann
vinnur ma. hjá bróður sínum, Benedikt. Haraldur þarf að snúast í ýmsu áður en
viðtalið hefst, hann er að hengja upp mynd, eftirprentun af málverki eftir Sigurð
Eyþórsson.
- Er hún ekki falleg? spyr hann þegar myndin er komin á sinn stað. Þá getur
viðtalið hafist.
- Þú berð ættarnafn, er Blöndalsættin ekki
voðalega fín ætt?
„Ja, svona.. það hefur í það minnsta verið
gefin út heil bók um hana. Nafnið er komið
fyrir sigrum og tapi. Hefur þú til dæmis velt
því fyrir þér, að borgin tapaðist 1978 m.a.
vegna þess, að það vantaði lóðir fyrir Sjálf-
stæðismenn?
Tékkóslóvakíu. Daginn sem innrásin var
gerð fórum við Jón Sigurðsson í heimsókn til
Sverris heitins Kristjánssonar. Hann var með
kort af Sovétríkjunum á borði fyrir framan
sig og ég spurði hvort hann væri að dást að
föðurlandinu. „Nei, ég er að stúdera höfuð-
óvininn“,sagði Sverrir og bætti því við að þótt
Bandaríkjamenn væru slæmir þá tækju þeir
þó mið af almenningsálitinu í heiminum, en
Rússar aldrei. Hann sagðist óttast þá stund
þegar Sovétmenn yrðu Bandaríkjamönnum
hernaðarlega sterkari.
Með innrásinni í Tékkóslóvakíu fuku allar
hugmyndir um að íslendingar gætu lifað án
erlendra varna. Síðan hef ég orðið æ harðari
varnarsinni. Ég vil efla varnirnar, mér finnst
allt í !agi að koma hér upp flotastöð, td. á
Austfjörðum. Við erum liður í varnarkeðju
og verðum að miða okkar varnir við að landið
nýtist í keðjunni. Hér mætti gjarnan halda
hernaðaræfingar, það er gert í öllum löndum.
Hvernig ætla Bandaríkjamenn td. að bregð-
ast við landgöngu Rússa?Hún var æfð á Shet-
landseyjumfyrir3-4 árum, afhverjuekki hér?
Við höfum ekki cinu sinni öryggislögreglu og
fylgjumst ekkert með njósnum hér. Hvað eru
þessirSO manns í sendiráði Rússa að gera?
Þeir eru ekki að leggja kapal."
- Um hvað ættu þeir að vera að njósna?
- En aftur til unglingsáranna, lentir þú
ekki í slag við kommana á þeim árum?
„Jú, við vorum með einhvern æsing og það
var um tíma fylgst með okkur. Við vorum
aðallega að þessu til að stríða löggunni og
ögra henni. Það skipti í sjálfu sér engu máli
hver hélt fundina, það gat eins verið Blóma-
ræktunarfélagið. Ég lenti hins vegar aldrei í
því að stúta rúðum í Tjarnargötu 20. Ég var
ekki svo mikið í Reykjavík á þessum árum,
ég var fyrir norðan á veturna og skar hval á
sumrin í Hvalfirði."
AO drepa eoa vera drepinn
- Skarstu hval? Þú hefur kannski enga
samúð með hvalaverndarmönnum?
„Það féll nú í minn hlut að láta leggja lög-
bann á aðgerðir Greenpeace hér um árið“,
segir Haraldur og sýnir okkur stoltur mynd af
atburðinum sem hangir uppi á vegg. „Við
vorum lögfræðingar Hvals hf. í málinu. Mér
finnst ég hafa gert rétt, það er gegn Guði að
hagnýta ekki þær auðlindir sem inn hefur
frá Birni Blöndal sýslumanni í Hvammi á
Vatnsdal.
Lárus sonur Björns var líka sýslumaður og
var reyndar skipaður amtmaður fyrir norðan
og austan en dó áður en hann tæki við
embætti.Haraldur sonur hans, afi minn, sem
ég heiti eftir, lærði ljósmyndun, og kvæntist
Margréti Auðunsdóttur frá Svarthamri í
Álftafirði. Lárus faðir minn er mag.art. hann
var handritavörður Landsbókasafns, borgar-
skjalavörður og síðast alþingisbókavörður.
Föðurætt mín er því að mestu embættis-
mannaætt. Móðir mín Kristjana var dóttir
Benedikts Sveinssonar, ritstjóra og alþingis-
forseta og Guðrúnar Pétursdóttur úr Éngey.
