Helgarpósturinn - 15.04.1983, Blaðsíða 18

18
Föstudagur’Í5. apríl 1983 ^oSsturinn
Um langt spagetti
Ég fór á laugardaginn i
búðina til hans Mustafa, sem
er innflytjandi frá Kýpur og
á litla matvörubúð, höndlar
aðallega með ávexti og græn-
meti, ásamt heilnæmisvör-
um ýmsum úr kornríkinu.
Þrír kaupmenn eru nær sem
höndla með ávexti og græn-
meti, en enginn eins naskur
og Mustafa að velja góðar
vörur á markaðnum sem þeir
sækja um fjögurleytið á
morgnana, svo ég fer til hans
öðru hvoru, ef ég á leið í þá
áttina. Og það átti ég á laug-
ardaginn, því að rétt hinum
megin við hornið frá Mu-
stafa er eina gottiríis-sér-
Lundúnapóstur
hafa þurft að bíða. Ja, ég
bara áttaði mig ekki á því
strax, segir Mustafa, þrífur
pundseðil úr skúffunni og
réttir að karli, sem stakk
honum á sig og hvarf.
Við urðum allir að augum
og eyrum, ég og roskinn
maður sem var að biðja kon-
una um blómkál. Það þýðir
ekki annað, segir Mustafa.
Ef maður borgar ekki, þá
bara hirða þeir ekki ruslið.
eða skilja að minnsta kosti
eftir slatta af því, og maður
er strax kominn í vandræði
og ólykt og óþrifnað. Þeir
hafa meira að segja reynt að
verslunin í hverfinu, og
þangað átti sonur minn er-
indi; mamma hans fylgdi
honum meðan ég fór til Kýp-
urmannsins, eins og við
vöndum okkur á að kalla
Mustafa áður en við þekkt-
um hann með nafni.
Eg
ig stend inni við búðar-
borð og Mustafa vegur mér
kartöflur meðan kona hans
lýkur við að afgreiða konuna
sem var á undan mér. Það er
hlýtt í búðinni, en kalt úti, og
nú hefur einhver giennt
dyrnar upp á gátt. Ég lít við,
sé mann vinnuklæddan sem
stendur á miðju gólfi og læt-
ur fara einkennilega mikið
fyrir sér, blístrar lagstúf milli
slurka úr bjórdós, tvístígur
og heldur uppi hurðinni.
Horfir á Mustafa eins og
hann ætlist til athygli hans,
og er hann þó rétt að byrja
að afgreiða mig, sem óneit-
anlega var á undan. Mustafa
vigtar avókadóinn minn og
tvo fennikkelhnúða. Spyr
svo þann með bjórinn hvort
hann sé ruslakarlinn. Hinn
hélt nú það og var hálf-foj að
koma mér upp í pund og
hálft eða tvö. Og vínsalinn
við hliðina á mér borgar þrjú
pund á viku. Við höfum svo
sem reynt. kaupmennirnir í
götunni, að taka okkur sam-
an, hætt að borga og kvartað
í bæjarstjórnina. Jú, jú, þeir
skyldu athuga málið, en það
þýddi ekkert. Svona bara er
þetta.
Og
'g mun vera nokkuð al-
mennt hér í landi, ef marka
má athugasemdir sem mig
rámar í úr fjölmiðlaumræð-
um um kjör ruslakarla. Bæj-
arstjórnirnar eiga óhægt
með að beita sína eigin
vinnuflokka hörðum aga, en
nú er það að breiðast út að
verktakar annist sorphirð-
una, og þá vona menn að
þeir verði harðari við sína
karla, þvi að þeir eiga á
hættu, ef mikið berst af
kvörtunum, að annar verk-
taki fái samninginn, næst
þegar þarf að endurnýja.
Ibúðarhúsin eru ekki
skattlögð svona eins og búð-
irnar. Við venjulegt fólk
borgum bara ruslakörlunum
þegar við ætlum að losna við
eitthvað sem þeir hafa í raun-
inni ekki rétt til að taka. Ég
sá þá fyrir viku henda í rusla-
bílinn heilli eldavél, og það
hefur kostað nokkuð, enda
hörmung að heyra hvað bíll-
inn píndist meðan þeir voru
að skarka eldavélinni gegn-
um pressuna, eða hvað það
nú heitir, þessi útbúnaður í
ruslabíl sem ýtir fram eftir
honum ruslinu. Svo er siður
að gefa þeim pening fyrir
jólin. Ég gerði það í fyrra,
enda nýlega búinn að eiga
talsverð viðskipti við þá út af
drasli sem varð til þegar við
fluttúm inn. En í ár snuðaði
ég þá um jólagjöfina og varð
ekki fyrir neinum hefndum.