Mitt fólk var mest allt skólagengið og þegar
ég var barn, hélt ég, að allir yrðu stúdentar.
Ég man, að ég fór 4-5 ára á starfskynningu í
Grænuborg. Þar varð ég einna hrifnastur af
skipstjórahúfu sem ég sá og var lengi síðan
ákveðinn í að verða skipstjóri eins og Halldór
í Háteigi, sem ég kallaði afa minn. En fyrst
ætlaði ég að verða stúdent, það hvarflaði
aldrei annað að mér. Og ég fór í Mennta-
skólann á Akureyri."
LOOir fyrir íhaldsmenn
— Á Akureyri? Ertu ekki Reykvíkingur í
húð og hár?
„Jú, það er ég. Móðurfólk mitt hefur búið
hér í þrjú eða fjögur hundruð ár. Báðir for-
eldrar mínir eru fæddir hér og ég ólst upp við
Laugaveginn á nr.66. Það voru járnaðir hest-
ar í næsta húsi, þegar ég var barn, Reykjavík
var ekki stærri. En til Akureyrar fór ég með
vini mínum Stefáni Eggertssyni verkfræðingi
af því að við áttum systkini fyrir norðan.
Skólavist úti á landi setur mark á mann og
ég gæti vel hugsað mér að búa úti á landi. En
ekki í Kópavogi eða á Nesinu. Ég ætla ekki
að láta kenna mér það ef meirihlutinn í borg-
arstjórn tapast á einu atkvæði. En í kosning-
um getur oft munað litlu, og margar ástæður
- Þurfa þeir eitthvað sérstakar lóðir?
„Velstætt fólk og þeir sem vilja búa í ein-
býlishúsum eru að meirihluta Sjálfstæðis-
menn og um skeið var úthlutað allt of fáum
einbýlishúsalóðum í Reykjavík. Afleiðingin
varð sú að margir Sjálfstæðismenn fluttu út á
Seltjarnarnes og í Garðabæ, eða jafnvel upp í
Mosfellssveit. Flokkurinn er enda með um og
yfir 60% í þessum sveitum. Bara hluti af þess-
um atkvæðum hefði dugað til þess að halda
borginni. Þetta sýnir hins vegar að íhaldið
misbeitir ekki valdi sínu.“
- Þú segir íhaldið, ertu íhaldsmaður?
„Já“.
- En varstu ekki einhvern tímann í Fylk-
ingunni?
„Þegar ég var í landsprófi var ég í Fræðafé-
laginu Fróða ásamt Jóni Sigurðssyni núver-
andi skólastjóra á Bifröst, Leifi Jóelssyni og
fleirum. í þessu félagi voru eintómir Fylking-
armenn og ég gekk í Fylkinguna. En ég var
ekki lengi, nokkrar vikur held ég. Það var
einu sinni verið að ræða um herinn í Fróða og
ég var á móti því að hann færi. Ég vildi þjóð-
legan sósíalisma en taldi vonlaust að fram-
kvæma hann nema undir vernd Bandaríkj-
anna. Rússarnir mundu aldrei leyfa hann.
Þetta þótti mjög vond kenning. Á þessum
tíma var mikið sjómannaverkfall og á forsíðu
Þjóðviljans stóð að útgerðarmenn stælu af
sjómönnum, en á baksíðunni var frétt um að
útgerðin væri á hausnum. Þetta fékk ég ekki
til að passa saman. Svo var Viðreisnin í full-
um gangi, og ég varð Sjálfstæðismaður."
flolasiöo á Auslf|öröum
- En einhvern tímann varstu á móti hern-
um. Gekkstu ekki í Keflavíkurgöngu?
„Ekki Keflavíkurgöngu, við gengum ofan
úr Hvalfirði; ég af Kjarlanesi. Um tíma vildi
ég að herinn færi en að við værum áfram í
Nató. Ég vildi frekar hafa íslenskan her. En
þessi skoðun hrundi þegar Rússar réðust inn í
„Ég er enginn hernaðarfræðingur svo ég
veit ekki hverju Sovétmennhafa áhugaá hér
á landi. Ef til vill eru þeir að fylgjast með
þeim sem þeir telja sér vilhalla og hafa sam-
band við þá. Eða þeir eru að mæla út flugvelli
eins og Þjóðverjar gerðu fyrir stríð. Þeir hafa
enda haft jarðfræðinga hér. Svo er hér mikil-
væg herstöð.