Erindi sonar míns í gottirí-
isbúðinavarað birgja sig upp
fyrir þá stóru stund þegar
besti vinur hans kæmi í
fyrsta sinn í heimsókn; þeir
e'-'t vinir af dagheimilinu og
hafa aldrei fyrr skipst á
heimsóknum. Sylvester heit-
ir hann, svartur eins og bik,
innfluttur frá Ghana. Hann
átti að vera í hádegismat, og
mamma Burkna hafði spurt
hann daginn áður hvað hann
langaði að gefa Sylvester að
borða. Langt spagettí, svar-
aði hann viðstöðulaust.
Spagettí finnst honum sjálf-
um herramannsmatur, etið
með sterkkryddaðri kjöt-
sósu og rifnum osti og sallat
með. Það er að vísu margt
fleira sem honum þykir gott,
en það mun ráða valinu að
hann er vanur að hjálpa
mömmu sinni að elda svona
mat, og hann langar að láta
vin sinn sjá hvað hann er for-
framaður kokkur, þegar
hann stendur uppi á stól í
bláu svuntunni sinni og rífur
ostinn í snúinni kvörn, og al-
veg sérstaklega þegar hann
stendur (alltaf ástólnum) við
eldavélina og lempar 50
sentimetra langt spagettíið
ofan í suðuna í litlum potti
án þess að neitt brotni.
Þetta gekk allt eftir áætl-
un, og Sylvestertók því eins
og sjálfsögðum hlut að skilja
eftir tvíhjólið, þríhjólið,
knallettubyssuna, vatnsbyss-
urnar og sápukúlugræjurnar
til að horfa á vin sinn elda
spagettí. Svo var sólskin og
hægt að borða úti í garðhúsi,
og allt fór vel fram. Börnin
mötuðust með hníf og gaffli
og gengu hetjulega fram við
þennan heldur vandasama
mat; reyndu að lempa upp í
sig lykkju og sjúga svo hal-
ana á eftir. Þeim er kennt
þetta á dagheimilinu og þyk-
ir sjálfsagt, jafnvel innan við
þriggja ára aldur. Við vissum
ekkert af þessu lengi vel, fyrr
en Burkni fór að hafa orð á
því, hvað það væri ljótt að
sleikja hnífinn, og hvernig
maður gæti bannað krökk-
um það á ensku. (Þá kom sér
vel fyrir hann að vera búinn
að Iæra hjá afa sínum á ís-
landi að þekkja á sér hægri
hendina).
Sylvester kann vel að meta
matinn, og setur ekki fyrir
sig þó kjötsósan sé bragð-
sterk. Hún er raunar býsna
litsterk líka, aðallega af tóm-
atkrafti, og svo hafa þeir
tómatsósu út á. Við bindum
á þá smekki til öryggis og
brettum upp ermarnar, og ég
fylgist með því hvernig tóm-
atroðinn leggur undir sig æ
ríflegri meirihluta af vetrar-
fölu andliti sonar míns. En
vinurinn virðist vera þvílíkur
snillingur með hníf og gaffal
að, svei mér þá, það sést bara
varla klístur á barninu.
Þegar við förum að sjá
fyrir endann á máltíðinni,
sæki ég blauta tusku til
hreinlætisaðgerða. Burkni
ætlar ekki að hætta að borða
fyrr en í fulla hnefana, svo ég
sný mér að þeim svarta, og
það reynist þá bara mesta
furða af rauðum lit, sem
hægt er að ná í tuskuna af
þessu snyrtilega andliti. En,
eins og máltækið segir, það
sér ekki á svörtu.
Fátt er svo illt að einugi
dugi, og það á eftir að sann-
ast um litarhátt sonar míns.
Þegar tími er til kominn að
skila gestinum, þarf að gera
aðra hríð að börnunum með
blautri tusku. Þeir eru búnir
að vera með okkur hjónum
úti í skemmtigarði, atast þar
á h jólunum og með fótbolt-
ann og í leiktækjunum, og
hvorugur laus við nasakvef.
Og þar skilur með þeim,
hvað jafnvel hinn hóflegasti
horklíningur er áberandi á
Sylvester, en sést ekki á þeim
hvíta nema rýnt sé eftir; al-
veg öfugt við kjötsósuna
góðu.
Já, vísdómlega er þessu nú
fyrir komið í náttúrunni,
hugsa ég. Auðvitað eru
Svertingjar til þess hannaðir
að búa í heitum löndum þar
sem lítil hætta er á að börnin
séu með nefrennsli, en hvítir
menn útbúnir fyrir loftslag
sem tómatar þrífast ekki í,
ekki nema með gróðurhús-
um eða öðrum tilfæringum
sem náttúran tekur ekki með
í reikninginn.
Eg
tg á nú að heita sagnfræð-
ingur, og það er sagt að
söguþekkingin sé manni allt-
af notadrjúg til að skilja
samhengi hlutanna. Mín
reynsla er samt tvíbent í
þessu efni; oft vill söguþekk-
ingin flækjast þversum fyrir
því sem annars væri hið upp-
lagðasta samhengi. Svo fór í
þetta sinn, að endilega þurfti
að rifjast upp fyrir mér að
tómatplantan sé upp runnin
í Ameríku og alls óþekkt í
Gamla heiminum á því tíma-
bili sem náttúran réð ráðum
sínum um aðgreining hvítra
manna og svartra. Hins veg-
ar þarf það ekki að vera til-
viljun, að einmitt í Ameríku
bjó náttúran til þær þjóðir,
sem Rauðskinnar nefnast.
Hefur nokkur háttvirtra les-
enda prófað að þurrka tóm-
atsósu framan úr Índíána-
barni?
Lausn á síðustu krossgátu
K P • - • 6 ■ s • ■ £ ■ K
• Ö T o R B ’fí r U R • B R fí N V fí R / N N
• n F fí R £ R F / D • u N fí F fí R 6 fí R • 'fí
K R Pí K )< / E / N / /V 6 • s r R fí N <S / R •
• 6 R fí U r £ • fí D fí L L ■ R F) u S N 'o E
• fí /V S L / r fí D ■ 6 fí U K fí • S 0 S S fí R
■ R F) r fí R ‘ /? / L L • /< Ö R F u R ■ ö N N
■ • Z> ■ £ m 79 N • 'o fí L fí N D / ■ 6 fí L D U
• /< u N N / N G J R * s N fí r T fí R • / R
F / R d fí /< fí R fí • Ö L m u S fí N ■ L fí 6
s 1 R ) • y r fí R • fí t> fí N • 13 fí 7/ fí R
u N N • L 'O m fí R • V 5 u t) • 'fí L K /t F fí
£ R N fí F L ) ■ N / 5 5 fí R • H R 'fl / L L fí
RRV N/rv Gum - ’S- 6LJQ LfíúSfí ‘óTfífíH RflNQ- ALftR- N/R ELVS NE Yr/ F£R VEL- N)£Ð u /DKfí ETNflD AW ■ HBSTay KoNu RoNfí SHflFfíD
TÓNN
15KoOj ÞLKKt
ENp.
1 FoRfí ÞRfíu 0 * TtíúuP i/uN HflPP
L-á ' f ffír/G P£>/ mFW/t) SHóTfíQ K/eFjJii| MfíWfí k/nd fíNNfí ÖL/K/R
ÉLSWfí t fí- AVÆÍV
QÖLV fíÐuR fiVÖxr uR Tv'/HL. SLfí N/ÐUR
v£Rúwa ' rv &ATAR
i T/E- NfíU/f WHPfíR QOR. S/Ðfí QoRfífí SK/PS Hl/l>- ftR
L'zrr rúfwj,ij P/r/Wfí /L/r/Q SoRG HV/Dfí
H/NDR fíÐUR SKoru P)N L/íSt fíR.
HVÍLVI LfíUO'N SfírrWL Sfím Ko/fífí ‘STNGUR 2 E/NS Dfí/D
'OfíoKR/ i<yfíRÐ YNDt ÖL/KlR
) T/L- úERÐfíí í.EO>fí RfílflflW FoRN mUN/R. OJKflR
í vjp 'OSflNpJ E)Ð - Ko/fíflýj VÝRfí TPfíL-
WMF STOR/n -=rt<
FoRm J3£/Tr vr? BE/SK SfíR ÚRB/N /R
2E/NS HL-WPfí
f RUSE m/SK/ BoL/Nn fíLDfí
T/T/EL ÞYN6V HUfíÐ
Tv '/HL ■ Uh/fíÐ u L/NS ’BR 6f)L<- /NN öKÓL/
Þj'o-ð r FioKKuR HÆGR \ 1 REyRfí K/fíNfíR