- Sem þú varst á móti?
„Þegar ég var fjórtán ára gekk ég ofan af
Kjalarnesi. Okkur var sagt í Þjóðviljanum,
að það ætti að hola innan Þyril og gera hann
að lægi fyrir kjarnorkukafbáta. Ég trúði
Þjóðviljanum þá, - en ekki lengur, - og vildi
ekki gera Þyril að kjarnorkukafbátageymslu.
En núna finnst mér allt í lagi, þótt hér væru
geymd kjarnorkuvopn. Hættan er ekki fólgin
í að geyma þau, - kjarnorkusprengja í
geymslu er mun hættuminni en t.d. venjuleg
sprengja, sem getur sprungið bara vegna
efnabreytinga. Það þarf mekanisma til þess
að setja kjarnorkusprengju í gang, og ef hann
er ekki í sambandi kviknar ekki í sprengjunni
frekar en t.d. á ljósaperu sem liggur á borði.
Ef nauðsynlegt er að hafa þessi vopn hér
vegna varna landsins á vitanlega að hafa þau.
Hins vegar eru hér ekki neinar kjarnorku-
sprengjur, - þær eru geymdar nær Sovétríkj-
unum - eiga þær ekki að springa þar?“
Ekhi Uræddur
um kjarnorkuárás
- Ertu ekki hræddur við að slík kjarnorku-
vopnageymsla myndi kalla yfir okkur kjarn-
orkuárás frá Sovétríkjunum?
„Nei, ég hef ekki trú á því. Rússar þurfa að
notfæra sér þá aðstöðu sem hér er og kjarn-
orkusprengja frá þeim gerði þeim ómögulegt
að nota landið. Þeir myndu frekar beita gas-
hernaði enda hafa þeir þjálfaðar gasher-
deildir á sínum snærum, það er vitað. En
ísland er þeim gagnslaust án bækistöðvar, og
flugvallar."
gefið okkur. Við höfum veitt hval í 35 ár og
það hefur aldrei verið sýnt fram á að hann sé
ofveiddur. Með röksemdum hvalverndunar-
manna mætti miklu frekar banna þorsk-
veiðar. Það eru líka fleiri skepnur gáfaðar en
hvalurinn, - kindur, kýr og hestar t.d. Þessi
barátta gegn hvalveiðum er háð af fólki, sem
býr í borgum og vill ekki sætta sig við, að
lífsbaráttan er hörð, - það er að drepa eða
vera drepinn. Háhyrningur veltir því ekki
fyrir sér, hvort fórnarlömbum hans finnst sárt
að láta drepa sig. Ekki laxveiðimaðurinn,
ekki rjúpnaskyttan og ekki heldur skotmað-
urinn í sláturhúsinu. Og þar fyrir utan eru
hvalveiðar þrifalegar, - hann drepst yfirleitt í
fyrsta skoti.
Ég skil vel áhyggjur fólks af útrýmingu
hvalastofnanna. Én okkar stofnar eru alls
ekki í neinni hættu. Og friðunarmenn sýna
mikla hræsni, og meirihlutinn í hvalveiðiráð-
inu. Eskimóar í Alaska mega drepa gráhval-
inn, sem er í mikilli hættu. Það er réttlætt
með því að veiðarnar séu hluti af þeirra þjóð-
ararfleifð. Grænlendingar mega skjóta
hrefnu eins og þeim sýnist með sömu rök-
semdum. Og Færeyingar drepa sína grind.
Við höfum engin efni á að vera með pempíu-
hátt í þessum málum, - við verðum að drepa
hvalina, en vernda stofnana að sjálfsögðu.“
- Þú ert þekktur fyrir skrif þín, sem þykja í
meira lggi hægri sinnuð. Stundum hefur hvarfl
að að mér, að þú meinir ekki allt sem þú
skrifar, að þú sért bara að ögra okkur vinstri
mönnum, t.d. með skrifum þínum um E1
Salvador.
„Hvað segirðu, heldurðu það? Nei, ég
meina það sem ég segi. Mín sjónarmið
heyrast ekki oft í íslenskum blöðum, en það
er nú út af því að öll íslensku blöðin eru
vinstrilituð í utanríksimálum. Þetta stafar af
því, að meirihluti blaðamanna, alls staðar, er
vinstri sinnaður, jafnvel líka í Bandaríkjun-
um, en þaðan fáum við erlendu fréttirnar að
mestum hluta. Mínar skoðanir byggjast á því,